وزیر امور خارجه کشورمان که به هند سفر کرده است، با اشاره به محدود بودن سوختهای فسیلی گفت: راهبرد ایران با توجه به اینکه یکی از اعضای پیمان منع گسترش سلاحهای هستهیی است، استفاده صلحآمیز از انرژی هستهیی در جهت توسعهی ملی با بهرهگیری از دانش و فنآوری پیشرفته است؛ چراکه دانش هستهیی مسالمتآمیز حق طبیعی کشورها و موافق با قواعد و رژیمهای بینالمللی است و ایران از این حق چشم پوشی نخواهد کرد.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجهی کشورمان در سوپرا هاوس، با بیان این که ایران از حق مسلم خود در استفاده از انرژی صلحآمیز هستهیی که در جلسات اخیر جنبش عدم تعهد در مالزی و هاوانا از سوی کشورهای عضو از جمله کشور دوست هند نیز مورد تایید قرار گرفته است، چشم پوشی نخواهد کرد، گفت: ما همواره با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و بازرسان آن همکاری داشته و به قوانین بینالمللی احترام گذاشتهایم و دلیلی برای آن نیست که تسلیم خواستههای غیر منطقی و برخورد دو گانه برخی کشورها گردیدم.
وی ادامه داد: تاسیس نیروگاههای هستهیی در راستای منافع اقتصادی کشور است و ما هدفی جز تامین این منافع که ملت ایران با تکیه بر دانش هستهیی محققان و دانشمندان خود آن را کسب کرده است، نداریم.
وی با بیان این که پاسخ جمهوری اسلامی ایران به بسته پیشنهادی اروپا نیز در راستای احقاق حقوق ملت ایران با در نظر گرفتن قوانین بینالمللی بوده است تصریح کرد: این درحالی است که ایران همواره خاورمیانهیی عاری از سلاحهای هستهیی را پیشنهاد داده است و من نه تنها خاورمیانه بلکه جهان عاری از سلاحهای هستهیی را به نفع بشریت و بقای آن میدانم.
متکی در ادامه با اشاره به اهمیت همگرایی در منطقه آسیا که ایران و هند نیز جزو کشورهای عمده آن هستند گفت:همگرایی نه تنها یک فرآیند، بلکه به منزله هدف نیز همواره مد نظر بوده است. این فرآیند حرکتی است در راستای افزایش همکاری و همسازی تدریجی ارزشها و کثرت ارتباطات و اشکال جدید اجتماع سیاسی میان دولتها.
وی گفت: علاوه بر آن همگرایی اقتصادی منطقهیی میتواند به عنوان یک استراتژی برای کشورهای درحال توسعه مطرح باشد چرا که همگرایی فرآیندی است که امکان بهرهوری از بازارهای بزرگتر و به دست آوردن اقتصادهایی با حجم بیشتر را به کشورهای کم توسعه میدهد تا بتوانند از جایگاه بهتری در اقتصاد جهان برخوردار شوند و برای جلب سرمایههای خارجی و بینالمللی نیز جاذبه بیشتری پیدا کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: همگرایی منطقهیی پدیده تازهیی نیست و تجربه اروپا در تلاش برای ایجاد این نوع همگرایی حدود نیم قرن است که ادامه دارد. بیتردید همگرایی از حوزههای مربوط به منافع مشترک به تدریج آغاز میشود. کشورها برای ایجاد همگرایی باید به این باور برسند که این حرکت حاوی منافع و نتایج مثبتی برای آنها است.
وی با اشاره به این که آسیا در مقایسه با اروپا و آمریکای لاتین در شمار تازه واردین است، اظهار داشت: روند رو به رشد وابستگی متقابل به ویژه در میان کشورهای شرق آسیا، گسترش منطقه گرایی در کنار پدیده جهانی شدن، تمایل گسترده به انجام توافقات تجارت آزاد در جهت تسریع و پیشبرد مناسبات اقتصادی نزدیکتر و شکلگیری گونهیی هویت آسیایی از جملهی عوامل همگرایی در منطقه هستند.
وی موانع پیشرفت روند همگرایی در منطقه را تنوع فرهنگی، دینی و قومی، تنشهای سیاسی مزمن، ساختارهای ضعیف اقتصادی کشورهای کم توسعه، بازارهای محدود، فقدان منابع سرمایهیی، واکنشهای ملی گرایانه، سیاسی شدن زودرس امور، فقدان منابع اداری لازم برای عملکرد بوروکراسی دانست و گفت: کشورهای کم توسعه آسیایی اکثر مسایل اساسی جنبهیی سیاسی مییابند و سطح نازل کثرت گرایی نیز سبب تضعیف فرآیند همگرایی منطقهیی میگردد.
وی با اشاره به این که تنوعات فرهنگی و دینی در آسیا همگرایی اقتصادی منطقهیی را دچار چالش میسازد، گفت: با وجود همه این موانع، معتقدم تحولات سالهای اخیر در زمینه همگرایی اقتصادی خوشبینیها را برمیانگیزد و نشان از آن دارد که دست یافتن به این هدف غیر ممکن نیست.
وی ادامه داد: آسیا دارای مناطق فرعی متعددی است، ایران در موقعیت جغرافیایی خاصی واقع شده است که سه منطقه آسیای میانه، جنوب آسیا و آسیای غربی را به یکدیگر و به خاورمیانه متصل میسازد. هر یک از این مناطق فرعی دارای اولویتهای اقتصادی قابل توجهی هستند که زمینه را برای همکاری گسترده کشورهای آسیایی فراهم میسازد. مردم این منطقه تنها دارای مشترکات مرزی یا فرهنگی و تمدنی نیستند، بلکه سرنوشت آنها نیز به هم گره خورده است
متکی معتقد است که رونق اقتصادی جنوب آسیا نیز در گرو همکاریها و همگرایی منطقهیی است، اگر چه موانع همگرایی در این منطقه ملموس و واقعی است، ولی غیر قابل رفع نیست و عوامل گسترش همکاری نزدیک نیز در این منطقه انکارناپذیر است.
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که ما در جهانی زندگی میکنیم که قدرت، ثروت و دانش در آن به طور برابر توزیع نشده است اظهار داشت: چهره واقعی جهان معاصر را ظلم و بیعدالتی تشکیل میدهد. عدالت از جمله ارزشهای انسانی است که همه ادیان بزرگ در میل به تحقق آن اشتراک دارند. اگر انسانها تصمیم بگیرند از راه همگرایی ارزشها، فرهنگ و تمدنی جهانی بسازند، تنها از طریق توسعه این گونه مشترکات و ارزشها است که این امر امکانپذیر میگردد.
وی گفت: وحدت میان پیروان ادیان که طی قرنهای متمادی در کنار یکدیگر در سرزمین شگفتآنگیز هند با یکدیگر همزیستی مسالمتآمیز داشتهاند از نتایج همگرایی درونی جامعه هند است تصریح کرد: عدالت پایه اصلی وحدت است، بیعدالتی موجب کثرت و اختلاف میگردد، بنابراین بدون وحدت به صلح دست نخواهیم یافت. بوزیر امور خارجهی کشورمان گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد است نظام جدید جهانی باید شکاف میان فقیر و غنی را کاهش دهد و فرصتهای برابری را برای اعضای جامعه جهانی در جهت توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آنها ایجاد کند. همگرایی چه در سطح منطقهیی یا جهانی تنها با تعهد کشورها به تحقق عدالت به نتیجه مطلوب خود خواهد رسید. اگر چه همگرایی فرهنگی خصوصا در آسیا چالشهای جدی را به همراه خواهد داشت اما این هدف ارزش آن را دارد که کشورها به عنوان یک فرآیند یا استراتژی و یا هدف در پی آن باشند وی افزود: ایران و هند دو کشور آسیایی هستند که جایگاه بسیار برجستهیی در حفظ این ارزشها و نهایتا تلاش برای همگرایی فرهنگی در منطقه میتوانند ایفا کنند.
متکی با اشاره به چهار محور عمده همگرایی اقتصادی و همکاری منطقهیی در آسیا در بعد زیربنایی، پولی و مالی، مدیریت بالایای طبیعی، تجارت و سرمایه گذاری و انرژی گفت: قاره آسیا با داشتن 60 درصد جمعیت جهان، 70 درصد نفت و گاز، 35 درصد زغال سنگ، مقدار 32 درصد نفت، 25درصد گاز و 52 درصد زغال سنگ جهان را مصرف میکند.
مطابق پیشبینیها واردات نفت کشورهای عمده آسیایی در سال 2010 به بیش از 17 میلیون بشکه در روز میرسد. در حال حاضر 7 درصد مصرف انرژی هند از گاز تامین میشود و نیاز هند به گاز نیز در سال 2010 به حدود 320 میلیون متر مکعب روزانه خواهد رسید.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در منطقهیی واقع شده است که بیش از 61 درصد نفت و حدود 57 درصد از گاز دنیا در شمال و جنوب آن قرار گرفته و خود نیز حدود 8.5 درصد از ذخایر اثبات شده نفت و 15 درصد از ذخایر اثبات شده گاز دنیا را در اختیار دارند.
متکی با بیان این که صنعت نفت و گاز ایران پس از انقلاب اسلامی ایران از رشد قابل ملاحظهیی برخوردار شده است و بسیاری از پروژههای نفت و گاز کشور به دست متخصصین ایرانی اجرا میشود اظهار داشت: هند از مشتریان خوب نفت خام ایران است و ما آمادگی افزایش سهم هند از صادرات هند خام را داریم. همچنین از هر گونه سرمایهگذاری شرکتهای نفتی هند در صنایع نفت و گاز کشورمان استقبال میکنیم، علاوه بر آن ذخایر قابل توجه گاز ایران باعث جلب توجه بسیاری از خریداران گاز شده و صدور گاز از طریق خط لوله به برخی کشورها نیز در حال انجام است.
وی ادامه داد: پروژه خط لوله انتقال گاز ایران به هند نیز در صورت تصمیمگیری قاطع میتواند ، عملی گردد.
امیدوارم مذاکرات مربوط به خط لوله در سایه تلاشهای مسوولان سه کشور به نتانیج موفقیتآمیز بیشتری دست یابد. دولت ایران نیز با کمک دوستان هندی تلاش خواهد کرد تا همکاریها در کشور را در زمینه انرژی و سایر زمینهها ادامه دهد.
متکی با اشاره به طرح خط لوله گاز ایران به هند گفت: این طرح ظرفیت آن را دارد که به یکی از مهمترین نشانههای دوستی دو کشور تبدیل گردد و ما اطمینان داریم که این نه تنها خواست مصمم دو ملت بلکه راهگشای توسعه اقتصادی در منطقه خواهد شد. ما آماده همکاری با هند در خصوص نفت و گاز و سرمایهگذاریهای مشترک در این زمینه هستیم. ذخایر عظیم نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران و نیازمندی به انرژی در سالهای آینده گشاینده فصل نوینی در روابط اقتصادی دو کشور گردید که نسبت به سالهای گذشته بیسابقه بوده است.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: با اجرای خط لوله انتقال گاز ایران به هند این روابط ظرفیت آن را دارد که در سالهای آتی مناسبات رو به گسترش دو کشور را تقویت و درجه همگرایی منطقهیی را افزایش دهد. ما اطمینان داریم با وجود مشکلات و ملاحظاتی که در مسیر طرح خط لوله انتقال گاز از طریق خط پاکستانی به هند وجود دارد، این طرح در نهایت به نفع هر سه کشور است و این فرصت مناسبی است که تحول عمدهیی در روابط اقتصادی و سیاسی سه کشور به ویژه مناسبات آینده هند و پاکستان ایجاد خواهد کرد.
وزیر امور خارجه در ادامه این سخنان با طرح این پرسش که کشورهای آسیایی تا چه حد میخواهند و میتوانند به سمت همگرایی منطقهیی پیش روند؛ اظهار داشت: آیا کشورهای آسیایی در صدد هستند وضعیتی مانند اتحادیه اروپا را در مناطق فرعی آسیا بوجود آورند. بیتردید هدف همه کشورهای آسیایی در حمایت از همگرایی در درجه اول حصول به یک جمعه عاری از فقر، یک آسیای بدون تنشهای قومی و مرزی و ایجاد رفاه و رونق اقتصادی همراه با تعالی ملتهای آن میباشد.
وی خاطر نشان کرد: همگرایی اقتصادی این منطقه باید با همگرایی سیاسی و امنیتی همراه باشد. منطقه جنوب آسیا نیز هنوز چالشهای مهمی را پیش رو دارد که بخشی از آن در خارج از منطقه و نیز در رفتار قدرتهای بزرگ ریشه دارد. این نکات ما را بر آن میدارد تا همگرایی را نه به عنوان یک آرمان دست نیافتنی، بلکه یک هدف متعالی که برای صلح و ثبات منطقه ضروری است، بنگریم. جنوب آسیا این ظرفیت را دارد که برای ارتقای سطح اقتصادی خود، منطقهیی عمل کند، ولی جهانی بیاندیشد.
متکی افزود: تشکلهای منطقهیی در آسیا که ایران و هند در تعدادی از آنها عضویت دارند، از اهمیت برخوردارند. وجود تشکلهایی مانند سارک، آسهآن، اکو، ACD ( گفتگو برای همکاری در آسیا) کشورهای حاشیه اقیانوس هند، سازمان همکاری شانگهای و غیره در پاسخ به نیازهای سیاسی و اقتصادی داخلی کشورهای عضو آن میباشد و بیتردید وابستگی متقابل و صلح و ثبات منطقهیی را افزایش میدهد.
برخی از تشکلهای آسیایی دارای اصول و اهدافی هستند که نهادهای بینآلمللی و جهانی نیز بر آن صحه گذاشتهاند، از جمله سارک که همچون منشور سازمان ملل متحد، گسترش و پیشبرد اقتصاد و توسعه اجتماعی بر اساس احترام به اصل برابری حاکمیتها، تمامیت ارضی، استقلال سیاسی و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر را جزو اصول خود قرار داده است.
وزیر امور خارجه کشورمان تقویت این گونه تشکلها و حفظ آنها را با وجود موانع متعددی که بر سر راه آنها هست در پیشبرد همگرایی اقتصادی منطقهیی و تقویت صلح و ثبات منطقهیی تاثیرگذار خواند و افزود: جمهوری اسلامی ایران نیز تمایل دارد به عنوان عضو ناظر در سارک پذیرفته گردد.
وی خاطر نشان کرد: همگرایی آسیایی با توجه به شرایط این منطقه هنگامی که در راستای سازگاری با تقاضای افزایش منافع رفاهی و امنیت ملتها باشد، موجب تعالی و رشد و توسعه کشورهای منطقه خواهد شد. اهداف و سیاستها بازتاب تقاضاهای محیط است ولی همین سیاستها ممکن است به نوبه خود محیط را نیز دگرگون سازد، بنابراین ایران و هند به عنوان دو کشور عمده منطقه آسیا در کنار سایر کشورهای آسیا میتوانند با همکاری یکدیگر روند همگرایی آسیایی را به پیش ببرند.
پروژه خط لوله گاز به سمبلی از همکاری تبدیل شده است
وزیر خارجه هند عصر روز پنجشنبه با منوچهر متکی در دهلی نو دیدار کرد.
پرناب موکرجی، وزیر خارجه هند و منوچهر متکی، وزیر خارجهی کشورمان در این دیدار در خصوص مناسبات دو جانبه از جمله پروژههای مهم فی مابین همچون خط لوله گاز چابهار و کریدور شمال و جنوب به بحث و تبادل نظر پرداختند.
متکی در این دیدار ضمن اشاره به اسناد مهم امضاء شده بین دو کشور از قبیل بیانههای تهران و دهلی نو و سند همکاریهای راهبردی گفت که روابط دو کشور باید فراگیر باشد و جهت تقویت آن از کلیه ظرفیتها استفاده شود.
وی با تاکید بر ضرورت عملی شدن پروژههای موجود فی ما بین بیان داشت: در حوزه همکاری اقتصادی، برخی پروژهها از جمله خط لوله گاز به سمبلی از همکاری تبدیل شده است.
پرناب موکرجی، وزیر خارجه هند نیز با اشاره به علاقه شرکتهای خصوصی جهت سرمایه گذاری در ایران، انعقاد و اجرای موافقتنامههای اقتصادی از جمله حذف مالیات مضاعف و حمایت از سرمایهگذاری مشترک را زمینه ساز این امر خواند.
وی از ایران به عنوان منبعی دایمی برای تامین انرژی و عاملی برای صلح و ثبات منطقه نام برد.
متکی: دنیای با ماهیت بیعدالتی و ظلم پایدار نخواهد بود
منوچهر متکی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه در "شورای هندی امور جهانی" در شهر دهلی نو گفت: دنیای با ماهیت بیعدالتی و ظلم پایدار نخواهد بود.
متکی در جمع زیادی از شخصیتهای سیاسی، علمی و فرهنگی هند بیان داشت: استفاده از زور توسط قدرتهای یکه تاز همچون آمریکا نه تنها نتیجهای به بار نیاورد بلکه تنفر مردم جهان را از این کشور باعث شد.
وی اضافه کرد: چنانچه یک جامعه انسانی بخواهد جامعهای جهانی تشکیل دهد اعضای این جامعه انسانی باید به ارزشهای فرهنگی، مذهبی، قومی و اخلاقی سایر اعضای این جامعه جهانی احترام بگذارد.
متکی از عدالت به عنوان یک عنصر مهم در ایجاد اتحاد صلح و امنیت جهانی نام برد و گفت: بدون این موارد دنیا نمیتواند در صلح و دوستی پایدار زندگی کند.
وزیر امور خارجه ایران یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران معتقد است هر نظم نوین جهانی باید فاصله بین دارا و ندار را کم کرده و از استثمار و زورگویی سیاسی و اقتصادی سایر ملل توسط یک کشور خاص جلوگیری کند.
وی با بیان این که حل مسائل جهانی نیاز به اتخاذ یک دیدگاه جهانی دارد افزود: نمیتوان منافع جهانی را فدای یک کشور و یا یک گروه خاص کرد.
متکی گفت: ایران و هند دو کشوری هستند که میتوانند نقش مهمی را در حفظ و گسترش ارزشهای انسانی و بر قراری عدالت، صلح و امنیت در جهان ایفا کنند.
وی سپس با تمجید از انجمن آسیای جنوبی برای همکاری منطقهای (سارک) تمایل ایران را به عضویت در این انجمن به عنوان عضو ناظر ارایه کرد و گفت: ایران در نهایت خواستار عضویت کامل در سارک است زیرا ایران میتواند به اهدافی که ذکر شد از طریق عضویت در سارک بسیار موثر عمل کند.
متکی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همکاریهای منطقهای در دهه گذشته در قاره آسیا پیشرفت سریعی داشته است و همکاری کشورهای در حال توسعه در اقتصاد جهانی با یکدیگر بخشی از این همگرایی آسیایی را شامل می شود.
وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه ملل متمدن و برخوردار از تاریخ کهن هرگز برای حل اختلافات محلی منطقهای و جهانی متوسل به زور نمیشوند، گفت: البته همکاری منطقهای پدیده جدیدی نیست. اروپا سال است آن را تجربه میکند و موفقیت قابل قبولی هم داشته است.
وی افزود: در آسیا این همگرایی تدریجی میتواند برای تمامی اعضای آن در زمینههای اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی و خود باوری در مورد استقلال و شکوفایی در این زمینهها نتایج ارزشمندی داشته باشد.
متکی اضافه کرد: البته در مقایسه با اروپا و آمریکای لاتین ، آسیادر زمینه همکاری منطقهای تاریخ جدیدی دارد و این قاره میتواند از تجارب دیگران برای موفقیت همگرایی خود استفاده نماید.
وی گفت : با رعایت حفظ و تحکیم هویت آسیایی سطح همکاریهای منطقهای باید مطابق با شرایط همان منطقه باشد. و در این راه کشورهای آسیایی در یکی از اولین اقدامهای خود باید مسائل فرقهای، نژادی، قومی، زبانی و دینی خود را حل کند.
وزیر امور خارجه ایران گفت: آسیا شرایط مساعدی برای این همگرایی دارد و این همگرایی میتواند در موفقیت نهادهای همکاری منطقهای در نقاط مختلف آسیا موثر باشد.
وی با بیان اینکه ایران پل ارتباطی بین آسیا جنوبی و آسیای مرکزی و غربی و بخش وسیعی از اروپاست یادآور شد: بر همگان آشکار است که ایران کشوری بسیار مهم از نظر راهبردی در کل آسیا است و میتواند به نوعی نقش کلیدی در این همگرایی آسیایی ایفا کند.
پیش از سخنان منوچهر متکی دکتر "پرادیپ کاپور" قائم مقام "شورای هندی امور جهانی" وابسته به وزارت امور خارجه هند ضمن خوش آمد گویی مطالبی درباره تاریخ تاسیس و اهداف این شورا ارایه کرد.
وی گفت: ایران و هند دو تمدن برادر هستند که از دیر باز با یکدیگر تعاملات ارزندهای داشتهاند.
وی افزود: نفوذ ایران بر فرهنگ، تمدن و زندگی روز مره مردم به گونهای است که آثار آن را در هنر، معماری، زبان، سیاست و مدیریت اقتصاد میتوان مشاهده کرد.
پرادیپ کاپور یادآور شد: فارسی قرنها زبان رسمی دربار و مراجع قضایی بوده و مهمترین عنصر در پیدایش زبان اردو بود.
وی با اشاره به اینکه روابط تجاری و بازرگانی بین دو کشور عالی است خطاب به متکی گفت: من مطمئن هستم که سفر شما به هند در تحکیم روابط بیش از پیش موثر خواهد بود.