دولت در مسکن کارنامه قبولی نگرفته است/ هیچ حرکت مثبتی برای بهبود مسکن نشد

در این زمینه جام جم آنلاین گفت‌وگویی با دکتر مجتبی بیگدلی، رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان داشته که در ادامه می‌خوانیم:

. به نظر شما دولت تدبیر و امید در وزارتخانه راه و شهرسازی نمره قبولی به دست آورده است؟

با توجه به تحولات اخیر در کابینه دولت بخصوص وزارت راه و شهرسازی باکمال تأسف باید گفت دولت کارنامه‌ مردودی در این زمینه یا بطور کلی در کارآفرینی گرفته است.

• منظور شما از کارنامه مردودی در کارآفرینی برای دولت دقیقاً چیست؟

ببینید، هر دولتی که مدیریت را برعهده بگیرد؛ رای دهندگان یا بطور کلی جامعه دو انتظار مشخص واصلی از آن دولت دارند که عبارت است از اشتغال و مسکن. این درحالی است که نباید فراموش کنیم مسکن دقیقاً عاملی برای ایجاد اشتغال است چون 1200 زیرگروه شغلی را به دنبال دارد.

• شما به خواسته مردم از دولت اشاره کردید؛ مسکن در سبد هزینه‌های خانوار چه جایگاهی دارد؟

بر اساس برآوردها و اطلاعاتی که در اختیارداریم مسکن گران‌ترین محصول در سبد خرید خانوار و استراتژیک‌ترین کالاست. با توجه به سطح میانگین درآمدی و حداقل دستمزد متقاضیان (در قشر متوسط جامعه) مسکن در کشورمان چیزی نزدیک به 35 سال از میانگین درآمد طول عمرشان را باید اختصاص دهند تا بتوانند مسکن را تأمین کنند. این نکته اهمیت و جایگاه مسکن در سبد هزینه‌های خانواده را تعیین می‌کند.

• واقعاً هم‌اکنون در کشور مسکن مازاد داریم؟

پاسخ این سؤال مستقیم نیست. اجازه دهید این‌گونه توضیح دهم که بر اساس اظهارنظر مسئولان دولت تدبیر وامید بله ولی در عمل خیر؛ مسئولان با در نظر گرفتن میزان مسکن‌های خالی شمال شهر تهران این نکته را یادآور شده‌اند که خانه‌های خالی بسیار زیاد است و نیازی به ساخت مسکن اضافه نداریم؛ درحالی‌که بسط دادن تعداد خانه‌های خالی شمال شهر تهران به‌کل کشور اشتباه محاسباتی بود که نتایج آن شرایط فعلی در بازار مسکن است. اغلب این مسکن‌ها در مالکیت مؤسسات مالی، مؤسسات خصولتی و قشر ثروتمند جامعه است. بنابراین نباید این‌گونه بیان می‌شد که خانه مازاد داریم.

• دولت تدبیر و امید برخی طرح‌های جایگزین برای مسکن مهر مطرح کرده است، آیا این موارد اجرایی شده‌اند؟

بطور کلی هیچ عملی در این زمینه دیده نشد به‌جز چند ده واحد جنوب تهران که آن‌هم تبلیغات گسترده‌ای به خود دید ولی خبری از عمل یا اجرای پروژه نبود. پس مسکن حمایتی، مسکن امید، مسکن اجتماعی همه و همه به‌اندازه تعداد انگشتان یکدست عملیاتی نشدند.

• درباره تأثیرگذاری صنعت ساختمان در اشتغال‌زایی چه نظری دارید؟

من معتقدم مسکن اولین سنگر برای ایجاد شکل است. چون 70 درصد مشاغل در صنعت ساختمان خلاصه می‌شود و 1200 زیرگروه شغلی مربوط به مسکن است. ببینید مطرح‌شده ایران سالانه به یک‌میلیون و دویست هزار واحد مسکونی نیاز دارد، حالا تصور کنید این تعداد واحد ساخته‌شده باشد و افراد در این واحدها ساکن بشوند لوازم منزل، لوازم تزئینی و اقلام موردنیازشان را حساب کرده‌اید که چه رونقی به صنایع مختلف خواهد داد.

• به نظر شما چرا بانک‌ها به موضوع وام کم‌توجهی می‌کنند؟

اتفاقاً این نکته‌ای است که همه کارشناسان نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند. در شرایطی که مشکل اشتغال داریم و کمبود مسکن کاملاً محسوس است چرا بانک مرکزی ارائه تسهیلات خرید مسکن را محدود می‌کند؟ جالب اینجاست که یک‌باره ارقام بسیار هنگفتی به خودروسازی یا فولادسازی تعلق‌گرفته به این عنوان که حمایت از اشتغال پایدار شده است. هرچند نباید فراموش کنیم که اتفاقاً ارائه تسهیلات به مسکن مستقیم به تولید منجر می‌شود نه اینکه منابع تخصیص‌یافته به سفته‌بازی یا سایر موارد وارد بشود. پس اگر بگوییم خروجی وام مسکن کارآفرینی است غیرواقع نگفته‌ایم.

• شما آینده بازار مسکن را چطور ارزیابی می‌کنید؟

اگر سیاست‌های دولت بر همین اساس ادامه داشته باشد به‌زودی باید شاهد سونامی افزایش قیمت باشیم. مسئولان اعلام کرده‌اند که 83 درصد رشد قیمت مسکن داشتیم اما واقعیت امر اینجاست که 200 درصد قیمت‌ها رشد کرده است و هیچ‌کس هم پاسخگو نیست.

• گروهی از کارشناسان تأکیددارند پروسه تولید مسکن در ایران منطقی نیست، نظر شما در این زمینه چیست؟

دقیقاً نکته درستی است. اصلی‌ترین چالش موازی‌کاری، بی‌توجهی به منافع ملی و از همه مهم‌تر سوء مدیریت در بخش‌های مختلف مثل سازمان نظام‌مهندسی است. دریافت یک مجوز برای ساخت در این سازمان بعضاً بیش از یک سال طول می‌کشد که همه این موارد به کاهش تولید منجر خواهد شد. بسیاری از قوانین باید اصلاح بشوند تا دوره تولید به حداقل خود کاهش یابد و انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری ایجاد شود.

• نقش و جایگاه انبوه‌سازان در تأمین نیاز مسکن جامعه چیست؟

ببینید؛ بیش از 90 درصد تولید مسکن مربوط به بخش خصوصی است، ازاین‌رو من به‌عنوان رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن اعلام می‌کنم بدون اینکه یک ریال نیاز به کمک مالی دولت داشته باشیم در صورت حمایت‌های قانونی و کاهش موانع سالانه 2 میلیون واحد مسکن استاندارد تولید و تحویل متقاضیان بدهیم. همان‌طور که طبق توافق‌های قبلی در دولت نهم و دهم مسکن مهر را تحویل دادیم.

• پیشنهاد شما به وزیر جدید راه و شهرسازی چیست؟

اگر وزیر جدید اشتباه وزیر قبلی را انجام دهد سونامی افزایش قیمت را خواهیم داشت. وزیر جدید بهترین برنامه‌ای که می‌تواند ارائه کند، این است که یک برنامه کوتاه عملیاتی و راهبردی تعیین کرده و یک خط اعتباری برای تولید مسکن ایجاد کند. این درحالی‌که است که انبوه‌سازان می‌توانند با اطلاعات و آمارهای دقیقی که از شرایط دارند گلوگاه‌ها را شناسایی کرده و مسئولان جهت تصمیم‌گیری‌های منطقی مشاوره بدهند.

عماد عزتی / جام جم آنلاین