کلمه، حکم گلوله را دارد / غرب، پنجه به صورت سوریه کشید

به گزارش جام جم آنلاین، خانم هیلانه در انواع شعر، از شعر کلاسیک تا شعر آزاد آثار متعددی را منتشر کرده است. «شذرات» ، «الصدق فی الزمن الصعب»، «بکاء الجبل»، «رفه جناح» از جمله مهمترین آثار این بانوی شاعر است که تاکنون منتشر شده است.

این بانوی 56 ساله علاوه بر شعر، ‌پژوهش هایی در روزنامه ها و مجلات معتبر جهان عرب و سوریه نیز منتشر کرده است که هیلانه را تبدیل به یکی از منتقدان جدی و نام آشنای ادبیات عرب کرده است.

هیلانه عطاء الله به بهانه برگزاری جشنواره بین المللی شعر انقلاب که اواخر هفته گذشته در شیراز به همت حوزه هنری برگزار شد به ایران آمده بود و فرصتی دست داد تا جام جم آنلاین با او گفت و گویی اختصاصی داشته باشد. او در این گفت و گو درباره ادبیات ایران، ارتباط آن با ادبیات عرب و همچنین شرایط سیاسی سوریه سخن گفت.

برای آغاز این گفت و گو دوست دارم درباره ارتباط ادبیات فارسی و عرب صحبت کنیم، آیا می توان این دو ادبیات را به همدیگر گره زد؟

قطعا همین طور است، ادبیات فارسی با ادبیات عرب نقاط اشتراک فراوانی دارد، این که می گویم نقاط مشترک فقط به زبان پیوند نمی خورد، جدای از مساله زبانی که باز هم ریشه هایی مشترک دارد و از هم تاثیر رفته اند، ما از نظر فرهنگی شباهت های انکارناپذیری داریم، همین فرهنگ مشترک با خودش جهانی از تماشاهای مشترک می آورد، در کنار آن ریشه های تاریخی ایران و کشورهای عربی هم مشترک است و از این منظر هم نزدیکی هایی داریم که انعکاس آن در ادبیات هم به چشم می خورد.

خانم هیلانه ما در ایران و در آخرین سال دهه 70 میلادی، تحول سیاسی داشتیم به نام «انقلاب اسلامی» که در ابعاد مختلف جامعه تاثیرگذاری شگرفی داشت، از جمله هنر و ادبیات که باعث شد آنچه در 4 دهه گذشته در سینما، شعر و هنر ایران اتفاق افتاده تفاوتی آشکار با قبل از آن داشته باشد، شما تا چه اندازه با این تغییر و تحول آشنا هستید و چه ارزیابی از آن دارید؟

من باور دارم ایران بعد از انقلاب اسلامی، دست کم با بخشی از جهان عرب، ارتباط عمیق، وسیع و مثبت فرهنگی ایجاد کرد، در حوزه ادبیات هم شاعران عرب به شناختن ادبیات ایران مشتاق تر شدند.

این اشتیاق چرا ایجاد شد؟

برای این که انقلاب شما، انقلابی گفتمان ساز بود، انقلاب گفتمان ساز با خودش فرهنگ را در زیرشاخه های مختلف ایجاد می کند که یکی از آنها شعر بود، شعری که در سال های اخیر ما از ایران می شنویم، صدایی متفاوت با گفتمانی جدید بود، ادبیاتی آرمان گرا، تحسین کننده و ترویج دهنده مقاومت که آرام آرام تبدیل به مفهومی مشترک در سطح کلان منطقه و دیگر کشورها شد.

از طرفی نباید تلاش دستگاه های دولتی شما را هم نادیده بگیریم، اکنون رایزنی های فرهنگی ایران در بسیاری از کشورها به طور مشخص بخوبی ادبیات مقاومت را معرفی می کند و شناخته شده است.

در این دوران رفت و آمدهای شاعران ایرانی و عرب هم بیشتر شده است ، این رفت و آمدها قطعا به انتقال تجربه و آشنایی می انجامد مثل همین حضور ما در شهر شیراز که همین جا بگویم این شهر واقعا زیباست و من دوست دارم بگویم حتی یک شکل افسانه ای دارد.

من خودم ابتدا جسته و گریخته با افکار، اندیشه و صورخیال شاعران ایران آشنا شدم که از این منظر کم نظیر است اما در ادامه با استفاده از ترجمه های آقای موسی بیدج از ادبیات ایران توانستم شناخت بیشتری پیدا کنم.

شعرخوانی هیلانه عطاالله در جشنواره بین المللی شعر انقلاب

خانم هیلانه شما شاعر کشوری هستید که سال هاست درگیر جنگ های داخلی است، دوست دارم بدانم یک شاعر به جنگ سوریه چگونه نگاه می کند؟

می دانید که شاعر، گیرنده های حساسی در مقایسه با گروه های دیگر جامعه دارد پس طبیعی است این اتفاق ها که در سوریه در حال رخ دادن است، شاعران را چندین برابر مردم عادی آزار می دهد و قلب ما را به درد آورده است.

من دوست دارم شما از صف بندی شاعران و نویسندگان در جنگ سوریه بگویید.

ابتدا شاعران هم چند دسته شدند و انشعابات مضر و گوناگونی در آنها به وجود آمد، مرزبندی و خط‌کشی کردند، عده ای مخالف دولت و حکومت شدند، عده ای موافق، عده ای به خارج از مرزها رفتند و از آنجا بیانیه و شعار و.. دادند اما اکنون خیلی ها فهمیدند که در تحلیل خود اشتباه کردند و باید به مردم بپیوندند و سوریه را نجات دهند.

شاعران بسیاری را من می شناسم که زبان و سخنگوی این تحولات و جنگ شدند و شعرشان تبدیل به شعارهای مردمی شد. خود من و برخی دیگر تبدیل شدند به بلندگوهایی که دائم هشدار دادیم و نسبت به توطئه ای که برای سوریه در نظر گرفته شده بود سخن گفتیم.

معتقدم کلمه حکم گلوله را دارد، باید با مقاومت مردم همراه شد و در برابر بیگانگان و افراط گرایان ایستاد.

هیلانه عطاالله در آرامگاه حافظ

نظرتان درباره بشار اسد و سرانجام این جنگ چیست؟

پیروزی با ماست، من کاملا باور دارم، گیرنده های من امیدوار است، ما آزادی حلب را دیدیم، پیروزی بزرگ برای مردم در راه است و سوریه این بحران را به زودی پشت سر می گذارد، ابرهای طوفانی کنار می روند و آنچه باقی می ماند ، آفتاب حق و حقیقت است.

به عنوان آخرین پرسش فکر می کنید چرا سوریه گرفتار این جنگ و بحران شد؟

سوریه ریشه های تاریخی عمیقی در منطقه داشته و دارد و همیشه هدف غرب بوده است ، آنها به صورت سوریه پنجه کشیدند و می خواستند این کشور را در پنجه خودشان قرار دهند، اما سوریه تسلیم نخواهد شد. ما به مقاومت، جنگیدن و پیروزی عادت داریم. ما همه اینها را با شعر به تاریخ پیوند می زنیم تا فرزندان نجیب و استوار سوریه بدانند پدران و مادرانشان چگونه ایستادند و پنجه در پنجه غرب انداختند و تن به شکست ندادند.

من همین جا سلام ، تحیت و درود مردم سوریه را به همه کسانی ابلاغ می کنم که همراه سوریه مقاومت کردند و منتظر آزادی کامل سوریه هستند.

خانم هیلانه عطاالله در حرم شاهچراغ