فراخوان زیبایی برای لثه‌ها

به سلامت لثه‌هایتان بیش از پیش توجه داشته باشید و در این ارتباط، به نکات بسیار مهمی که دکتر سید وحید نکته‌دان، دندانپزشک و جراح دهان در گفت‌وگو با جام‌جم به آنها اشاره کرده است، توجه دقیق داشته باشید.

دکتر نکته‌دان یکی از راه‌های حفظ سلامت و زیبایی لثه را مراقبت از تحلیل نرفتن آن عنوان می‌کند و می‌گوید: در یک نگاه کلی، دندان از دو قسمت تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج که سطح آن با مینا (ماده سفید و سفت) پوشیده شده، همان قسمتی است که کارهای ترمیمی ظاهر دندان روی آن انجام می‌شود. ریشه نیز مربوط به عصب دندان است که با ماده زرد رنگی به نام سمان پوشیده شده وبه دلیل قرار گرفتن زیر لثه، در شرایط طبیعی قابل مشاهده نیست.

وی ادامه می‌دهد: در صورتی که لثه به دلایل مختلف دچار تحلیل و پسروی شود، نه‌تنها رنگ زرد ریشه دندان نمایان می‌شود، بلکه دندان‌ها در وضعیت آسیب‌پذیر قرار می‌گیرند.

نشانه‌های تحلیل لثه

در افرادی که لبخند زیبایی دارند، هنگام لبخند، مقدار اندکی از لثه‌های فک بالا نمایان می‌شود، اما اگر هنگام خنده مقدار زیادی از لثه‌ها دیده شود، زیبایی خنده در معرض تهدید قرار می‌گیرد و این موضوع می‌تواند گویای تحلیل رفتن لثه باشد.

دکتر نکته‌دان درباره علائم بروز مشکل در لثه می‌گوید: تحلیل لثه، باعث بلندتر شدن طول دندان‌ها و نازیبایی خنده می‌شود. نمایان شدن قسمت سمان (زرد) ریشه دندان، تحریک‌پذیری و واکنش دندان در مقابل آب سرد، برس مسواک و هر جسم خارجی دیگر، از مهم‌ترین نشانه‌های تحلیل لثه هستند.

دشمنان لثه

نوع مسواک و نحوه استفاده از آن، یکی از عوامل مهم و موثر در تحلیل لثه است. دکتر نکته‌دان با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: استفاده از مسواک سفت، دندان قروچه در خواب یا بیداری و کشیدن مسواک در حالت افقی روی دندان‌ها از‌جمله عومل آسیب‌رسان به لثه است.

وی ادامه می‌دهد: بیماری‌های سیستماتیک مانند کم خونی‌، سوء‌تغذیه‌ مخصوصا کمبود ویتامین ‍C، سیستم ایمنی ضعیف، دیابت (تاثیر غیرمستقیم)، آناتومی لثه و نامرتب بودن دندان‌ها از دیگر عوامل قابل توجه است. نتایج برخی تحقیقات نیز، بیانگر وجود ارتباط با مصرف نیکوتین و دود سیگار است.

راه‌های مراقبت از لثه

سلامت، به پیشگیری به عنوان مهم‌ترین اصل، بیش از درمان نیاز دارد. دکتر نکته‌دان با تأکید بر این که بیماری‌های لثه باعث از بین رفتن عصب دندان می‌شود، می‌گوید: رعایت بهداشت بسیار اهمیت دارد و این موضوع درباره بیماران دیابتی، اهمیت بیشتری دارد.

وی تأکید می‌کند: استفاده از مسواک نرم، حرکت مسواک روی دندان به صورت عمودی، اجتناب از ضربه به لثه و نوازش آن با سرمسواک، ویزیت هر شش ماه یکبار دندان توسط دندانپزشک و استفاده از محافظ دندان (گارد نایت) در شب برای افرادی که دندان قروچه می‌کنند، از مهم‌ترین اقدامات قابل توجه است.

این دندانپزشک، اصلی‌ترین منشأ دندان قروچه را استرس عنوان می‌کند و می‌گوید: برخی افراد در طول روز و هنگام مواجهه با استرس یا در مقاطع حساس، دندان‌های خود را به هم می‌سایند. بهتر است این افراد با یک متخصص اعصاب و روان مشورت کنند.

وی استفاده از خمیردندان‌های ضدحساسیت را باعث کاهش و کنترل 50 تا 60 درصدی مشکلات لثه‌های تحلیل رفته عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: ارتودنسی دندان‌های نامرتب نیز به حفظ سلامت لثه بسیار کمک می‌کند.

توقف تخریب با پیوند لثه

گاهی فرآیند تحلیل لثه به گونه‌ای است که بافت به اقدامات درمانی و کنترل‌کننده، واکنش موثر نشان نمی‌دهد و شکل لثه و ظاهر دندان، روزبه‌روز زشت‌تر می‌شود. در چنین شرایطی، پیوند لثه، طبق نظر متخصص می‌تواند مانع از تخریب بیشتر شود.

دکتر نکته‌دان درباره استفاده از این روش درمانی می‌گوید: اگر مناطق تحلیل خیلی کوچک و در معرض دید و لثه نیز نازک و لاغر باشد، به‌گونه‌ای که در حال تخریب استخوان فک باشد، با برداشتن استخوان از سقف دهان و پیوند آن به ناحیه مورد نظر، مانع تداوم تخریب می‌شویم. بافت چهار تا شش هفته در منطقه جدید محکم می‌شود. به دلیل محدودیت بافت، پیوند حداکثر برای دو تا سه دندان وجود دارد، نه بیشتر.

این دندانپزشک در پاسخ این پرسش که آیا تحلیل لثه، جزو بیماری‌هایی است که همه به آن مبتلا می‌شوند، می‌گوید: بیشتر اوقات، تحلیل لثه با رعایت بهداشت و مدیریت عوامل سیستماتیک و مراجعات دوره‌ای به پزشک، قابل پیشگیری است. اگر والدین به فرزندان خود بیاموزند، دست‌کم از 12 سالگی طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، هر روز در چهار نوبت، دندان خود را مسواک بزنند و روزی یک بار هم نخ دندان بکشند، احتمال ابتلا به تحلیل لثه به صفر می‌رسد.

زمان شروع تحلیل لثه

به گفته متخصصان، تحلیل لثه در هر سنی امکان‌پذیر است. بروز این مشکل در افراد زیر 18 سال بر اثر بیماری‌های سیستماتیک است. شایع‌ترین سن بروز مسأله، در آقایان پس از 30 سالگی و در خانم‌ها پس از 25 سالگی است. تغییرات هورمونی و نازکی لثه در تحلیل لثه خانم‌ها اثرگذار است.

استفاده از مسواک سفت ممنوع

مسواک سفت یا زبر، باعث کوتاهی زمان مسواک زدن، اما تخریب بافت نرم لثه و عقب نشینی آن می‌شود.استفاده از مسواک برقی نیز در صورت استفاده نادرست، باعث تشدید تخریب لثه می‌شود.

سهیلا فلاحی - دانش و سلامت