باوجود مخالفتهای گسترده با حضور نظامیان آمریکایی، اما فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا در ائتلاف به اصطلاح ضد داعش اعلام کرده است که برای شکست نهایی گروه تروریستی داعش در سوریه به چندین ماه عملیات نظامی نیاز است. این بهانه فرستاده ویژه دونالد ترامپ در حالی عنوان میشود که اگر به آغاز مناقشه نظامی و جنگ داخلی در سوریه نگاهی بیندازیم، بی صداقتی آمریکاییها در رابطه با جنگ با تروریسم بیشتر مشخص میشود.
از ابتدای شروع بحران در سوریه، آمریکا برای ساقط کردن نظام قانونی حکومت بشار اسد، نقش فعالی را برعهده گرفته بود. ادعای واهی واشنگتن در آن مقطع زمانی حمایت از مبارزه مردمی عنوان شده بود و با این بهانه دو اقدام را انجام دادند؛ اول، تشکیل و سازماندهی گروههای مختلف تروریستی مانند القاعده، جبهه النصره و... و دوم حمایتهای سیاسی، مالی، تبلیغاتی و نظامی از معارضان مسلح که برآیند اینگونه اقدامات، افزایش سطح خشونتها و آوارگی مردم سوریه و در سطح کلان، تامین امنیت رژیم صهیونیستی بود.
با گذشت زمان، طرحهای آمریکا و متحدانش در منطقه و همچنین تلاش گروههای مختلف تروریستی و از جمله داعش با شکست سنگین مواجه شد. با نمایان شدن این شکست ها، واشنگتن با تغییر رویکرد، بهانه «مبارزه با گروههای تروریستی» را مطرح کرد و با این بهانه، سیل کمکهای مالی، اطلاعاتی و تسلیحاتی خود را به گروههای مخالف نظام قانونی سوریه از جمله بخشی از مجموعههای کردی که تحت عنوان ظاهری «نیروهای دموکراتیک سوریه» معروف شدهاند، سرازیر کرد.
حضور یک دولت در سرزمین متعلق به دولتی دیگر بدون اجازه نظام قانونی آن، خلاف حقوق و موازین بینالمللی است. حضور نیروهای آمریکایی و کمک به بخشی از نیروهای کرد از مصادیق نقض حقوق بینالملل است. دولت سوریه با توجه به اشتغال به مبارزه با گروههای تروریستی و گسترده بودن جبهههای نظامی فقط به اعتراض به حضور نیروهای آمریکایی بسنده کرد. در حال حاضر با توجه به شکست داعش در سوریه، حداقل بهانههای حضور آمریکا در خاک سوریه از بین رفته است، اما همچنان مقامات واشنگتن در راستای دستیابی به دو هدف کلان خود که شامل مقابله با نظام قانونی دمشق و تامین امنیت رژیم صهیونیستی است، همچنان به بهانه مبارزه با عناصر باقیمانده گروههای تروریستی به حضور غیرقانونی خود در سوریه ادامه میدهند.
دولت مستقر در دمشق با توجه به پیروزیهای چشمگیر در مبارزه با گروههای تروریستی ـ تکفیری و شکست عناصر باقیمانده آنها، در نهایت نسبت به مخالفت با حضور غیرقانونی آمریکا در خاک سوریه فعالیتهای گسترده دیپلماتیکی را آغاز میکند و واشنگتن چارهای نخواهد داشت که از سوریه خارج شود. در پایان آنچه قابل تاکید است، اینکه همانطور که پیشتر آمریکا با عملیات هلی برن تعدادی از فرماندهان داعش را از صحنه جنگ در شرق سوریه خارج و به منطقهای امن انتقال داده است، اکنون ادامه این حضور به این جهت است که تعدادی از سرکردهها و عناصر پراکنده شده داعش و جبهه النصره و دیگر گروههای تروریستی را مجددا جمع آوری و سازماندهی کند که مناقشه و جنگ فرسایشی با دولت سوریه به منظور تضعیف آن همچنان ادامه یابد.
محمدرضا حاجیان
کارشناس ارشد مسائل سوریه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد