«سردار ملی» در رسانه ملی

«ستارخان» که در ده قسمت برای پخش در ایام دهه فجر در نظر گرفته شده (از امشب ساعت 22 و 15 دقیقه از شبکه یک به نمایش در می‌آید) بخشی از سریال بلند «ایراندخت» است.

از امیرکبیر تا ستارخان

سریال ستارخان را مصطفی شریفی به سفارش مرکز سیمافیلم برای شبکه یک تهیه کرده است. این تهیه‌کننده درباره روند تولید سریال ستارخان به جام‌جم می‌گوید: این سریال بخشی از سریال بلند ایراندخت است که تصویربرداری آن از 17 آبان در تهران آغاز شده و تا آخر سال ادامه خواهد داشت. بخش‌های مربوط به زندگی ستارخان در این سریال به صورت کامل تصویربرداری و بخش‌های اعظم آن تدوین شده بود، بنابراین قرار شد در قالب یک اثر مستقل در ایام دهه فجر از شبکه یک پخش ‌شود.

براساس توضیحات شریفی، بخش اصلی این سریال در شهرک تلویزیونی سینمایی ایران ضبط شده و بخش‌های دیگرش در کاخ‌های سعدآباد، نیاوران، گلستان، باغ نگارستان و خانه مشیرالدوله تصویربرداری می‌شود.

این تهیه‌کننده از ایفای نقش ستارخان توسط سعید نیک‌پور خبر می‌دهد و درباره دیگر بازیگران سریال می‌گوید: به جز آقای نیک‌پور، شکرخدا گودرزی در نقش باقرخان و سام قریبیان در نقش سهراب بازیگران اصلی این سریال هستند.

به گفته شریفی، بازیگران زیادی در این سریال حضور دارند که از آن جمله می‌توان به حسین مسافر آستانه، مسعود آب پرور، شایسته ایرانی، پندار اکبری، داریوش کاردان، ژرژ پطروسی، بهزاد خداویسی، رضا فیاضی، فخرالدین صدیق‌شریف، شهراد بانکی، یوسف صیادی، عزت الله مهرآوران و فرخ نعمتی اشاره کرد.

تیتراژ این سریال را سالار عقیلی با موسیقی بابک زرین و شعری از رویا میرفخرایی خوانده است. همچنین در این سریال شهرام خلج یک بار دیگر بعد از «معمای شاه» با محمدرضا ورزی به عنوان طراح گریم همکاری دارد.

صیانت از قهرمان

چهار سال پایانی زندگی ستارخان در این سریال به نمایش در می‌آید و بر اساس توضیحات محمدرضا ورزی، این قصه یکی از چهار قصه سریال ایراندخت است که به منظور پخش در ایام دهه فجر در نظر گرفته شده است. همچنین بخش‌هایی از آن با نسخه‌ای که در سریال اصلی به نمایش در خواهد آمد متفاوت است. صحنه مرگ ستارخان یکی از بخش‌های متفاوت این دو سریال خواهد بود.

ورزی درباره انتخاب ستارخان و دلیل ساختن سریالی درباره زندگی این سردار ملی توضیح می‌دهد: اجانب به شیوه‌های مختلف به نخبگان و قهرمانان ملی این سرزمین آسیب می‌رسانند یا آنها را مصادره می‌کنند. ستارخان و باقرخان سرداران ملی و قهرمانان همه مردم ایران هستند و در کنار مردم آذربایجان، همه ایران به این قهرمانان افتخار می‌کنند. بنابراین تصمیم گرفتم در سریالم به این قهرمانان بپردازم.

این کارگردان ضمن تاکید بر تلاش‌ها و مجاهدت‌های ستارخان و نقش تاثیرگذار سردار ملی در جریان مبارزات مشروطه‌خواهان، توضیح می‌دهد: نام ستارخان و البته باقرخان در آسمان پرستاره قهرمانان ملی و مردان تاریخ‌ساز می‌درخشد. در این سریال مرارت‌ها و دشواری‌هایی که سردار ملی تحمل کرده، خیانت‌هایی که دیده و سختی‌هایی را که به جان خریده نمایش داده‌ام و در نهایت مرگ این اسطوره را خواهیم دید.

فیلمنامه این سریال را محمدرضا ورزی با همکاری زهرا عاملی نوشته است. این کارگردان تشریح می‌کند که در کنار روایت یک رویداد تاریخی، مثل همیشه از یک داستان استفاده کرده تا اثری دراماتیزه به تماشاگر ارائه کند.

وی در این باره می‌گوید: تاریخ را باید تعریف کرد، نه تحریف. بنابراین من به مستندات تاریخی وفادار می‌مانم ولی برای ایجاد درام و جذابیت، بخش‌های داستانی به روایتم اضافه می‌کنم که در سریال ستارخان بار این بخش بر دوش شخصیتی به نام سهراب با بازی سام قریبیان است.

ردای ستارخان بر قامت نیک‌پور

سعید نیک‌پور همچنان بعد از سه دهه، با نقش امیرکبیر به خاطر می‌آید و کمتر کسی است که از بازی‌های دیگرش یادی کند. حالا به خواست ورزی او یک بار دیگر ردای یک قهرمان ملی را به تن کرده و در نقش ستارخان ظاهر شده است.

ورزی درباره انتخاب نیک‌پور برای ایفای نقش ستارخان می‌گوید: آقای نیک‌پور سال 1360 در یک فیلم تلویزیونی به کارگردانی جهانگیر الماسی، نقش ستارخان را بازی کرده بود و من کسی را مناسب‌تر از او برای این نقش ندیدم. در آن فیلم به نظرم آقای نیک‌پور برای نقش ستارخان جوان بود و خوشبختانه حالا این بازیگر خوب و حرفه‌ای در سن و سال مناسبی برای ایفای این نقش قرار دارد.

کارگردان معمای شاه با اشاره به تبحر سعید نیک‌پور بر بیان و بازی، تاکید می‌کند: در سریال ستارخان شاهد یکی از بهترین بازی‌های آقای نیک‌پور هستیم. او پراحساس و با شور و شیدایی این نقش را بازی کرده و من به حضورش در سریال ستارخان افتخار می‌کنم. به نظرم توانمندی‌های بازیگری چون او کمتر در بازیگران نسل جدید دیده می‌شود.

این کارگردان توضیح می‌دهد که نیک‌پور برای ایفای نقش ستارخان معلم لهجه داشته و توانسته لحن زیبایی از زبان آذری ارائه کند. همین طور در راه‌رفتن و سایر جزئیات بازیگری نیز بسیار حرفه‌ای عمل کرده است.

محمدرضا ورزی امیدوار است هنرنمایی سعید نیک‌پور در سریال ستارخان یک بار دیگر خاطره خوب بازی او در نقش امیرکبیر را زنده کند.

بازیگری آقای کارگردان

مسعود آب‌پرور که مخاطب تلویزیون او را به عنوان کارگردان سریال‌های تلویزیونی و بخصوص مجموعه‌های پلیسی می‌شناسد، در سریال «ستارخان» نقش یک فرانسوی به نام مسیو لاتز را به عهده دارد که رئیس لژ بیداری ایران است.

آب‌پرور درباره تجربه بازی در این سریال به خبرنگار ما می‌گوید: از دنیای بازیگری دور نیستم. در کنار رشته کارگردانی، دوره‌های بازیگری هم گذرانده‌ام. 30 سال پیش از جشنواره تئاتر دانشجویی جایزه بهترین بازیگر مرد را گرفتم و سال‌هاست بازیگری تدریس می‌کنم.

این کارگردان توضیح می‌دهد که چطور بعد از سه دهه تصمیم گرفت مقابل دوربین قرار بگیرد و چگونه شد که ایفاگرنقش یک فرانسوی باشد: برخی دوستان و همکاران از جمله مسعود کیمیایی و محمدرضا شریفی‌نیا بارها به من تاکید کرده بودند که باید بازی کنم تا این که بالاخره تصمیم گرفتم اولین پیشنهاد را بپذیرم؛ اما اولین کاری که به من پیشنهاد شد، نقش یک کارگردان در فیلم «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» بود. ترجیح ‌دادم نقش یک کارگردان را بازی نکنم و در نقشی ظاهر شوم که از خود و حرفه‌ام دور باشد.

محمدرضا ورزی تبحر ویژه‌ای در پیدا کردن بازیگران شبیه شخصیت‌های تاریخی دارد اما نقشی که برای آب‌پرور در نظر گرفته در تاریخ وجود ندارد. آب‌پرور درباره نقش مسیو لاتز می‌گوید: در تاریخچه لژ بیداری ایران یک فراماسونر وجود داشت اما آن فرد مسیو لاتز نبود. محمدرضا ورزی مسیو لاتز را خلق کرده و از همان ابتدا برای من توضیح داد که این مرد فرانسوی، ایران، فرهنگ ایرانی و زبان فارسی را خیلی خوب می‌شناسد و اصلا لهجه ندارد.