پیش‌نیازهای کنترل قیمتی در لبنیات

‌ آیا واقعا هرسال باید قیمت‌ محصولات لبنی افزایش داشته باشد؟

افزایش هزینه‌های تولید هرسال به تناسب افزایش برخی عوامل تعیین‌کننده در قیمت نهایی محصولات اجتناب‌ناپذیر است، اما اصولی هم برای کنترل هزینه‌ها وجود دارد که می‌توان براساس آنها اقدام و برنامه‌ریزی کرد، چون سهم افزایش هزینه‌های هر بخش از تولید ‌ مشخص و قابل محاسبه است.

آیا می‌توانید در این زمینه سهم بخش‌های مختلف را بیان کنید؟

برای تعیین قیمت محصولات لبنی، عوامل متعددی تاثیرگذار هستند که باید مدنظر داشته باشیم تا بتوانیم قیمت نهایی را محاسبه کنیم اما در دو بخش کلی می‌توان به قیمت شیر خام به عنوان اصلی‌ترین ماده تولیدی یعنی 70 درصد عامل تعیین‌کننده قیمت اشاره کرد و 30 درصد بخش دوم در عواملی چون هزینه‌ انرژی، حقوق و دستمزد و مواد اولیه وارداتی خواهد بود. پس اگر در دو بخش مدنظر داشته باشیم، تقسیم‌بندی تاثیر درصدها به صورت بالاست.

براساس تقسیم‌بندی شما از هزینه‌های تولید در بخش ماده خام یعنی شیر تازه طی دو سال گذشته شاهد کاهش قیمت بوده‌ایم. پس چطور باز هم کارخانه‌ها به دنبال افزایش قیمت هستند؟

در نگاه اول، برآورد شما از تعیین قیمت کاملا صحیح است، اما فراموش نکنیم تغییرات ایجاد شده در هزینه واحدهای تولیدی در یک عامل یعنی شیر خام خلاصه نمی‌شود و اگر به بخش‌های مختلف آن دقت داشته باشیم، می‌بینیم جریان نقدینگی واحدهای تولیدی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. به عنوان مثال، هزینه‌ حامل‌های انرژی، هزینه‌های حقوق و دستمزد، هزینه مواد اولیه و این قبیل موارد افزایش خواهد داشت اما یک عامل یعنی شیر خام کاهشی بود. این کاملا طبیعی است که بگوییم، اولین راهی که کارخانه برای تامین منابع مالی مورد نیازش مدنظر دارد، افزایش قیمت محصولات است.

قیمت خرید شیر خام چقدر است؟

براساس توافق و دریافت مجوز لازم از نهادهای مربوطه، قیمت شیر خام با مشخصات بار میکروبی صد هزار، پروتئین 3 درصد و چربی 5/3 درصد 1250 تومان تعیین و به کار گرفته می‌شود.

در زمینه مشکلات تولید در کشور می‌توانید توضیح بدهید؟

فضای کسب و کار در ایران به گونه‌ای است که عرف جامعه منتظر افزایش سالانه قیمت‌ها بوده و هست، درحالی که کمتر در زمینه کنترل هزینه‌های تولید برنامه‌ریزی شده و نسبت به آن برای کارفرمایان امکانات ایجاد کرده‌ایم. به عنوان مثال، کارفرمایان باید نسبت به گسترش فعالیت‌های اقتصادی خود امیدوار باشند و بدون نگرانی از حضور دستگاه‌هایی مثل سازمان امور مالیاتی یا سازمان تامین اجتماعی نسبت به افزایش تولید گام بردارند تا هزینه‌های تولیدی آنها کاهش یابد و بتوانند نسبت به تعیین قیمت‌ها با وجود افزایش برخی آیتم‌های تولیدی تصمیم‌گیری کنند. پس این نکته کاملا طبیعی است که یک تولیدکننده وقتی در بازار ایران فعالیت می‌کند، با درنظر گرفتن مشکلات عمده‌ای که در تولید دارد، تصمیم‌گیری کرده و زیاد به دنبال مدیریت هزینه‌ها نیست.

درباره شرایط موجود بازار، آیا افزایش قیمت‌ها را منطقی می‌دانید؟

لبنیات با سلامت جامعه سروکار دارد و با درنظر گرفتن کاهش توان خرید مردم در این بخش، منطقی نیست که افزایش قیمت را تجربه کنیم ولی لازم است دولت برای حمایت از تولیدکنندگان با توجه به عقب‌افتادگی‌های گذشته به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که تولیدکنندگان به سمت تعطیلی حرکت نکنند.

به حمایت دولتی اشاره کردید. آیا همانند گذشته بازهم دنبال تسهیلات خواهید بود؟

خیر؛ اگرچه نقدینگی مورد نیاز تولیدکنندگان غیرقابل انکار است، اما در این اظهار نظر به هیچ عنوان برای تسهیلات بانکی نگران نیستیم و فقط از دولت و مسئولان یا سیاست‌گذاران تولید کشورمان کاهش موانع تولید را انتظار داریم که بارها درباره این موانع سخن گفته شده و اکنون لزومی به تکرار آنها نیست.

بازگردیم به کنترل هزینه‌های تولید. درباره کنترل هزینه‌های تولید و بازنگری در سیاست‌های گذشته، راهکاری به مسئولان ارائه کرده‌اید؟

بله؛ در جلسات مختلف استانی یا حتی کشوری راهکارهای اصولی، علمی و عملی به مسئولان ارائه شده ولی تاکنون هیچ اظهارنظر یا تجدیدنظری ندیده‌ایم.

کمی درباره پیش‌نیاز کنترل قیمت توضیح دهید.

همان طور که قبلا اشاره شد، یکی از عوامل تعیین‌کننده قیمت تمام‌شده محصولات، مربوط به هزینه‌های انرژی است و از آنجا که مبنای محاسبه قیمت حامل‌های انرژی برای صنایع لبنی بیش از صنایع کشوری است، پیشنهاد دادیم برای حمایت از تولید و کنترل قیمت‌ها در سطوح گذشته، نرخ مبنای محاسبه این حامل‌ها را برای کارخانه‌های لبنی براساس قیمت‌ کشاورزی درنظر داشته باشند. از سوی دیگر، پیشنهاد دیگر مربوط به حق کارفرما از مبالغ قابل پرداخت به سازمان تامین اجتماعی است، به این دلیل که کارخانه‌های لبنی همچنان باید این سهم 20 درصد را به دولت بپردازند درحالی که برخی مشاغل و کشاورزان از این رقم معاف شده‌اند. معافیت مقطعی و میان‌مدت این سهم می‌تواند در توسعه تولید و گسترش فعالیت کارخانه‌های لبنی تاثیرگذار باشد، هرچند قیمت‌ها را نیز در سطوح مشخصی تعیین خواهد کرد.