کاهش سن بازنشستگی زنان؛ فرصت ها و چالش ها

نخست اینکه با تصویب بند کاهش سن بازنشستگی زنان که بطورقطع با استقبال بسیاری اززنان شاغل روبه رو خواهد شد، فشار ناشی از تعارض نقش ها برزنان کاهش می یابد. درحال حاضر از زاویه ای که شاید کمتر از سوی نمایندگان دولت ومجلس به آن توجه می شود، سنگینی مسئولیت زنان شاغل به عنوان نیروی فعال درجامعه ونیزایفای نقش همسری ومادری در خانواده است.

درحال حاضر، هرچند نرخ اشتغال زنان از 12 درصد فراتر نمی رود اما همین تعداد زنان شاغل هم از وظایف و مسئولیت های سنتی خانه داری و همسرداری و تربیت فرزند و ... معاف نشده و علاوه بر کار بیرون بار این مسئولیت ها را نیز همچنان بر دوش می‌کشند. ایفای هم زمان نقش های خانوادگی و شغلی عوارض نامطلوب جسمی و روانی بر زنان دارد، ضمن اینکه با رشد تعداد زنان متخصص و دانش آموخته دانشگاه ها می توان پیش بینی کرد که تمایل زنان برای ورود به بازار کار افزایش یابد و نرخ اشتغال زنان در سالهای آینده جهش چشمگیری داشته باشد. بنابراین کاهش سن بازنشستگی، زنان بیشتری را دربرخواهد گرفت.

از سوی دیگر، کاهش 5 ساله سن بازنشستگی زنان، فرصتی را به آنان می دهد تا سالهای بیشتری را درکنار خانواده باشند و از آنجا که در فرهنگ ما، مسئولیت تربیت فرزند بیش ازاینکه بر دوش پدر باشد از وظایف مادر تعریف شده، پس اوزمان بیشتری برای پرورش و شکل دهی شخصیت کودکان وهمراهی با همسر خواهد داشت، بنابراین، کاهش سن بازنشستگی زنان می تواند بنوعی سرمایه گذاری معنوی برای کانون خانواده تلقی شود.

اما از آن سو، کاهش پنج ساله سن بازنشستگی زنان شاغل، به ویژه برای آنان که اشتغال را از دوران جوانی آغاز کرده اند، فرصتی برای ورود مجدد به بازار کار ودریافت دو دستمزد است! چراکه آنان هنوز درسن فعالیت اقتصادی قرار دارند، هرچند از اشتغال غیررسمی زنان در بخش خصوصی آماری موجود نیست، اما بسیاری از زنان بازنشسته، مجددا به چرخه کار وارد می شوند.

از طرفی با تصویب این بند از لایحه خدمات کشوری، سازمانها بخش عمده ای از نیروهای کار خود را که به مرز پختگی و تجربه حرفه ای رسیده اند از دست می دهند و صندوق های بازنشستگی متحمل هزینه های سنگینی خواهند شد.

همچنین بنظر می رسد تدوین کنندگان این بند، مطالعه دقیقی از وضعیت تحصیلی زنان شاغل ندارند و بیشتر آنان را درحد نیروهای دون پایه ارزیابی کرده اند. فضای موجود بازار کار نشان می دهد که موجی از زنان با مهارت شغلی و تحصیلات عالی وارد سازمان های دولتی و غیردولتی شده اند که انتظار دارند بتوانند در هرم قدرت سازمان ها به سمت بالا حرکت کنند، بخش عمده ای از این ارتقای شغلی در دهه آخر اشتغال روی می دهد که زنان از تجربه کافی بهره مند شده اند، این قانون اگرچه جنبه حمایتی دارد، اما قطعا زنان رقیب، را برای رسیدن به جایگاه های عالی سازمانها از گردونه خارج می کند.

بنابراین اجرای سن بازنشستگی زودرس برای زنان، شاید با استقبال برخی زنان روبه رو شود ولی در میان مدت، علاوه بر بارمالی مضاعف به سازمانهای بیمه گر، زنان را به نیروی کار درجه دو مبدل می کند.

کتایون مصری

روزنامه نگار