آتش مزاحمان تلفنی در خرمن فوریت‌ها

چالش مزاحمان تلفنی

در هر شهری چند مرکز و سازمان وجود دارد که هنگام حوادث و فوریت‌های پزشکی به کمک مددجویان و حادثه‌دیدگان و بیماران می‌شتابند. سازمان آتش‌نشانی، اورژانس، پلیس و هلال احمر از این جمله‌اند که برای دسترسی آسان به آنها سامانه‌های تماس سه رقمی مانند 110، 115، 125 و... برایشان در نظر گرفته شده است تا افراد در صورت نیاز با این سازمان‌ها تماس بگیرند و تقاضای کمک کنند. با این همه، هستند معدود افرادی که این شماره‌ها را سوژه سرگرمی و تفریح خود کرده و هر از گاهی با تماس‌های غیرضروری خود حتی مأموران و امدادگران را پی مأموریت‌های دروغین خود فرستاده‌اند. برخی از آنها حتی با افتخار، مزاحمت‌های به خیال خود مفرح و بامزه‌شان را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند.

این مزاحمت‌ها آن قدر هست که سعید اسماعیل‌پور، مدیرعامل آتش‌نشانی سمنان، بزرگ‌ترین چالش سازمانش را مزاحمت‌های تلفنی بخواند که توان عملیاتی مأموران آتش‌نشانی را کاهش می‌دهد. این مزاحمت‌ها که حتی پس از حادثه تلخ پلاسکو همچنان ادامه دارد آتش‌نشانان ایستگاه 27 آتش‌نشانی تهران را به ستوه آورده تا جایی‌که در شبکه‌های اجتماعی با اعلام این موضوع از آن افراد تقاضا کرده‌اند دست از این کار بردارند و به نجات جان هموطنانشان کمک کنند.

آمارهای تلخ آتش‌نشانی

آمارهای سال گذشته سازمان آتش‌نشانی، خود گویای همه چیز است. به گفته اسماعیل‌پور، کمتر از 10 درصد تماس‌های به این سازمان منجر به عملیات می‌شود. امیر گلرخ، مسئول حقوقی سازمان آتش‌نشانی رشت از آمار 70 درصدی مزاحمت‌های تلفنی در تماس‌های روزانه با 125 آتش‌نشانی رشت خبر می‌دهد. حسن جعفری، مدیر‌عامل سازمان آتش‌نشانی مشهد نیز می‌گوید: متاسفانه 90 درصد از تماس‌های تلفنی با 125 مزاحمت تلفنی است. محمدرضا بیاناتی، مدیرعامل آتش‌نشانی همدان نیز با بیان این که از 96 هزار و 668 تماس برقرار شده با آتش‌نشانی همدان در 9 ماهه نخست سال 95، 79 هزار مورد مزاحمت تلفنی در آتش‌نشانی همدان ثبت شده است، می‌گوید: یکی از این مزاحمان برای درس عبرت دیگر مزاحمان به شش ماه حبس تعزیری محکوم شد.

آمارها در تهران نیز دست کمی از دیگر شهرها ندارد. آن‌طور که سیدجلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران به جام‌جم می‌گوید به‌طور میانگین روزانه 4000 تماس با سازمان آتش‌نشانی تهران گرفته می‌شود که از این تعداد، 250 تا 300 تماس به حضور آتش‌نشان‌ها در عملیات‌ منجر می‌شود. البته او از مزاحمت خواندن 90 درصد تماس‌های دیگر خودداری می‌کند و معتقد است آمار دقیقی درباره تعداد تماس‌های مزاحمان وجود ندارد، چرا که به باور او نمی‌توان همه این تماس‌ها را مزاحمت تلقی کرد:‌ تعدادی از این تماس‌ها اشتباه است و افراد درحالی که قصد مزاحمت ندارند به جای برقراری تماس با سایر سامانه‌های سه رقمی از جمله 115 یا 110 با آتش‌نشانی تماس می‌گیرند.

تماس‌های تکراری با سازمان آتش‌نشانی نیز یکی دیگر از علل افزایش تماس‌ها با سامانه 125 در طول روز است: گاهی حادثه‌ای که رخ می‌دهد، مثلا تصادفی در یک بزرگراه، بیش از 200 تماس برای اطلاع‌رسانی آن حادثه با آتش‌نشانی صورت می‌گیرد و این نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری شهروندان است.

گاهی نیز دریافت مشاوره از آتش‌نشانان برای نصب آبگرمکن، بخاری و... انگیزه‌ای می‌شود تا مردم با سامانه 125 تماس بگیرند. گاهی شهروندان برای خرید کپسول آتش‌نشانی به این سامانه زنگ می‌زنند. ملکی با بیان این که سازمان آتش‌نشانی به هیچ وجه به فروش کپسول اطفای حریق اقدام نمی‌کند، می‌افزاید: فروش کپسول‌های آتش‌نشانی به عهده بخش خصوصی است.

اورژانس، زیر رگبار مزاحمت‌ها

مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی که به اورژانس مشهور است نیز از مزاحمت‌های تلفنی در امان نیست. تصور کنید فردی از تاریخ 29 مرداد تا 26 مهر سال گذشته، 276 مرتبه با 115 اصفهان تماس می‌گرفت و با سوالات بیهوده و وقتگیر، خطوط تلفن اتاق فرمان فوریت‌های پزشکی اصفهان را اشغال می‌کرد. در نهایت اورژانس اصفهان از او شکایت می‌کند و آن‌طور که غفور راستین، مدیر حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان می‌گوید، دادگاه این فرد را که 81 بار با تلفن ثابت و 195 بار با تلفن همراه برای اورژانس 115 ایجاد مزاحمت کرده بود، شناسایی و به شش ماه حبس و از جنبه عمومی جرم به 900 هزار تومان جریمه محکوم کرد.

سال 94، روزانه 878 تماس مزاحمت با اورژانس تهران برقرار شده و در آن سال 316 هزار و 275 مورد مزاحمت تلفنی به ثبت رسید. سال گذشته 225 هزار و 165 مزاحمت ثبت شد که به‌طور میانگین روزانه 625 تماس تلفنی مزاحمت بود. آن طور که اسماعیل فراهانی، معاون عملیاتی اورژانس تهران عنوان می‌کند، سال گذشته فردی طی سه ماه 170 بار مزاحم اورژانس شده بود. او که از شناسایی فرد مذکور خبر می‌دهد، می‌افزاید:‌ این فرد هر بار پس از تماس اقدام به فوت کردن یا صحبت نکردن می‌کرد.

جواد مرادی، مسئول روابط عمومی مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان زنجان به ایرنا می‌گوید: روزانه 140 مورد مزاحمت تلفنی در اورژانس 115 زنجان ثبت می‌شود. دکتر سیدمحمد صابری، مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کرمان نیز از روزانه بیش از 180 تماس مربوط به مزاحمت‌های تلفنی گزارش می‌دهدو می‌افزاید: این آمار حدود 14‌درصد کل تماس‌های حاصل شده با اورژانس 115 را تشکیل می‌دهد. به گفته باقر بهرامی، رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی آذربایجان غربی نیز 60 درصد تماس‌ها با سامانه 115 این استان، مزاحم تلفنی و تماس‌های غیرضروری است؛ در حالی که به گفته امیرحسین اسدی، رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی هرمزگان، روزانه حدود 500 تلفن به مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی هرمزگان می‌شود که حدود 250 مورد از آنها مزاحمت تلفنی است.

به گفته کارشناسان، مزاحمت‌های تلفنی اورژانس 115 از دو جهت می‌تواند اثرات سوء در پی داشته باشد؛ نخست فرصت تماس بیماران نیازمند به خدمات اورژانس به دلیل اشغال شدن خطوط ارتباطی از بین می‌رود و به آسیب یا فوت بیماران و مصدومان منجرمی‌شود و دیگر آن که باعث کاهش توان کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی در مرکز ارتباطات و دربرخی موارد پرسنل عملیاتی می‌شود.

راه‌های نجات

شاید 20 سال پیش پیگیری مزاحم‌های تلفنی دشوار بود، اما امروز با پیشرفت فناوری و وسایل ارتباط جمعی آیا شناسایی مزاحمان تلفنی همچنان دشوار است؟

به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران، وقتی یک فرد از تلفن ثابت با سامانه 125 تماس می‌گیرد، نشانی محل در سامانه سازمان ثبت می‌شود و همین موضوع تاکنون به نجات تعدادی از شهروندان منجر شده است. با این وجود، او اشاره می‌کند اگر افرادی به صورت مکرر مزاحمت ایجاد کنند، شناسایی و از طریق مراجع قضایی با آنها برخورد می‌شود. سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد نیز سامانه کنترلی راه‌اندازی کرده است که اگر شخصی در ماه بیش از ده بار با این سامانه تماس بگیرد شماره وی شناسایی و پیامک اخطار برایش ارسال می‌شود و در صورت تکرار مجدد با هماهنگی صورت گرفته با شرکت مخابرات تلفنش به مدت یک ماه قطع و در صورت تکرار مجدد تلفنش به مدت سه‌ماه قطع می‌شود. حسن جعفری، مدیر‌عامل این سازمان می‌گوید در صورتی که با اعمال این موارد باز هم شاهد مزاحمت تلفنی از سوی این افراد باشیم برخورد قضایی از طریق مراجع قضایی انجام خواهد شد.

اما نیمی از مزاحمان تلفنی از باجه‌های تلفن همگانی مستقر در معابر و خیابان‌ها تماس می‌گیرند و عموماکودکان و نوجوانان هستند که به گفته مدیران اورژانس، امکان پیگیری مزاحمت‌های تلفنی را طولانی می‌کند. اسماعیل فراهانی، معاون عملیات اورژانس تهران نیز تأیید می‌کند بسیاری از مزاحمت‌ها از سوی کودکان در سایه غفلت والدین رخ می‌دهد. آیا امکان مسدودکردن شماره این افراد وجود ندارد؟ او در پاسخ می‌گوید: اگر فردی چند بار پشت سر هم ایجاد مزاحمت کند، خط او برای تماس با اورژانس برای دقایقی مسدود می‌شود و نمی‌تواند با اورژانس تماس بگیرد. اما ممکن است کسی که چندبار مرتکب مزاحمت شده است، یک بار به کمک اورژانس نیاز داشته باشد. البته او هشدار می‌دهد مزاحمان حرفه‌ای و سمج، پس از شناسایی به مرجع قضایی معرفی می‌شوند.

اما همچنان هستند کسانی‌که به فرهنگسازی اعتقاد دارند و افزایش آگاهی و اطلاعات لازم به عموم مردم بویژه کودکان و نوجوانان را عاملی مهم و اثرگذار در کاهش شمار مزاحمت‌ها و ارائه خدمات بهتر به گروه‌های هدف می‌دانند. دکتر سیدمحمد صابری، مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کرمان یکی از این افراد است که برای جلوگیری یا حداقل کاهش این امر در کنار والدین از سازمان‌هایی مانند صدا و سیما و آموزش و پرورش دعوت می‌کنند.

کمیل انتظاری

جامعه