شاخ غول بی‌سوادی شکست +جدول

در چهار دهه اخیر، فرآیند سوادآموزی با شتاب زیادی در حرکت بوده و آمار بی‌سوادی به شکل بسیار محسوسی کاهش پیدا کرده است.

علی باقرزاده، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی اخیرا تاکید کرد: بر اساس نتایج اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران، نرخ سواد در گروه سنی ده تا 49 سال به 94.7 درصد رسیده است.

به گفته این مسئول، در سرشماری سال 95 بالاترین درصد با سوادی در گروه سنی شش سال و بالاتر به استان‌های تهران با 92.9، البرز با 92.2، سمنان با 91.5 و یزد با 90.9 درصد اختصاص دارد و استان‌های سیستان و بلوچستان با 76، کردستان 81.5 و آذربایجان غربی با 82 درصد دارای پایین‌ترین درصد باسوادی است.

این‌که پایین‌ترین نرخ باسوادی در کشور ما 76 درصد باشد، آمار قابل توجهی است که جهش سوادآموزی در کشور را بخوبی نشان می‌دهد.

بر اساس آمارهای نهضت سوادآموزی، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 52.5درصد از جمعیت شش سال به بالای کشور در زمره افراد بی‌سواد قرار می‌گرفتند، اما حالا این رقم به حدود 10 درصد رسیده است.

هنوز تا نقطه ایده‌آل فاصله داریم

این‌که تقریبا در هر ده سال، حدود 10 درصد به نرخ باسوادهای کشور ما اضافه شده است، میانگین قابل اتکایی است که می‌تواند در سال‌های آینده هم افزایش پیدا کند.

محسن حسینی ارسنجانی، کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با جام‌جم، معتقد است که این رشد سوادآموزی در کشور ما در چند دهه اخیر، عوامل بسیار مختلفی دارد.

برنامه‌ریزی و حرکت جهادی، اولین دلیلی است که به باور حسینی ارسنجانی، موجب شده اکنون به این نرخ بالای باسوادی برسیم. به گفته او، اگر حرکت جهادی و توام با برنامه‌ریزی انجام نمی‌شد، نمی‌توانستیم در مبارزه با بی‌سوادی موفق باشیم.

دلیل دیگری که حسینی از آن به عنوان محرک رشد باسوادی در کشور یاد می‌کند، توزیع امکانات آموزشی و نیروی انسانی در مناطق مختلف کشور است، طوری که اکنون در بسیاری از نقاط محروم کشور، امکانات آموزشی برای تحصیل افراد در مقاطع مختلف وجود دارد که این امکانات هم باید روز به روز افزایش پیدا کند.

البته این کارشناس آموزش و پرورش تاکید دارد که این دستاوردهای کم‌نظیر آموزشی در حوزه سوادآموزی، اصلا به این معنی نیست که ما در وضعیت ایده‌آل قرار داریم، بلکه باید همچنان برای ریشه‌کنی بی‌سوادی در کشور تلاش کنیم؛ مثلا پاداش‌های قابل توجهی را به آموزگارانی بدهیم که در صف اول آموزش سواد در جامعه هستند و پاداش‌های باسوادی را هم بموقع پرداخت کنیم و رقم آن را هم افزایش دهیم.

همچنین به قول او، باید شناسایی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل نیز در اولویت قرار بگیرد و اجازه ندهیم دانش‌آموزانی که باید از مقطع متوسطه اول به مقطع متوسطه دوم بیایند، تحصیل را رها کنند.

فرهنگ‌سازی، مبارزه با فقر و آموزش و اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها، راهکارهایی است که به عقیده حسینی می‌تواند رشد سوادآموزی در کشور را افزایش دهد. به قول او، باید شرایط اقتصادی را طوری فراهم کرد که برخی کودکان مجبور نباشند برای این‌که کمک خرج خانواده‌شان باشند، از تحصیل باز بمانند، بلکه برای مقابله با این پدیده می‌توان از این کودکان و خانواده‌های آنها، حمایت مالی به عمل آورد.

مبادی بی‌سوادی را مسدود کنیم

هر دستاورد کلان و ملی، محصول یک اراده ملی است. اسدالله عباسی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم به همین مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: رشد باسوادی در کشور، محصول اراده توامان مردم و حاکمیت است. این حرکت جهادی در مقابله با بی‌سوادی، محصول عزم همگانی است که تک‌تک مردم در رسیدن به این دستاورد مهم نقش داشته‌اند.

عباسی خاطرنشان می‌کند: تداوم این مسیر به این نیاز دارد که در رویکردهای خود نسبت به بحث سوادآموزی، تغییراتی بنیادین ایجاد کنیم، زیرا برای ریشه‌کنی کامل بی‌سوادی در کشور، دیگر شیوه‌های قدیمی و کلیشه‌ای جواب نمی‌دهد.

این نماینده مجلس تاکید دارد اگر بخواهیم با شیوه‌های پیشین مقابله با بی سوادی، یعنی همان مسیری که در چهار دهه اخیر طی شده حرکت کنیم، این شیوه دیگر نمی‌تواند به ریشه کنی کامل بی‌سوادی منجر شود.

به گفته عباسی در این مسیر جدید، باید جرایمی را برای والدینی در نظر بگیریم که اجازه نمی‌دهند فرزندانشان به هر دلیلی در مسیر تحصیل و سوادآموزی قرار بگیرند و با جدیت هم این جرایم را اعمال کنیم.

ایجاد مدارس شبانه‌روزی در مقطع ابتدایی، مقابله با فقر و حاشیه‌نشینی که به افزایش بی‌سوادی دامن می‌زند، تهیه بانک اطلاعاتی از همه دانش‌آموزان، به گونه‌ای که مطمئن شویم دانش‌آموز بعد از مهاجرت از شهری به شهر دیگر، تحصیلش را رها نکرده است، همه و همه از جمله راهکارهای ارائه شده از سوی این نماینده مجلس است که اعتقاد دارد می‌توان با این شیوه‌های نوین، نرخ سوادآموزی در کشور را از 90 درصد به 100 درصد رساند.

البته نباید از یاد برد که به اعتقاد کارشناسان آموزشی، یکی از مهم‌ترین راه‌های مقابله با بی‌سوادی، بستن مبادی بی‌سوادی است؛ یعنی اجازه ندهیم که بی‌سوادهای جدید به بی‌سوادهای قدیم اضافه شود، زیرا در غیر این صورت، همه زحمات ما برای ریشه‌کنی بی‌سوادی، بی‌نتیجه خواهد شد.