یادداشت

نبض‌سنجی عربستان با اقداماتی از سوی مصر

تحرک مصری‌ها علیه عربستان و استمرار اقداماتی که به طور طبیعی موجب رنجش سعودی‌ها می‌شود، همچنان ادامه دارد. رای مثبت مصر به طرح روسیه درباره سوریه، اعلام رسمی سفر رئیس سازمان اطلاعاتی سوریه به مصر، ادامه «بازی قضایی» در ممانعت از اعطای دو جزیره مصر به سعودی، لغو حکم اولیه اعدام علیه مرسی، استقبال از انتخاب میشل عون به ریاست جمهوری لبنان، سفر رهبر جنبش جهاد اسلامی فلسطین به قاهره و... همگی با ناخشنودی عربستان مواجه می‌شود.

کد خبر: ۹۷۰۸۹۶

در کنار موضوعات گفته شده، موضوعات قدیمی‌تری مثل همراه نبودن مصر با سیاست‌های عربستان در موضوعات یمن و سوریه را نیز باید اضافه کرد. این موضوعات می‌تواند در روابط عربستان و مصر تاثیرات منفی زیادی داشته باشد. این تاثیرات برای مصر که به کمک‌های مالی عربستان نیاز شدیدی دارد و در بحران اقتصادی به سر می‌برد، بسیار مهم خواهد بود.

البته وزیر خارجه مصر و برخی دیگر از مسئولان مصری، همزمان با این اقدامات، از استحکام روابط مصر و سعودی خبر می‌دهند که نشانه بازی دیپلماتیک و تحریک عربستان برای کمک‌های بیشتر به مصر است. گرچه همه این موضوعات را می‌توان در راستای تلاش قاهره و بازی سیاسی این کشور برای وادار کردن عربستان به کمک‌های بیشتر تفسیر کرد، اما در هر حال مصر می‌داند ممکن است این بازی از سوی عربستان جدی تلقی شده و سعودی‌ها با عصبانیت، همه روابط خود را با این کشور برهم بزنند.

آخرین اقدام مصری‌ها که می‌تواند سعودی‌ها را بسیار آشفته کند، اعلام تمایلی است که درباره ورود جهانگردان ایرانی به مصر از سوی مقامات قاهره می‌شود. این ابراز تمایل و مقالاتی که در رسانه‌های مصری در این باره منتشر شد، همه نوعی حرکت برای نبض سنجی به نظر می‌رسد.

در ماموریت اخیر خود به قاهره (93ـ1388) تلاش زیادی برای ورود جهانگردان ایرانی به مصر داشتم. این تلاش‌ها در زمان مبارک نیز انجام شده بود. ورود جهانگردان ایرانی به مصر 30 سال ممنوع بود. در فروردین 1392 این اقدامات نتیجه داد و اولین گروه از جهانگردان ایرانی در زمان ریاست جمهوری محمد مرسی وارد مصر شدند. اما بعد از ورود دومین گروه، شمارش معکوس برای سقوط مرسی شروع و این روند متوقف شد.

عصبانیت سعودی‌ها از این تصمیم مصر کاملا مشهود بود و به عوامل خود دستور داده بودند ورود جهانگردان ایرانی به مصر خط قرمز است. حمله به اقامتگاه جمهوری اسلامی ایران در قاهره که در فروردین 1392 انجام شد نیز به همین بهانه بود.

در مصاحبه‌هایی که با رسانه‌های مصری داشتم، درباره درآمدهای حاصل از جهانگردی ایرانیان برای کشورهای مختلف توضیح می‌دادم. در آن زمان برخی کشورهای عربی انتظار داشتند مصر به خاطر سعودی و امارات، با ایران دشمنی کند. آماری که از روابط اقتصادی و جهانگردی ایران با عربستان و امارات ارائه می‌کردم، برای مصری‌ها جالب بود. این سوال در ذهن آنها به وجود می‌آمد که با این حجم از روابط تجاری و جهانگردی و رفت و آمد و تعداد هواپیماهایی که بین ایران و این کشورها به انتقال مسافر مشغول هستند، فشار به مصر برای ممانعت از سفر جهانگردان ایرانی به مصر، ظلم آشکاری به این کشور است.

وقتی آنها از این که به خاطر تهدیدهای آمریکا و عربستان خود را از درآمد سالانه حدود سه تا چهار میلیارد دلاری حاصل ورود جهانگردان ایرانی محروم می‌دیدند، احساس بدی داشتند.

در مجموع آنچه اکنون مصری‌ها از امکان ورود جهانگردان ایرانی به مصر گفته‌اند، ورود به خط قرمز سعودی‌هاست. ورود جهانگردان ایرانی به مصر، کابوسی وحشتناک برای سعودی‌ها بوده و نشان می‌دهد تحریکات قبلی مصر برای وادار کردن سعودی‌ها به اعتراف به جایگاه مصر و کمک بیشتر، افاقه نکرده و مصر مجبور شده است سعودی‌ها را درباره این موضوع حساس نیز بیازماید. اگر سعودی‌ها عکس‌العمل شدیدی نشان ندهند و مصر بخواهد به این موضوع جامه عمل بپوشاند، باید گفت سعودی و مصر از هم قطع امید کرده‌اند.