تغییر ذائقه مصرف‌کننده‌ها با فرهنگسازی

ریشه‌های این کار فرهنگی هم به فعالیت پررنگ شبکه‌های ماهواره‌ای و رسانه‌های خارجی در ذائقه‌سازی برای مخاطبان برمی‌گردد؛ موضوعی که باعث به وجود آمدن یک گرایش عمومی در برخی مصرف‌کننده‌ها به استفاده از مارک‌ها و برندهای خارجی شده است.

این علاقه و گرایش عمومی اما به مرور زمان معضل دیگری را در عرصه اقتصادی برای ما به وجود آورده و بر این اساس تولیدکننده‌های زیادی تولیدات داخلی را با نشان‌های معروف خارجی به بازار عرضه می‌کنند. این اتفاق نتیجه یک گزینش عقلانی است که در تولیدکننده‌ها رخ داده، یعنی منفعت اقتصادی‌شان ایجاب کرده وقتی در بازار نمی‌توانند محصولاتشان را در رقابتی عادلانه با کالاهای خارجی به فروش برسانند، با شیوه‌هایی فریبنده این کالا را به مصرف‌کننده‌ها عرضه کنند.

در نتیجه ما با پدیده‌ای مواجه می‌شویم که هم منافع اقتصادی تولیدکننده را تامین می‌کند و هم جواب ذائقه مصرف‌کننده را می‌دهد. این پدیده اقتصادی، تبعات فرهنگی زیادی دارد و می‌تواند روی سبک زندگی مردم تاثیر بگذارد؛ در نتیجه ما شاهد رواج مصرف‌گرایی مخصوصا علاقه به برندهای خارجی بین شهروندان جامعه ایران می‌شویم.

اینجاست که می‌توانیم به اهمیت بحث فرهنگ‌سازی در مسائل اجتماعی پی‌ببریم؛ موضوعی که گرچه کلیشه‌ای به نظر می‌رسد، اما فقدانش تبعات منفی زیادی برای جامعه در پی خواهد داشت. نکته مهم این است که اتفاق فوق همان قدر که ذائقه مصرف‌کننده‌های عام را در جامعه تغییر می‌دهد، به همان نسبت به اقتصاد داخلی هم ضربه می‌زند تا جایی که قابل پیش‌بینی است در سال‌های آینده، کالاهای باکیفیت تولید داخلی بسختی مشتری خواهند داشت؛ چراکه در ناخودآگاه مردم ما نشسته است که تولیدکننده‌های داخلی نمی‌توانند کالای باکیفیت تولید کنند درحالی که متاسفانه به تولیدکننده داخلی مجال عرضه و خودنمایی داده نمی‌شود. مصرف‌کننده داخلی از کیفیت محصولات تولید داخل خبر ندارد و حتی خیلی وقت‌ها همان محصولات داخلی را با مارک خارجی می‌خرد و از خریدش هم راضی است!

محمد اسماعیل سعیدی - عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی