داوطلبان هلال احمر در اولویت اشتغال

جمعیت هلال‌احمر به عنوان بزرگ‌ترین جمعیت مردم نهاد، مهم‌ترین نهاد امدادی کشور است که علاوه بر فعالیت‌های امدادی، همزمان وظیفه آموزش‌های همگانی امداد و نجات را هم برعهده دارد تا این آمادگی 9 درصدی مردم در مواجهه با حوادث را ارتقا بخشد.

درحالی که این جمعیت مردمی، سال‌های سال است در عرصه آموزش و فرهنگ‌سازی فعالیت می‌کند، اما هنوز هم اغلب حوادث و تبعات پیامد آن بر اثر بی‌احتیاطی و فقر آموزش‌ها اتفاق می‌افتد. حال در این شرایط، این سوال پیش می‌آید که چرا خروجی آموزش‌های هلال‌احمر، چندان ملموس نیست، زیرا هنوز هم خیلی از شهروندان در برابر مخاطراتی مثل سیل، زلزله، کولاک یا فروریختن یک مجتمع تجاری، کاملا تسلیم حوادث می‌شوند.

دکتر امیر محسن ضیایی، رئیس جمعیت هلال‌احمر ایران در بازدیدی که روز گذشته از موسسه جام‌جم داشت، به بسیاری از همین ابهامات پاسخ داد. همچنین او از کمبود بودجه شدید هلال‌احمر گلایه کرد.

در همین جریان سیل اخیر که بسیاری از استان‌ها را درگیر کرد، خیلی از شهروندان حتی آنقدر آگاهی نداشتند که از مسیر سیل خارج شوند و حاضر به ترک خانه‌هایشان نبودند. به نظرتان چرا مجموعه آموزش‌های هلال‌احمر نتوانسته فرهنگ پیشگیری و رعایت موارد ایمنی را در جامعه نهادینه کند؟

اعتقاد دارم وقتی آموزش‌های هلال‌احمر به تغییر رفتار منجر می‌شود که مخاطب آموزش‌های ما کودکان پنج‌ساله باشند، زیرا تغییر نگرش در یک فرد 70ساله بسیار سخت است، اما اگر کودک پنج ساله با مفاهیم پیشگیری و آموزش مقابله با حوادث آشنا شود، همین کودک در سن بزرگسالی هم روی خانواده‌اش تاثیر جدی خواهد گذاشت.

به همین دلیل است که علاوه بر آموزش‌های همگانی، تمرکز برنامه‌های ما باید آموزش در مهدکودک‌ها، پیش‌دبستانی‌ها و دبستانی‌ها باشد.

هم‌اکنون این برنامه‌ها انجام می‌شود؟

بله، هم آموزش همگانی و هم آموزش در سنین پایه در حال اجراست و روی آن متمرکز شده‌ایم.

پس چرا خروجی‌اش ملموس نیست. چرا این تغییر رفتار را در سطح ملی شاهد نیستیم؟

این فرآیند آموزش همگانی به اعتبارات و تجهیزات زیادی نیاز دارد، چون شما قرار است به یک جمعیت 80 میلیون نفری آموزش بدهید. ما روی این موضوع بسیار کار می‌کنیم، اما خودمان هم قبول داریم و این انتقاد مطرح است که در این حوزه، کند حرکت می‌کنیم.

بیشتر برنامه‌های ما باید از جنس نرم‌افزاری و آموزش باشد و کمتر در حوزه سخت‌افزاری کار کنیم. حرکت ما باید به سمت یک سازمان دانش‌بنیان، آموزش‌محور و نرم‌افزاری باشد، زیرا عمده تاثیرات ما در همین نقطه است.

البته نباید از خاطر برد که این کار به عزم ملی و حمایت رسانه‌ها نیاز دارد تا مردم در مواجهه با خطرات احتمالی، آمادگی لازم را داشته باشند و راه‌های پیشگیری را بیاموزند. ما در برنامه پنج ساله جمعیت هلال‌احمر که تدوین کرده‌ایم، توازنی بین فعالیت‌های پیشگیرانه و فعالیت‌های امدادی خواهیم داشت تا سهم پیشگیری و برنامه‌های نرم‌افزاری بیشتر و متوازن با برنامه‌های امدادی ما باشد.

گفته بودید اوضاع بودجه‌های هلال‌احمر، بحرانی است. چرا هرساله هلال‌احمر با مشکل اعتبارات، دست و پنجه نرم می‌کند؟

بسیاری از مسئولان هنوز به آن باور نرسیده‌اند که باید برای تداوم فعالیت نهادهای امدادی مثل هلال‌احمر سرمایه‌گذاری کنند. این موضوع هم فقط مربوط به این دولت نیست و در دولت‌های قبلی هم سابقه داشته است. شرایط طوری شده که تا وقتی حادثه‌ای رخ ندهد، مثل اتفاقی که برای سازمان آتش‌نشانی در حادثه پلاسکو اتفاق افتاد، کسی به فکر کمبود بودجه نهادهای امدادی و ضرورت تامین اعتبارات این نهادها نمی‌افتد.

امسال چقدر از بودجه‌های هلال‌احمر، تخصیص پیدا کرده است؟

ما به عنوان بازوی اصلی دولت در امر امداد و نجات فعالیت می‌کنیم که درواقع، تنها نهاد امداد و نجات رسمی کشور هستیم. با وجود چنین رسالت حیاتی، فقط حدود 45درصد از بودجه 1300 میلیارد تومانی مصوب شده برای هلال‌احمر در سال 95 تخصیص پیدا کرده است. ما هم‌اکنون هزار پایگاه هلال‌احمر در سراسر کشور داریم، درحالی که حداقل با کمبود 2000 پایگاه امدادی روبه‌روییم. اگر همین هزار پایگاه را دولت بخواهد اداره کند، باید حدود چهار تا پنج هزار میلیارد تومان هزینه کند، اما ما این خدمات را با 1300 میلیارد تومان اعتبار انجام می‌دهیم که البته امسال حتی نیمی از همین اعتبار محدود مصوب شده هم تخصیص پیدا نکرده است. حتی امسال همان سهم 42 درصد از حق ثبت اسناد رسمی که بیش از 60 سال است به هلال‌احمر می‌رسد نیز قطع شده که امیدواریم این مشکل بزودی حل شود.

چه تضمینی وجود دارد که اگر اعتبارات هلال‌احمر افزایش پیدا کند، همچون برخی دوره های گذشته سوءاستفاده مالی اتفاق نیفتد؟

حتما در دستگاهی که پول وارد می‌شود، علاوه بر نهادهای نظارتی، باید از سوی خود آن دستگاه هم نظارت دقیق اعمال شود. خوشبختانه این نظارت‌ها در هلال‌احمر تشدید شده است. حتی چند ماه قبل، سازمان بازرسی کل کشور که معمولا از دستگاهی تعریف نمی‌کند، بابت صرفه‌جویی، بهره‌وری و پیشبرد اقتصاد مقاومتی از جمعیت هلال‌احمر در نامه‌ای رسمی تقدیر کرد.

برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی، دامنه نظارت‌هایمان را روی شرکت‌های تابعه هلال‌احمر افزایش داده‌ایم و در داخل جمعیت هلال‌احمر هم با اقدامات نظارتی جدید، شفافیت‌های مالی را بالا برده‌ایم. سامانه‌ای هم طراحی کرده‌ایم که تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد، طوری که با کمک این سامانه، همه خریدها و فرآیندهای مالی در شعب مختلف جمعیت هلال‌احمر در سراسر کشور، قابل رصد خواهد بود.

یعنی می‌توانید تضمین کنید که دیگر اتفاقات مالی تلخ گذشته در هلال‌احمر تکرار نمی‌شود؟

می‌توانم اطمینان دهم که هم‌اکنون جریان نظام‌مند و سیستماتیک فساد و اسراف در جمعیت هلال‌احمر وجود ندارد. البته ممکن است تخلف‌های مالی موردی در هلال‌احمر اتفاق بیفتد که وقوع این اتفاق‌ها در همه سازمان‌ها و نهادها اجتناب‌ناپذیر است که ما با این تخلف‌های موردی هم بشدت برخورد می‌کنیم، اما می‌توانم این اطمینان را به مردم بدهم که هیچ جریان سیستماتیک فسادی در هلال‌احمر وجود ندارد.

هم اکنون حدود 60 هزار امدادگر داوطلب در هلال احمر داریم که بی‌چشمداشت مالی خدمت می‌کنند. درست است که آنها این فعالیت‌های انسان دوستانه را برای پول انجام نمی‌دهند، اما آیا نباید برای این داوطلبان فداکارتسهیلاتی ویژه قائل شد؟

اگر قرار باشد به داوطلبانمان بابت کارهای انسان دوستانه شان پول بدهیم، دیگر جنس آن کارها داوطلبانه نخواهد بود. معتقدیم که باید به ازای این فعالیت‌های داوطلبانه، ارزش و منزلت تعریف کنیم. ما می‌خواهیم داوطلب، شغل خودش را داشته باشد و از روی عشق و علاقه به فعالیت‌های داوطلبانه روی بیاورد که بیشتر داوطلبان هلال‌احمر، همین روحیه را دارند.

در دنیا کسانی که اینچنین فعالیت‌های داوطلبانه انجام می‌دهند، براحتی در دانشگاه‌ها پذیرش تحصیلی می‌گیرند، چون قطعا این داوطلبان دانشجو، بعدها در شغل و حرفه خود، اخلاق را کاملا رعایت می‌کنند. مثلا یک دانشجوی داوطلب که در رشته پزشکی پذیرش گرفته است، امکان ندارد زیرمیزی بگیرد.

در راستای تعریف منزلت برای این داوطلبان فداکار، جذب نیرو در هلال‌احمر را به داوطلبان جمعیت، محدود کرده‌ایم. اخیرا هم وزیر کار از هلال‌احمر خواسته تا داوطلبان نمونه را به آنها معرفی کنیم تا برای اشتغال در مراکز صنعتی در اولویت جذب قرار بگیرند که این فهرست نیز برای بخش دولتی و خصوصی تهیه خواهد شد. قطعا دامنه این‌گونه حمایت‌ها از داوطلبان را افزایش خواهیم داد، اما به کمک سایر نهادها نیز نیازمندیم تا حمایت معنوی از داوطلبان، گسترش پیدا کند.

امین جلالوند - جامعه