ایران، کانون مذاکرات صلح منطقه

موگرینی که جمعه‌شب به تهران آمده بود صبح دیروز با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان دیدار داشت و پس از آن‌که در پاستور به دیدار حسن روحانی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران رفت، دور دوم مذاکراتش را برای جمع‌بندی مسائل مطرح شده با وزیر امور خارجه برگزار کرد و بعدازظهر نیز تهران را به مقصد ریاض، ترک کرد.

گرچه در بخشی از این گفت‌وگوها به برجام و روابط ایران و اتحادیه اروپا هم پرداخته شد اما محور اصلی این مذاکرات، بحران سوریه بود؛ موضوعی که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای، تلاش فراوانی برای حل آن به کار گرفته و سایر کشورها نیز به اهمیت و اثرگذاری نقش تهران در حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای، اذعان دارند.

تلاش ایران برای حل مشکلات همسایگان

سوریه، اولین کشور منطقه نیست که جمهوری اسلامی ایران برای حل مشکلات مردم آن، تلاش کرده چرا که در گذشته در مورد سایر کشورهای منطقه و همسایگان هم هرگاه نیاز بوده، تهران تلاش کرده تا با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های خود برای حل مسائل گام بردارد.

در همین راستا می‌توان به برگزاری سه دوره مذاکره با هیات آمریکایی برای حمایت از دولت عراق اشاره کرد که در سال 1386 برگزار شد. مذاکراتی که پس از جلسه سوم از سوی آمریکایی‌ها قطع شد چرا که احساس کردند با ادامه این روند، نمی‌توانند به اهدافی که دارند برسند.

این تنها مذاکراتی نبود که میان ایران و آمریکا درباره کشورهای منطقه انجام شد چرا که در سال 2001 نیز پیش از حمله آمریکا به افغانستان، هیات‌های ایرانی و آمریکایی در حاشیه مذاکرات ژنو درباره کشور افغانستان مذاکره کردند. بجز این مذاکرات، می‌توان به حضور ایران به عنوان میانجی در درگیری میان آذربایجان و ارمنستان بر سر قره‌‌باغ در سال 1992 اشاره کرد و البته هنوز هم کشورمان همواره برای حل مشکلات موجود میان این دو کشور ابراز آمادگی ‌می‌کند.

اختلاف دیدگاه ایران و آمریکا

حضور ایران در چنین مذاکراتی برخلاف رویه‌ای است که برخی دیگر از بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله آمریکا دارند؛ چرا که تهران همواره اعلام کرده راه‌حل اصلی مناقشات منطقه‌ای و بین‌المللی از مسیر گفت‌وگوی سازنده پیش خواهد رفت.

از نظر جمهوری اسلامی ایران مناقشات داخلی و درون‌مرزی هر کدام از کشورها، مسائل داخلی آن کشور محسوب می‌شود و تنها مردم آن جامعه هستند که از حق تعیین سرنوشت به لحاظ سیاسی برخوردارند. بر این اساس، نقش‌آفرینی هرکدام از بازیگران منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای برای تعیین حاکمیت سیاسی برای کشور دیگر اقدامی مداخله‌جویانه و خارج از چارچوب‌های قانونی است.

براساس همین معیارهاست که جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از مناقشات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و بین‌المللی به اعلام مواضع و تبادل نظر با طرف‌های نقش‌آفرین در بحران مشغول است.

تاکید بر حفظ تمامیت ارضی کشورها

مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در نشست‌های دیروز موگرینی با مقامات کشورمان بار دیگر مورد تاکید قرار گرفت.

به گزارش سایت‌ ریاست‌جمهوری، حسن روحانی در دیدار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تاکید بر ضرورت همکاری ایران و اتحادیه اروپا در راستای حل مشکلات منطقه‌ای برای تسریع در رسیدن به امنیت در منطقه گفت: همه باید بدانند حل مسأله سوریه راه‌حل نظامی نداشته و باید با روش‌های سیاسی حل و فصل شود که در این راستا فعال شدن بیشتر اتحادیه اروپا در راستای ایجاد امنیت و آرامش در سوریه با همکاری کشورهای منطقه تأثیرگذار خواهد بود.

رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به اوضاع نابسامان مردم و آوارگان در سوریه و یمن بر ضرورت گسترش تلاش‌ همه کشورها برای رساندن کمک‌های انسان‌دوستانه از جمله آب، غذا، پوشاک و دارو به آنان تاکید کرد.

وی با اشاره به این‌که امروز هرگونه حمایت از تروریسم به معنای امید دادن به تروریست‌ها در منطقه و جهان است، گفت: اگر اتحادیه اروپا به هر دلیل مایل به استفاده از حضور نظامی خود برای برخورد با تروریست‌ها در منطقه نیست، استفاده از قدرت سیاسی برای اعمال فشار به حامیان منطقه‌ای تروریست‌ها و قطع کمک‌ها به آنان اثرات قابل توجهی در مبارزه با تروریسم بر جای خواهد گذاشت.

روحانی با اشاره به این‌که باید اقدامات تروریستی در سوریه و عراق را به عنوان خطری بزرگ برای همه جهان بدانیم، افزود: اگر به طور جدی با تروریست‌ها در منطقه مبارزه نشود، در آینده شاهد چند دولت و حکومت تروریستی در منطقه و شمال آفریقا خواهیم بود که در آن صورت مبارزه با آنها بسیار دشوار است. رئیس‌جمهور اولویت اصلی در سوریه و عراق را مبارزه با تروریسم دانست و خاطرنشان کرد: برقراری امنیت، مبارزه با تروریست‌ها، یکپارچگی، تمامیت ارضی و تامین آینده سوریه تنها با رای و نظر مردم برای ما حائز اهمیت است.

رایزنی موگرینی با سعودی‌ها

موگرینی پس از شنیدن مواضع جمهوری اسلامی ایران که پیش از این هم به صورت شفاف اعلام شده بود، کشورمان را به مقصد عربستان ترک کرد. عربستانی که با سیاست‌های تنش‌‌زای خود نه تنها سوریه که کل منطقه خاورمیانه را با بحران مواجه کرده است. این سفرهای موگرینی در حالی انجام شده که قرار است تا مدتی دیگر دور بعدی مذاکرات درباره سوریه که ایران و عربستان نیز در آن حضور دارند، برگزار شود. برای ارزیابی موفق بودن سفر موگرینی هم بهتر است منتظر برگزاری دور بعدی مذاکرات بود که اگر به نتیجه‌ای برسد می‌توان گفت سفر موگرینی، اثربخش بوده و اگر مانند دور اول، بی‌نتیجه پایان یابد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر دوره‌ای‌اش نتوانسته به اهداف مورد نظر خود دست یابد.

تاکید ایران بر اجرای تعهدات متقابل در برجام

در دیدار دیروز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس جمهور کشورمان علاوه بر موضوع سوریه، درباره برخی موضوعات دیگر از جمله برجام و روابط ایران و اروپا نیز رایزنی شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، حسن روحانی در دیدار فدریکا موگرینی، توافق هسته‌ای ایران و 1+5 را پایه‌ای محکم و الگویی مناسب برای گسترش همکاری‌های طرفین و حل مشکلات بین‌المللی دانست و با تأکید بر اجرای کامل تعهدات متقابل، گفت: پایبندی کامل به اجرا و ایفای تعهدات و پایداری برجام از سوی طرف مقابل، سبب جلب اعتماد عمومی خواهد شد.

روحانی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران در اجرای توافق برجام به همه تعهدات خود پایبند بوده و انتظار دارد برای پایداری برجام، طرف مقابل نیز به همه اصول و تعهدات خود به‌طور کامل عمل کند.

روحانی با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی ایران پس از برجام و در جهت تامین منافع مشترک، آماده همکاری جامع با اتحادیه اروپا در تمامی زمینه‌هاست، اظهار امیدواری کرد، ایران و اتحادیه اروپا بتوانند از ظرفیت‌ها و فرصتی که امروز در اختیار دارند، در جهت توسعه همکاری‌ها و تأمین منافع مشترک استفاده کرده و تحرکی در روابط فی‌مابین ایجاد کنند.

توانمندی ایران در جهت صلح

ولی‌الله نانواکناری

عضو کمیسیون امنیت ملی

ایران به‌عنوان کشوری مقتدر در منطقه در باور کشورهای خاورمیانه وجاهت دارد و امنیت بالای کشورمان بر این وجاهت افزوده‌ است. ایران از نظر موقعیت اقتصادی و توان نظامی هم دارای قدرت بالایی است که از این توانمندی در جهت صلح منطقه و جهان بهره می‌گیرد. براساس فرمایشات مقام معظم رهبری، قدرت نظامی ایران در جهت ایجاد امنیت و صلح در منطقه به‌کار گرفته شده است. در بحث سوریه، عراق و افغانستان، ایران نقش محوری در ایجاد صلح دارد و نگاه ایجاد امنیت برای مردم منطقه، سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران است.

داده‌های واقعی شهادت می‌دهند

هادی شوشتری

عضو کمیسیون امنیت ملی

براساس داد‌ه‌های حقیقی و واقعی، جمهوری اسلامی ایران، یک بازیگر مهم در منطقه و ساختار بین‌الملل است. ایران در محیط سیاسی و امنیتی خاورمیانه و به‌طور کلی غرب آسیا بازیگر مهمی است و هر معادله و راه‌حلی برای حل موضوعات منطقه باید با حضور جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد. بر همین اساس شاهد افزایش رایزنی‌ها با جمهوری اسلامی ایران هستیم که نمونه آن را در روزهای اخیر شاهدیم. اثرگذاری تهران آن‌قدر گسترده است که حتی آمریکا و متحدانش در نشست لوزان که چندی قبل برگزار شد، ناچار به پذیرش شروط کشورمان شدند و پس از تحقق این شروط بود که وزیر خارجه کشورمان در این اجلاس حضور یافت.

ایجاد توازن منطقه‌ای

علیرضا رحیمی

عضو کمیسیون امنیت ملی

ایران نقش قابل توجه و مطمئنی در منطقه خاورمیانه پیدا کرده و بر همین اساس توانسته در ایجاد توازن منطقه‌ای در حوزه صلح جهانی نقش ویژه و منحصربه‌فردی ایفا کند.

آمریکا و روسیه خواستار حضور در منطقه خاورمیانه‌اند، اما نمی‌توانند نقش ایران را نادیده بگیرند. این کشورها دریافته‌اند که تصمیم‌گیری در منطقه بدون حضور ایران کارساز نیست، لذا در مورد صلح منطقه به این نتیجه رسیده اند که ایران نقش کلیدی را در این بخش به عهده دارد.

در مجموع، کشورهای قدرتمند نقش ایران را باور کرده و اعتقاد دارند که ایران در میان کشورهای اسلامی می‌تواند نقش قابل توجهی داشته باشد.