بررسی روند صادرات نفت ایران به کشورهای آسیایی

این اولین بار از زمان لغو تحریم‌هاست که میزان صادرات نفت ایران به چهار مشتری اصلی آسیایی‌اش برای دو ماه متوالی کاهش می‌یابد.

بر اساس آمارهای دولتی و ردیابی کشتی‌ها، چین، هند، کره‌جنوبی و ژاپن در ماه ژوئن مجموعا روزانه 1/46 میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده اند که 15/2 درصد پایین‌تر از یک سال قبل است و پایین‌ترین رقم از ماه آوریل گذشته تاکنون به شمار می‌رود. این کاهش در حالی است که ایران قصد دارد میزان تولید نفت خود را تا پایان سال جاری میلادی از 3/8 میلیون به حدود چهار میلیون بشکه در روز برساند و صادرات نفت خود به اروپا را افزایش دهد.

در شش ماهه نخست سال جاری میلادی، خرید نفت چهار کشور عمده خریدار نفت ایران از این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته 21 درصد افزایش داشته و به 1/71 میلیون بشکه در روز رسیده است.

ایران توانسته با این استدلال که قصد دارد سهم از دست رفته خود از بازار در دوران تحریم‌ها را پس بگیرد، از توافق کاهش تولید اوپک معاف شود.

صادرات به هند

جدیدترین آمارها نشان می‌دهد که میزان واردات نفت هند از ایران در سه ماهه نخست سال مالی هند (آوریل تا ژوئن) بیش از 30درصد افزایش یافته است. وزیر نفت هند گفته، پالایشگاه‌های دولتی این کشور قصد دارند در سال 18-2017 کمتر از سال مالی گذشته از ایران نفت بخرند.

وزارت تجارت ژاپن اعلام کرده که میزان خرید نفت این کشور از ایران در ماه ژوئن برای دومین ماه متوالی کاهش داشته است.

اما با این حال دو منبع آگاه که خواستند نامی از آنها برده نشود در مصاحبه‌ای با رویترز گفته‌اند: انتظار می‌رود صادرات نفت ایران به چین در ماه جاری میلادی، یعنی آگوست به‌دلیل اعمال تخفیف از سوی ایران بر روی نفت خود و نیز افزایش تقاضا برای نفت سنگین ایران، به بیشترین رقم در 11 ماه اخیر برسد.

همچنین برآورد می‌شود، به دلیل کاهش تولید نفت اوپک و نیز کاهش عرضه نفت خام سنگین در منطقه آمریکای لاتین، ایران قادر خواهد بود در نیمه دوم سال جاری میلادی سهم بازار چین را از آن خود کند.

در همین حال یک منبع آگاه گفته است: در حال حاضر خریداران چینی، بیشتر واردات خود را به دلیل کاهش قیمت نفت دوبی در برابر نفت برنت از منطقه خاورمیانه انجام می‌دهند.

البته ایران به منظور جذب مشتری بیشتر، قیمت فروش رسمی را برای گرید نفت سنگین و «فروزان بلند» در سه ماه سوم جاری میلادی در هر بشکه دو سنت در مقایسه با سه ماه دوم سال 2017 میلادی کاهش داده است.

همچنین منبع آگاه دیگر گفت: مجموع صادرات نفت خام ایران در ماه جاری میلادی، به کشورهای آسیایی به 1/3 میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داشت و در مقایسه با ماه قبل از آن 3/0 درصد روند نزولی دارد.

وی در ادامه گفت: مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماه جاری میلادی به بازارهای جهانی، 2/3 میلیون بشکه در روز خواهد بود که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 4 درصد کاهش نشان می‌دهد.

این در حالی است که صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به آسیا، از ماه گذشته میلادی به بعد تقریبا به 1/65 میلیون بشکه در روز افزایش یافته است؛ اما این رقم برای کشورهای اروپایی در ماه جاری میلادی در مقایسه با ماه قبل از آن، با 15 درصد کاهش رقم 613 هزار بشکه در روز را به خود اختصاص خواهد داد.

مناقشه بر سر فرزاد بی

صادرات نفت ایران به هند در ماه آگوست در مقایسه با ماه قبل از آن، به دلیل مناقشه بر سر میدان گازی «فرزاد بی» با رسیدن به 310 هزار بشکه در روز، 25 درصد کاهش خواهد داشت و کمترین رقم از فوریه سال 2016 میلادی محسوب می‌شود.

یکی از منابع آگاه گفت: کره‌جنوبی در ماه جاری میلادی، عنوان دومین مشتری بزرگ نفتی ایران را از آن خود می‌کند؛ عنوانی که پیش از این در اختیار هندی‌ها بوده است و این برای اولین بار از ژانویه سال 2016 میلادی خواهد بود که کره جنوبی، به دومین مشتری بزرگ نفتی ایران تبدیل خواهد شد و صادرات نفت ایران به این کشور در حدود 380 هزار بشکه در روز می‌رسد. بر پایه این گزارش ایران قصد دارد تولید خود را در حدود 200 هزار بشکه در روز افزایش دهد تا مجموع تولید نفت این کشور تا پایان سال جاری میلادی، به تقریبا چهار میلیون بشکه در روز برسد.

همچنین تایوان در ماه آگوست به جمع مشتریان نفتی ایران اضافه می‌شود و سایر کشورهای آسیایی از جمله ژاپن هم واردات نفت ایران را در مقایسه با ماه قبل از آن با 6 درصد افزایش به 157 هزار بشکه در روز خواهند رساند.

در میان کشورهای اروپایی صادرات نفت به ترکیه و ایتالیا هر کدام به ترتیب 258 هزار و 129 هزار بشکه در روز خواهد بود که صادرات نفت به ترکیه رشد 7 درصدی نشان می‌دهد و این رقم برای ایتالیا تقریبا بدون تغییر است.

بر همین اساس، صادرات نفت ایران به امارات متحده عربی در ماه جاری میلادی در مقایسه با ماه قبل با 3 درصد افزایش به 111هزار بشکه در روز خواهد رسید؛ ضمن این‌که ایران دو میلیون بشکه نفت خود را در خشکی ذخیره خواهد کرد.

محمدحسین سیف‌اللهی