در چنین حالتی اگر یک کشور همسایه متوسل به زور و جنگ و تهدید قدرت نظامی بر کشور همسایه خود شود طبعا این حالت، هم از اعتماد به آن همسایه خواهد کاست و آن همسایه را نه تنها غیر قابل اعتماد میکند، بلکه از سوی سایر کشورهای همسایه به عنوان تهدیدگر و خطرساز تلقی خواهد شد.
این توصیف حالتی است که اکنون کشور عربستان در آن به سر میبرد و به جای استفاده از زبان گفتوگو و برقراری دیالوگ با کشورهای همسایه سعی میکند از قدرت اقتصادی فراهم آمده از ثروتهای خدادادی که باید در خدمت رفاه، توسعه و آسایش ملتهای منطقه شود به خریدهای تسلیحاتی و به جنگ و جنگافروزی و تقویت گروههای تروریستی میپردازد.
طبعا ادامه این روند سبب خواهد شد هیچگاه زمینهای برای اعتماد و اطمینان به چنین همسایگانی بهوجود نخواهدآمد بنابراین اگر عربستان روزی از تاسیس مراکز دفاع از حقوق بشر دم بزند یا از تاسیس مراکز مطالعاتی برای مبارزه با تروریسم سخن بگوید همه این اقدامات صرفا باید در جهت سرپوش گذاشتن بر آن رفتار خشن و مخالف صلح و آرامش و همزیستی مصالحتآمیز خواهد بود.
طبعا در چنین شرایط و در مواجهه با چنین رویکردی ایران حتما باید با متانت، صبر، تحمل عمل کند و تلاش داشته باشد که نتیجه چنین سیاستهایی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به مقامات عربستان منتقل کند. نقش رسانهها هم در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
وسایل ارتباط جمعی فعال در کشورهای همسایه یا دیگر کشورهایی که به نوعی از سیاستهای خطرناک عربستان متاثر میشوند در اینباره میتوانند اطلاعرسانی کنند.
بویژه در زمانهای نزدیک به تشکیل اجلاسهای منطقهای و بینالمللی، تلاشهای جمهوری اسلامی ایران هم باید مضاعف شود تا به کشور عربستان گوشزد شود که از سیاستهای آشوبطلبانه خود دست بکشد و به سمت صلح و گفتوگو و آرامش حرکت کند.
در حال حاضر عربستان چنین میپندارد که شرایط بعد از روی کارآمدن اشخاصی مثل ترامپ متفاوت شده و از این رو درصدد است حساب ویژهای روی سیاستهای رئیسجمهور آمریکا باز کند.
در حالی که چنین رویهای بسیار نابخردانه است و با تزلزلی که ترامپ در اتخاذ مواضع خود دارد، رویکردهای او، آن کشور را در امنیت و امان قرار نخواهد داد، بلکه باید بداند تهدید دیگر کشورها از سوی آقای ترامپ معنی دیگرش این است که رئیسجمهور آمریکا درصدد دوشیدن عربستان و از بین بردن منابع مالی این کشور خواهد بود بنابراین دلشاد بودن به سخنان رئیسجمهور آمریکا به نوعی نابخردی است، چرا که به ضرر عربستان تمام خواهد شد.
از سوی دیگر، متکی شدن به وعدههای اسرائیل اگر میتوانست نتیجهبخش باشد تاکنون سرزمین فلسطین اشغال نمیشد و توسعه شهرکهای صهیونیستنشین مشاهده نمیشد و اگر وعدههای امنیتسازی اسرائیل مصداق داشت شش جنگ گسترده بر منطقه و کشورهای پیرامون فلسطین تحمیل نمیشد مگر اینکه عربستان حاضر باشد جهان اسلام، سرزمین وحی، حرمین شریفین مکه و مدینه را از تحت تسلط اسرائیل در بیاورد و دولتمردان سعودی برده و ذلیل سیاستهای اسرائیل باشند که در این صورت طبعا مردم عربستان و مردم منطقه و مسلمانان جهان چنین اجازهای نخواهند داد.
از سوی دیگر برقراری امنیت در حج نیز از دیگر موضوعاتی است که باید از سوی کارگزارانی سعودی مورد توجه قرار گیرد.
موضوع حج طبیعا تا تامین امنیت و حصول تدابیر لازم برای امنیت و عزت حجاج ایرانی انجام نخواهد گرفت.
حج وسیله تقرب به خداست و عاملی برای عزتمند شدن مسلمانان و مصداق کامل انجام تعاون، همکاری و همبستگی میان مسلمانان است و اگر این شرایط ممکن نباشد عملا حج محقق نخواهد شد و تا تامین شرایط و کسب ضمانتهای لازم برای حفاظت از جان حجاج ایرانی انجام این مناسک دینی از سوی زائران ایرانی ممکن نخواهد بود.
در این زمینه دولتمردان عربستان مرتکب اشتباهات بزرگی شدند و تا این اشتباهات را جبران نکنند و تحقیق درستی از حادثه فاجعهبار منا صورت نگیرد و مقصران آن حادثه به صورت مشخص و روشن آشکار نشوند طبیعا نمیتوان به گفتههای مقامات سعودی اعتماد کرد.
دکتر صباح زنگنه - کارشناس مسائل غرب آسیا
ضمیمه جام سیاست
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»:
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم: