هرگز به عربستان سعودی از پشت خنجر نمی‌زنیم / پرنفوذترین قدرت در خاورمیانه هستیم

به گزارش جام جم آنلاین از ایسنا، محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با شبکه پی‌بی‌اس در پاسخ به این سوال که انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ برای ایرانی‌ها چه معنی به همراه دارد، گفت: من فکر می‌کنم که مردم مختلف احساسات متفاوتی درباره انقلاب دارند اما بر این باورم که این یک درخواست برای شان و منزلت مردم ایران بود. آنها می‌خواستند که برای آنچه بودند، آنچه تاریخ‌شان بود و آنچه هویت‌شان بود به رسمیت شناخته شوند.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا آمریکایی‌ها به طور کلی درکی از تجربه مردم ایران پیش از وقوع انقلاب دارند یا خیر؟ اظهار کرد: من حدس می‌زنم که اینطور نیست. من معتقدم که مردم آمریکا هدف خشم و بی‌احترامی که مردم ایران با آن مواجه بودند، قرار نگرفته‌اند هر چند که آنها یک متحد نزدیک برای آمریکا بودند. اما اینگونه احساس می‌کردید که ایران آن احترامی که استحقاقش را داشت دریافت نمی‌کند.

وی درباره اینکه دولت‌های عربی چه رویکردی در قبال انقلاب اسلامی در منطقه داشتند، گفت: اگر بخواهم با شما صادق باشم باید بگویم که من در آمریکا بودم بنابراین نمی‌دانم که این انقلاب در کشورهای عربی با چه واکنشی مواجه شد و تجربه شخصی در این زمینه ندارم اما با توجه به مطالبی که خواندم، دو واکنش وجود داشت. یکی از سوی توده اعراب که احتمال خلاصی خود از دیکتاتورها را می‌دیدند این بدین معنی نیست که آنها از ایران می‌خواستند که این کار را انجام دهد، بلکه تنها نمونه‌ای را برایشان فراهم می‌کرد که مردم بدون هرگونه کمک خارجی قادر بودند یک رژیم بسیار ستمگر را که اساسا مورد حمایت آمریکا بود سرنگون کنند و شکست دهند.

ظریف ادامه داد: بنابراین این یکی از پیام‌هایی بود که به عقیده من آنها دریافت کردند و جشن و شادی هم وجود داشت. از طرف دیگر دولت‌های عربی بودند که برخی از آنها به دلیل تاثیرات احتمالی در آینده شروع کردند به واکنش در برابر این انقلاب و خود را برای شکست آن آماده کردند. یکی از بارزترین نمونه‌ها، اقدام آنها برای تسلیح، حمایت مالی و پشتیبانی از هشت سال تجاوزات ستمگرانه و خصمانه علیه ایران است.

رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا انقلاب اسلامی به پدیده‌ای تبدیل شد که نه تنها منطقه، بلکه جهان را لرزاند و آیا این یک انقلاب مذهبی بود؟ اظهار داشت: در واقع باید بگویم که این انقلابی بود که از آموزه‌های دین اسلام الهام گرفت اما لزوما یک قیام مذهبی نبود.

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره اظهارات عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان که انقلاب اسلامی را یک انقلاب شیعه نامیده، گفت: باید بگویم که آنها به دلیل انتخاب‌های اشتباهی که داشته‌اند احساس خطر می‌کنند. با صدام حسین شروع کردند و با القاعده، داعش و جبهه النصره ادامه دادند. تمامی آنها تصمیمات غلط بود. اکنون برای اینکه آنچه را انجام داده‌اند توجیه کنند و مشروع جلوه دهند مجبورند که این نامگذاری را انجام دهند. ایران از فلسطین حمایت کرده است، آیا فلسطین یک انقلاب شیعی است؟ آیا فلسطینی‌ها شیعه هستند؟ ما سنگین‌ترین هزینه‌ها را برای حمایت‌مان از مردم فلسطین داده‌ایم؟ من حتی برای لحظه‌ای معتقد نیستم که مردم فلسطین شیعه هستند بنابراین از نظر من آنها باید پیش از گفتن چنین اظهارات تمسخرآمیزی بیشتر تفکر کنند.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا از نظر وی، انقلاب اسلامی یک انقلاب شیعه نبوده است؟ تصریح کرد: خیر، چرا که این یک انقلاب اسلامی است. این انقلاب همه را کنار هم جمع کرد و همان‌طور که شما گفتید در جهان اسلام طنین‌ انداخت. برخی تلاش می‌کنند که آن را یک انقلاب شیعه جلوه دهند و به همین دلیل تلاش کرده‌اند تا با هزینه بسیار گزاف پیام نفرت را در جهان پراکنده کنند.

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: این پیام نفرت تمامی این سلول‌ها را در هر نقطه از جهان ایجاد کرده که این روزها می‌آیند تا به حامیان رژیم سعودی بپیوندند. شما شاهد هستید که ریشه و اساس ایدئولوژی تمام سازمان‌های تروریستی افراط‌گرا بدون استثناء از آموزه‌ها، کتاب‌ها و مقالاتی آمده که در جهان منتشر شده و ترویج یافته است. دلارهای زیادی برای فراهم کردن این آموزه‌ها صرف شده که زیربنای این ایدئولوژی افراط‌گرایانه را ساخته است.

وی در پاسخ به این سوال که اما سلول‌های سلفی و وهابی که از آنها صحبت می‌کنید به ایران حمله نمی‌کنند بلکه عربستان سعودی را هدف قرار می‌دهند، گفت: بله زیرا آنها آن حس دلسوزی از سوی عامه مردم را در ایران نمی‌یابند. آنها نمی‌توانند در ایران پناهنده شوند. آنها در ایران خانه و تجاری که از آنها حمایت کنند، ندارند. تمامی اینها از عربستان سعودی می‌آید. نگاه کنید که چه تعداد پیام‌های زیادی با محتوای حمایت از داعش از سوی عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی در خلیج‌فارس می‌آید. این یک حقیقت ناراحت‌کننده است. چه کسی می‌داند دلیل آن چیست. ما بر این باوریم که بی‌ثباتی در عربستان، بی‌ثباتی در دولت سعودی، بی‌ثباتی در هر دولتی در منطقه ما تهدیدی علیه امنیت ملی‌مان است چرا که شما نمی‌توانید در محیطی ناامن زندگی کنید اما از امنیت برخوردار باشید.

ظریف خاطرنشان کرد: این غیرممکن است چرا که اگرچه این گروه‌های تروریستی در ایران حامی ندارند اما اطلاعات ما باید بسیار دقیق باشد. آنها هر روز تلاش می‌کنند تا از دیگر کشورها به ایران حمله کنند و برخی از آنها تا به امروز حمایت‌های مالی و نظامی از عربستان سعودی دریافت کرده‌اند.

وی در پاسخ به این سوال که امام خمینی خواستار نابودی حکومت‌های پادشاهی در منطقه خلیج فارس و کاخ سعودی شده است، گفت: ما تاکنون هیچ اقدامی علیه هیچ کشوری انجام نداده‌ایم. ما دیدگاه‌هایمان را درباره ماهیت دولت‌ها که مطیع آمریکا هستند و دولت‌هایی که پیام تنفر را اشاعه می‌دهند به روشنی مشخص کرده‌ایم. ما همواره با استفاده از زور علیه دولت‌ها مخالفت کرده‌ایم اما ممکن است مردم را برای احقاق حقوق‌شان تشویق کرده باشیم.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این ادعا که چنین اقداماتی دخالت در امور داخلی دیگر کشورهاست، بیان کرد: من همین چند سال پیش شاهد بودم که در سنا مردم از ایرانی‌ها می‌خواستند تا علیه دولت به پا خیزند اما مردم زیاد در این باره اعتراض نکردند، می‌گویند که آمریکا خواهان سقوط دولت ایران است. مردم دیدگاه‌های خود را بیان می‌کنند. در جهان امروز بیان عقاید به ویژه توسط رادیو، تلویزیون اگر اینها به عنوان فراخوان انقلاب و درخواست برای برکناری دولتی محسوب می‌شود سپس شما کار سختی خواهید داشت که سوابق خیلی از این کشورها شامل رییس پیشین اطلاعات عربستان سعودی را رصد کنید که در یک راهپیمایی که توسط یک سازمان تروریستی شناخته شده برگزار شده بود، شرکت کرد و به این سازمان تروریستی گفت که برای کنار زدن دولت ایران با آنها همراه است. وی عضو رسمی خانواده سلطنتی و یک مقام دولت سعودی بود که چنین اظهاراتی را بیان کرد.

ظریف در ادامه تصریح کرد که به راهپیمایی گروهک تروریستی منافقین در سال ۲۰۱۷ اشاره دارد که سال گذشته در پاریس برگزار شد.

رییس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که سعودی‌ها می‌گویند شما تابعیت دیگر کشورها را به رسمیت نمی‌شناسید گفت: در واقع این حرف از واقعیت دور است. ایران حاکمیت تمام دولت‌ها بر تمام جمعیت‌شان را به رسمیت می‌شناسد و این پایان ماجراست. ما میان شهروندان دیگر کشورها تفاوتی قائل نمی‌شویم همانطور که میان شهروندان خود چنین تفاوتی را قائل نیستیم.

ما نیاز داریم که ابزار دفاعی خود را تولید کنیم

ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه وی سال گذشته از حمله موشکی ایران پس از ممنوعیت ورود مهاجران مسلمان به آمریکا حمایت کرده است، گفت: تاکید می‌کنم که این حمله موشکی نبود؛ بلکه یک آزمایش موشکی بود. همچنین در پاسخ به ممنوعیت ورود مسلمانان انجام نشد چرا که آزمایش موشکی یک آزمایش موشکی معمول است و اقدام خارق‌العاده‌ای نبود. ما نیاز داریم که ابزار دفاعی خود را تولید کنیم؛ زیرا آمریکا یک کمپین برای جلوگیری از دستیابی ایران به ابزارهای دفاعی را رهبری می‌کند. این کمپین در جریان جنگ ایران و عراق آغاز شد و ما مجبوریم توان دفاعی خود را داشته باشیم.

وی در جواب سوال دیگری درباره اینکه نسلی که در حال حاضر ایران را هدایت می‌کند با تجربه جنگ شکل گرفته است، بیان کرد: زمانی که عراق در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ به ایران حمله کرد همه انتظار داشتند که دولت ایران در عرض هفت روز سقوط کند؛ به همین دلیل بود که شورای امنیت سازمان ملل تا ۲۹ سپتامبر قطعنامه‌ای صادر نکرد. تهاجم گسترده‌ای اتفاق افتاد، هزاران کیلومتر از خاک ایران هدف قرار گرفت، هزاران کیلومتر از خاک ایران اشغال شد اما مردم در انتظار تغییر نظام یا سقوط یک دولت انقلابی جدید نبودند.

ظریف افزود: هفت روز زمان برد تا آنها متوجه شوند که سرعتی که انتظارش را دارند محقق نخواهد شد؛ بنابراین شورای امنیت در ۲۹ سپتامبر اولین قطعنامه خود را تصویب کرد اما این قطعنامه حتی از پروتکل معمول تبعیت نمی‌کرد چرا که همانطور که می‌دانید هر زمان یک جنگ پیش می‌آید دست کم قطعنامه شورای امنیت به صورت کلیشه خواستار برقراری آتش‌بس و پرهیز از جنگ می‌شود اما چنین اتفاقی نیفتاد و تنها درخواست توقف خصومت مطرح شد. این تنها قطعنامه شورای امنیت بود، قطعنامه ۴۷۹. سپس شورای امنیت دو سال به خانه خود رفت و مردم ما مجبور بودند به تنهایی از کشورمان دفاع کنند. همه از عراق حمایت می‌کردند حتی یک قطعه وارد ایران نشد و ما از طریق ابزارهای غیررسمی دست به خرید زدیم و هزینه‌های گزافی نیز پرداخت کردیم.

وزیر امور خارجه ایران در ادامه به حمایت سعودی‌ها و برخی دیگر از کشورهای عربی از تهاجم عراق علیه ایران اشاره کرد و گفت: حتی آلمان‌ها نیز سلاح شیمیایی در اختیارشان قرار دادند، تسلیحات شیمیایی در جنگ ایران و عراق در سال ۱۹۸۴ مورد استفاده قرار گرفت و یک سال بعد از آن نیز به صورت گسترده به کار گرفته شد. من در اینجا باید گفتن این داستان‌ها را متوقف کنم.

ظریف گفت: من سپس سراغ رییس شورای امنیت رفتم. در آن زمان یک دیپلمات جوان بودم اما به عنوان عضوی از هیات‌مان در نیویورک فعالیت می‌کردم. من در آن زمان ۲۶ سال داشتم اما رییس شورای امنیت به اندازه سن من تجربه کاری داشت. زمانی که به او گفتم عراق علیه ما از تسلیحات شیمیایی استفاده می‌کند وی این پاسخ را به من داد: من از سوی شورای امنیت اجازه ندارم با شما درباره این موضوع صحبت کنم. قطعنامه بعدی در ژوئن یا ژوئیه ۱۹۸۲ به تصویب رسید، سپس شورای امنیت به این نتیجه رسید که باید خواستار خروج نیروها شود چرا که نگران بود ما وارد خاک عراق شویم.

وی در پاسخ به این سوال که ایران در آن زمان به درخواست‌ها برای برقراری آتش‌بس پاسخ منفی داده بود، قاطعانه گفت: خیر. پیشنهاداتی مطرح شد اما پیش شرط‌هایی نیز به آن الحاق شده بود. این افراد به ما حمله کرده بودند، ما را بمباران کرده و شهرهایمان را نابود کردند. ما دو سال را در سکوت بین‌المللی در دفاع و محافظت از خود صرف و شهرهایمان را آزاد کردیم. در سال ۱۹۸۸ ما قطعنامه ۵۹۸ را داشتیم که به درخواست اصلی ایران رسیدگی می‌کرد، اینکه عراق مسئول آغاز این جنگ است و این برای ما بسیار حائز اهمیت بود.

ظریف در پاسخ به این سوال که واضح است که تمام کشورها از صدام حمایت می‌کردند اما سعودی‌ها تاکید دارند که ایران یک کشور متخاصم و ماجراجوست، اظهار داشت: صحبت کردن راحت است، بیایید عمل‌ها را بررسی کنیم. سعودی‌ها به مدت هشت سال به صدام کمک کردند، سعودی‌ها به القاعده کمک کردند، سعودی‌ها داعش را ایجاد کردند، سعودی‌ها النصره را ایجاد کردند، سعودی‌ها از تروریست‌هایی که در شرق ایران فعالیت می‌کنند پشتیبانی می‌کنند بنابراین من اتهام نمی‌زنم، من از واقعیات سخن می‌گویم اما آنها فقط اتهام می‌زنند، اینها حقیقت ندارد اما آنچه من می‌گویم حقیقت است. آیا کسی می‌تواند این حقیقت را پنهان کند که سعودی‌ها به صدام کمک کردند؟ آیا کسی می‌تواند این حقیقت را کتمان کند که از سه کشوری که طالبان افغانستان را به رسمیت شناخت، سعودی‌ها یکی از آنها بودند؟ آیا کسی می‌تواند این حقیقت را نادیده بگیرد که سعودی‌ها از داعش و النصره حمایت مالی کردند؟

این مقام ارشد کشورمان در ادامه این گفت‌وگو اتهامات شبکه پی‌بی‌اس مبنی بر دست داشتن ایران در حملات به برج‌های خبر یا انفجار مرکز یهودیان در بوئنوس آیرس را به طور قوی رد و تاکید کرد که ایران چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم هیچ ارتباطی با این وقایع نداشته است.

وی ادامه داد: عادل الجیبر باید پاسخگوی اقدامات دولتش باشد. وی نماینده جامعه بین‌الملل نیست، من فکر نمی‌کنم که هیچ کس چنین مسئولیتی به وی داده باشد و خود نیز توانایی چنین کاری را ندارد. منظور من این است که او نماینده عربستان سعودی است نه جامعه بین‌الملل، چرا که افرادی که به آمریکایی‌ها گوش می‌کنند فکر می‌کنند که هر کسی می‌تواند به جای جامعه بین‌الملل صحبت کند اما باید بگویم که نه آمریکا و نه هیچ کس دیگری به ویژه عربستان با آن سابقه مشخصش از ستمگری و بی‌رحمی نمی‌تواند به جای جامعه بین‌الملل سخن بگوید.

ظریف در پاسخ به این سوال که چرا ایران از حزب‌الله حمایت می‌کند و ارزش استراتژیک آن برای ایران چیست؟ گفت: اول اینکه این موضوع ارتباطی با عربستان ندارد.

وی همچنین افزود: ما معتقدیم که حزب‌الله یک نیروی مقاومت است و در واقع ابزاری برای مردم لبنان محسوب می‌شود. حزب‌الله در پارلمان لبنان دارای نماینده است. سوالی که باید مطرح شود این است که چرا آنها (عربستان) از تروریست‌های افراطی حمایت می‌کنند که به اقدامات تروریستی در داخل لبنان دست می‌زنند؟ منظورم آن است که فردی که عامل حمله انتحاری به سفارت ایران در لبنان در دو سال گذشته بود یک شهروند سعودی بود. چرا عربستان در حال انجام این اقدامات است؟ حزب‌الله یک حزب سیاسی در لبنان محسوب می‌شود و تاریخ شجاعانه‌ای در حمایت از مردم لبنان در برابر اسرائیل دارد. این حزب همچنین در ایجاد ثبات در منطقه فعال بوده است. عربستان سعودی است که سعی داشته است تا در امور داخلی حزب‌الله دخالت کند. ما نخستین کسانی بودیم که در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان اعلام کردیم که هیچ کس نباید در مسائل داخلی این کشور دخالت کند و به لبنانی‌ها اجازه داده شود تا دولتی را تشکیل دهند. عربستان سعودی به مدت دو سال با رییس‌جمهور لبنان مخالفت کرد و پس از انتخاب او من نخستین وزیر خارجه‌ای بودم که برای دیدار با رییس‌جمهور و نخست‌وزیر به این کشور سفر کردم. من به هر دو آنها قول همکاری مساعد ایران برای ایجاد ثبات در لبنان و اجماع ملی در این کشور را دادم. ما باید برای تسهیل توسعه صلح در منطقه حضور داشته باشیم و نباید چیزی را تحمیل کنیم. نه ایران و نه عربستان سعودی در موضعی نیستند که به مردم منطقه چیزی را تحمیل کنند. ما باید این خشم را کنار بگذاریم. به عنوان دو قدرت اصلی در منطقه باید به پایان دادن جنگ عراق کمک کنیم و همین‌طور جنگ در سوریه را به اتمام برسانیم. ما باید برای اتمام خشونت‌ها در یمن به یکدیگر کمک کنیم.

وی همچنین در پاسخ به این جمله که شما از دخالت عربستان سعودی در مسائل لبنان انتقاد دارید، گفت: نه، من در مورد این انتقاد دارم که آنها سعی دارند تا نظر خود را به لبنان تحمیل کنند. من در مورد این موضوع شکایت دارم که آنها می‌خواهند به جای مردم لبنان تصمیم بگیرند. در جهان امروز دخالت در مسائل داخلی کشورها تقریبا غیرممکن است. همه مردم نظر منحصر به فرد خود را دارند. مردم در کشورهای مختلف دوستان زیادی دارند. همه کشورها در برخی کشورهای دیگر نفوذ دارند، چیزی که مهم است آن است که این نفوذ و دوستی برای تسهیل مذاکره و نه تحمیل دیدگاه‌ها و مواضع استفاده شود.

ظریف با اعلام اینکه اطلاعی در مورد کمک‌های مالی ایران به حزب‌الله ندارد، گفت: حزب‌الله یک سازمان لبنانی است که حمایت گسترده مردم کشور را با خود به همراه دارد.

امیدوارم ایران و عربستان با یکدیگر بر سر ساختن کشورها رقابت کنند نه ویران کردن آنها

وی همچنین گفت: کمک‌های مالی ایران به لبنان در واقع به عنوان ابزاری برای بازسازی لبنان استفاده شده است و خرج ساختن خانه‌هایی شد که اسرائیلی‌ها آنها را ویران کردند. ما همچنین پیشنهاد همکاری با ارتش لبنان را نیز مطرح کردیم. ما همیشه برای کمک به لبنان آماده خواهیم بود و همچنین امیدوارم که ایران و عربستان سعودی بتوانند با یکدیگر بر سر ساختن این کشورها رقابت کنند نه ویران کردن آنها.

ظریف در ادامه این گفت‌وگو افزود: سقوط صدام حسین باعث ایجاد یک تغییر در جهان عرب شد؛ به همین دلیل است که از سال 2003 زمانی که صدام حسین از قدرت برکنار شد تا همین اواخر آنها از فرستادن حتی یک سفیر به عراق نیز خودداری کردند. آنها هر چه در توان داشتند انجام دادند تا دولت عراق را تضعیف کنند و این زمانی است که شما افزایش فرقه‌گرایی را مشاهده می‌کنید. ببینید ایران و شیعه‌ها در اقلیت هستند و باید با اکثریت جهان مسلمین کنار بیاییم. ما باید به مراسم حج برویم. باید همه این خصومت‌ها را کنار گذاشته و به دنبال ایجاد اتحاد بین مسلمانان بود. ما نمی‌خواهیم یک جو خصومت در کشوری که به آن برای انجام اعمال حج سفر می‌کنیم داشته باشیم بنابراین آنها این بازی فرقه‌گرایی را آغاز کردند. برای قرن‌ها در عراق پیروان اهل سنت، شیعه‌ها را محدود کردند بنابراین پس از حمله آمریکا به عراق، ما به آمریکایی‌ها به صورت علنی و پنهان در مورد حمله به عراق هشدار دادیم. من به صورت علنی در شورای امنیت در فوریه 2003 اعلام کردم که تنها نتیجه حمله آمریکا به عراق افزایش افراط‌گری است.

وی ادامه داد: اما زمانی که آمریکایی‌ها به عراق حمله کردند آنها یعنی عربستان سعی کردند تا با استفاده از روابط خوب با آمریکا، نفوذ سنی‌ها در عراق را حفظ کنند. این آنها بودند که این فرقه‌گرایی را در عراق به راه انداختند و برای ما این موضوع هیچ منافعی در پی نداشته است.

ظریف در پاسخ به دلیل ایران برای حمایت از بشار اسد در سوریه نیز اظهار کرد: چون جایگزین بشار اسد یک دولت برخاسته از داعش و یا یک سازمان داعشی می‌شد.

وی این سوال را که سوریه از ایران فاصله زیادی دارد و به دلیل آنکه مرز مشترکی با ایران ندارد، نمی‌تواند منافع استراتژیکی برای شما داشته باشد را اینگونه پاسخ داد: متاسفانه برای ترویست‌ها حد و مرز وجود ندارد. منافع استراتژیک ما جلوگیری از افزایش افراطی‌گری است و من معتقدم در این حوزه عربستان سعودی و همه کشورهای دیگر منافع مشترکی دارند. متاسفانه آنها قدری در تشخیص منافع خود تاخیر داشتند و این موضوع دقیقا مثل رابطه آنها با صدام حسین بود که در نهایت او علیه حامیان خود نیز اعلام جنگ کرد. من فکر می‌کنم که بالاخره آنها خواهند فهمید که این هیولاهایی را که حمایت می‌کنند در نهایت بر علیه خود آنها قد علم خواهند کرد.

زمانی که خبرنگار از ظریف پرسید که من در صحبت‌هایی که با مردم ایران داشته‌ام و در مورد حمایت از بشار اسد پرسیده‌ام اکثر آنها با این اقدام مخالف بودند، ظریف این جمله را اینگونه پاسخ داد: به این دلیل که شما سوال را اشتباه پرسیده‌اید. البته من رسانه شما را مقصر نمی‌دانم. شما از مردم پرسیده‌اید که آیا درست است که از این فرد حمایت شود و آنها جواب دادند خیر، اما اگر شما از آنها بپرسید این اقدام که باعث جلوگیری از حضور داعش در ایران نیز خواهد شد اقدامی درست است ۹۹ درصد آنها پاسخ مثبت خواهند داد؛ بنابراین باید سوال درست را بپرسید. در واقع این سوال بخش مهمی از پاسخ آن نیز است و به همین دلیل من معتقدم باید سوال نیز به گونه‌ای مناسب در مورد آینده منطقه مطرح شود. منظور من این است این سوالی که شما مطرح کرده‌اید ایران را در موضع دشمنی با عربستان قرار می‌دهد، اما اگر سوال را درست مطرح کنید این موضوع می‌تواند در راستای منافع هر دو کشور باشد.

وی افزود: اگر شما در مورد وجود اختلاف درباره منافع ایران و عربستان سعودی پاسخ کنید پاسخ قطعا مثبت خواهد بود بنابراین باید سوال درست مطرح شود چرا که می‌تواند باعث ایجاد همکاری طرف‌ها شود. ما یا باید با هم پیروز میدان باشیم یا با هم ببازیم.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بسیاری از مردم معتقدند که شما یک جنگ فرقه‌ای را در سوریه آغاز کرده‌اید، گفت: دوست من ۹۰ درصد از ارتش سوریه از اهل سنت هستند. ۹۰ درصد از جامعه اطلاعاتی سوریه از اهل سنت هستند بنابراین منظور شما چیست؟

خبرنگار پرسید: منظورم این است که شما مردم را با عنوان حمایت از امام حسین (ع) و دفاع از حرم زینب (س) به سوریه می‌فرستید و افرادی را از پاکستان به افغانستان نیز برای این کار استخدام کردید، شما آنها را مجبور کرده‌اید تا برای یک هدف مربوط به تشیع در سوریه بجنگند.

ظریف پاسخ داد: خیر، ما به دنبال آن بوده‌ایم که از اشغال سوریه توسط یک گروه تروریستی جلوگیری کنیم. اگر به شرایط در سوریه نگاه کنید تضعیف دولت در سوریه در واقع هدیه دادن دمشق به داعش است و این موضوع به دلیل آن رخ داده است که دیگران اتهامات ترویج فرقه‌گرایی توسط ایران را در سوریه مطرح کردند.

ظریف ادامه داد: وقتی داعش در یک قدمی تصرف قلمروی کردها در عراق بود چه کسی از آنها دفاع کرد؟ این ما بودیم که از آنها حمایت کردیم. آیا آنها شیعه هستند؟ کردها با ترکیه متحد بودند. رهبران آنها مسعود بارزانی به ترکیه بسیار نزدیک بود و او از ترکیه درخواست کمک کرد اما ترکیه به آنها چه پاسخی داد؟ موضوع اربیل کافی است که به شما ثابت کند ایران در مقابل تروریسم است و به دنبال فرقه‌گرایی نیست. اگر ما به دنبال فرقه‌گرایی بودیم به داعش اجازه می‌دادیم تا به بارزانی یک درس مهم بدهد چرا که بارزانی به ترک‌ها نزدیک‌تر بود. ما می‌توانستیم به بارزانی بگوییم که از برادران سنی خودت در ترکیه کمک بخواه اما این کار را نکردیم. تنها دو ساعت پس از درخواست او، نیروهای ما به اربیل عازم شدند. ما آنجا بودیم تا از آنها برای شکست داعش حمایت کنیم اما از طرفی آیا اینگونه باید با کشوری رفتار کرد که همه هزینه و توان خود را صرف مقابله با دشمن امروز بشریت کسانی که سر افراد بیگناه را قطع می‌کنند، است اما بسیاری با توجه به اینکه به بانکهای خود مجوز دادند تا برای داعش پول ارسال کند باز به خود افتخار می‌کنند و متاسفانه همه این کشورهایی که امروز به ایران حمله می‌کنند از داعش نفت می‌خریدند و به داعش نفت می‌فروختند.

وی همچنین در مورد علت حمایت ایران از شبه نظامیان شیعه، گفت: ما از هر کسی که علیه تروریسم بجنگد دفاع می‌کنیم. اگر عربستان نیز به دنبال جنگ با تروریسم باشد ما آن را حمایت می‌کنیم. ما از دولت افغانستان حمایت می‌کنیم با اینکه یک دولت شیعه نیست اما از آنها در برابر تروریسم حمایت می‌کنیم. عربستان سعودی از طالبان در افغانستان حمایت کرده است. ما از حماس و فلسطینیان حمایت می‌کنیم. ما از هر کسی که بر علیه تروریسم بجنگد حمایت می‌کنیم از جمله کردها، شیعه‌ها و سنی‌ها. یعنی شما معتقدید به دلیل اینکه ما شیعه هستیم باید از شیعیان نیز دفاع نکنیم، این یک نوع تضاد است. تنها چیزی که باید به شما ثابت شود که ایران به دنبال جنگ با تروریسم و نه ترویج فرقه‌گرایی است آن است که شما باید قبول کنید که ایران از همه کسانی که با تروریسم می‌جنگد حمایت می‌کند.

سعودی‌ها داعش را بر بشار اسد ترجیح می‌دهند

او در پاسخ به این سوال که عربستان سعودی معتقد است بزرگترین تروریسم در منطقه نه داعش بلکه بشار اسد است و ایران از آنها پشتیبانی می‌کند، گفت: همانطور که شما می‌گویید سعودی‌ها داعش را بر بشار اسد ترجیح می‌دهند. بهتر است این موضوع را در جامعه بین‌المللی مطرح کنیم و ببینیم که آیا جوامع دیگر آن را قبول می‌کنند؟ این دیدگاه سعودی‌ها است و من دقیقا همین موضوع را می‌گویم. آنها می‌خواهند که داعش، دمشق را تصرف کند.

ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما به ولید معلم همتای سوری خود اعلام کرده‌اید که با استفاده از سلاح‌های شیمیایی مخالف هستید، گفت: ما مخالف استفاده از سلاح‌های شیمیایی هستیم و این موضوع را برای همه به طور شفاف اعلام کردیم. آنها به ما گفته‌اند که از سلاح شیمیایی استفاده نکردند، ما مخالف این موضوع هستیم و همچنین مخالف حمله به اهداف غیرنظامی هستیم و در آنها دخالتی نداریم و به اصول خود پایبند هستیم و پایبند می‌مانیم.

هرگز به عربستان سعودی از پشت خنجر نمی‌زنیم

وزیر امور خارجه کشورمان در مورد منافع استراتژیک ایران در یمن، گفت: ما در آنجا منافعی نداریم. یمنی برای عربستان سعودی بسیار حائز اهمیت است و هرگز به عربستان سعودی از پشت خنجر نمی‌زنیم. ما پیش از آنکه یمن وارد بحران شود به سعودی‌ها پیغام دادیم که شرایط چگونه است و باید با یکدیگر همکاری کرد و می‌دانید تنها پاسخی که آنها به ما دادند چه بود، مسائل مربوط به اعراب به شما هیچ ارتباطی ندارد.

پرنفوذترین قدرت در خاورمیانه هستیم

وی در پاسخ به این سوال که چرا ایران به جز بشار اسد و عراق، متحدی در منطقه ندارد، گفت: همانطور که در ایران می‌گوییم جوجه را آخر پاییز می‌شمارند. نفوذ ما بر روی مردم است و روابط بسیار خوبی با دولت‌های منطقه داریم. با وجود آنکه آمریکا و تقریبا همه قدرت‌های برتر از عربستان سعودی حمایت می‌کنند و تلاش می‌کنند که ما را تضعیف کنند، ما همچنان پرنفوذترین قدرت در خاورمیانه هستیم و این نکته‌ای با خود به همراه دارد که ایران انتخاب‌های درستی داشته است و آنها اشتباهات بزرگی را انجام دادند اما ما خواستار گفت‌وگو میان همه طرف‌ها هستیم.

ظریف در پایان در پاسخ به این سوال که آیا در مورد ترامپ نگران است؟ گفت: فکر می‌کنم در نهایت کسانی که خونسردتر هستند به نتایج بهتری دست می‌یابند.