طبابت در پلان

محمد ماجرا را برای دکتر بیان می‌کند و دکتر هم به او اطمینان می‌دهد، چیز مهمی نیست و قرص‌هایی که همسرت خورده، باعث مرگ نمی‌شود و او با این کار فقط خودش را اذیت کرده است. وقتی محمد به دکتر می‌گوید شما که دارید می‌رید، دکتر جواب می‌دهد: خب، بله دیگه، به وجود من که احتیاج نیست، اونا هم که خودشون اوستا شدن دیگه! محمد با تعجب می‌پرسد: منظور از خودشون کی‌ان؟ که دکتر فقط نگاهی به محمد می‌اندازد و جواب نمی‌دهد، اما خطاب به پرستار می‌گوید: خانم رضوی، لطفا به خانم اشتری بگید «طبق معمول رفتار بشه» و بعد با خونسردی و همان تیپ شیک و اتوکشیده و کراواتی‌اش، با محمد خداحافظی می‌کند و از درمانگاه خارج می‌شود. ما در ادامه فیلم واقعا می‌بینیم که اعظم زنده می‌ماند و همان‌طور که دکتر اطمینان خاطر داد، خطر مرگ این بیمار را تهدید نمی‌کرد، اما عجیب است که در فرامتن و 39 سال بعد، پزشکان و معالجان عزیز و محترم سازنده این فیلم، عباس کیارستمی نازنین هم «طبق معمول» رفتار می‌کنند، اما این بار او گرفتار قصور پزشکی می‌شود و مثل بیمار فیلمش، اعظم، شانسی برای زنده ماندن پیدا نمی‌کند. هرچند عده‌ای هم فارغ از این مساله، معتقدند وقتی پیمانه آدمی پر شود، دیگر همه این حرف‌ها بهانه است.

با این حال چون امروز، روز پزشک است، قصد دامن زدن به ماجرا را نداریم و اتفاقا می‌خواهیم به سهم خود، نقشی در ترمیم و بهبود فضای پیش آمده میان جامعه پزشکی و سینمایی داشته باشیم. حرفه شریف پزشکی و طبابت به دلیل سر و کار داشتن با جسم آدمی و ویژگی‌های نجات بخشی و این‌که در برخی موارد می‌تواند، نقش بسزا و تعیین‌کننده‌ای در زندگی و مرگ یک آدم داشته باشد، از ظرفیت‌ها و بسترهای دراماتیکی برخوردار است و به همین دلیل، باعث نگارش فیلمنامه‌ها و ساخت فیلم‌های زیادی شده. تاریخ سینما و تلویزیون و هنرهای نمایشی، دکتر و پزشک زیاد به خودش دیده؛ البته درمیان آنها دکترهای ضدقهرمان و نقش منفی هم وجود داشته است، اما در عوض تعداد پزشک‌ها و طبیب‌های مهربان و فداکار و کاریزماتیک و دوست‌داشتنی هم زیاد بوده که فقط تعدادی از آنها را برای تجدیدخاطره، نام می‌بریم. روز پزشک بر همه پزشکان شریف و بشردوست و بازیگرانی که نقش پزشک را بازی کرده‌اند، مبارک باد.

بوعلی سینا به روایت تارخ

امین تارخ، نقش ماندگار در کارنامه‌اش کم ندارد؛ یکی نقش بوعلی سینا در سریالی به همین نام که کیهان رهگذار آن را سال 64 ساخت. تارخ با درک درست این دانشمند و طبیب مشهور، تجسمی دلپذیر از این کاراکتر ارائه داد. فیروز بهجت محمدی، جمشید لایق، اسماعیل محرابی و چنگیز وثوقی، از دیگر بازیگران این سریال بودند. تارخ بعدها هم نقش پزشک را بازی کرد؛ از جمله جراح مغز و اعصاب در سریال «اغما» ساخته سیروس مقدم. مجموعه بوعلی سینا بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیون، حتی به صورت یک فیلم سینمایی پخش و با استقبال تماشاگران روبه‌رو شده است.

دکتر قریب دوست‌داشتنی

دکتر محمد قریب را پایه‌گذار طب کودکان در ایران می‌دانند، اما تا پیش از ساخت و پخش سریال ماندگار «روزگار قریب»، خیلی‌ها از نقش تعیین‌کننده او در این خصوص باخبر نبودند و چه‌بسا این اسم را فقط در حد خیابانی در تهران می‌شناختند، اما کیانوش عیاری، کارگردان خوب سینما و تلویزیون ایران، کاری کرد که نه‌تنها این نگاه عوض شود، بلکه مردم با مرور زندگی پرفراز و نشیب دکتر قریب، با بازی همدلی برانگیز مهدی هاشمی، به شکل بهتر و ملموس‌تری با فداکاری‌های انساندوستانه پزشکان خدوم و مخلص و متعهد آشنا شوند.

جالب اینجاست که هاشمی، بازیگر نقش دکتر قریب، از جمله بازیگرانی است که چندین بار نقش پزشک را در سال‌های فعالیتش بازی کرده؛ از دکتر حشمت «کوچک جنگلی» تا دکتر یاوری «رقص پرواز».

مادرِ کیمیا

بیتا فرهی را بیش از هر چیز با نقش مهشید در فیلم محبوب «هامون» ساخته داریوش مهرجویی به یاد می‌آوریم که نقش مقابل خسرو شکیبایی را بازی می‌کرد، اما فرهی که فیلم «برادرم خسرو» را هم آماده اکران عمومی دارد، نقش خوب و تاثیرگذار در کارنامه‌اش کم ندارد؛ از جمله نقش یک پزشک زن به نام شکوه در فیلم «کیمیا» به کارگردانی احمدرضا درویش. او پزشکی است که در بحبوحه جنگ، بچه رزمنده‌ای به نام رضا را پس از به دنیا آمدن و مرگ مادرش، نجات می‌دهد و او را با خود به مشهد می‌برد و برایش مادری می‌کند. رضا سال‌ها بعد که از اسارت برمی‌گردد، سراغ دخترش می‌رود، اما شکوه به طور کامل وابسته کیمیاست و جدایی از او برایش غیرممکن است. فرهی برای بازی خوبش در این فیلم، نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره فیلم فجر شد.

پزشکان فداکار جبهه

فیلم «روزهای زندگی»، یکی از بهترین ادای دین‌های سینما به جامعه پزشکی است، بویژه پزشکانی که خالصانه در دوران دفاع مقدس، به نجات جان آدم‌ها مشغول بودند. حمید فرخ‌نژاد و هنگامه قاضیانی در این ساخته تحسین شده پرویز شیخ‌طادی، نقش لیلا و امیرعلی، زن و شوهری را بازی می‌کنند که زندگی خود را وقف بیمارستان صحرایی در جبهه جنوب کرده‌اند. امیرعلی و همسرش به دلیل سال‌ها کار در آنجا به حال و هوای جبهه وابستگی شدیدی پیدا کرده‌اند، اما اعلام خبر آتش‌بس و بعد حمله نیروهای عراقی به بیمارستان، این زوج را در آزمایشی دشوار قرار می‌دهد.

علی رستگار

فرهنگ و هنر