نشست باکو، الگویی برای همکاری‌های منطقه‌ای

رئیس‌جمهور کشورمان برای حضور در این نشست‌ها امروز راهی باکو، پایتخت آذربایجان می‌شود و پس از نشست‌های دوجانبه‌ای که امروز با حضور روحانی و علی‌اف و هیات‌های ایرانی و آذربایجانی برگزار می‌شود فردا نوبت به نشست سه‌جانبه با حضور حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و الهام‌ علی‌اف، روسای جمهور سه کشور می‌رسد و شاید دیدار دوجانبه فردای روحانی و پوتین را نیز بتوان به عنوان یکی از مهم‌ترین نشست‌های این دو روز برشمرد.

آن‌طور که پرویز اسماعیلی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور به خبرگزاری صداوسیما گفته، در دیدارهای دوجانبه روحانی با همتای آذربایجانی خود که امروز برگزار می‌شود، روند اجرای توافقات دو کشور و نیز همکاری‌های تازه در حوزه‌های بازرگانی، صنعتی، انرژی، فرهنگی، بانکی، تسهیلات کنسولی، ارتباطات و بویژه حمل و نقل ریلی مورد بررسی و تبادل‌نظر قرار خواهد گرفت.

مذاکره سه‌جانبه درباره راهگذر 7200 کیلومتری آسیا ـ اروپا

در همین حال برنامه ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان برای اجرای راهگذر شمال ـ جنوب در چارچوب تکمیل گذرگاه ترانزیتی هلسینکی ـ بمبئی به طول 7200 کیلومتر، یکی از اصلی‌ترین محورهای مذاکرات حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و الهام علی‌اف است که فردا برگزار می‌شود. پرویز اسماعیلی همچنین گفته در اجلاس مشترک باکو درباره همکاری‌های سه‌جانبه از جمله در حوزه بازرگانی، انرژی، ارتباطات، مسائل زیست‌محیطی، مبارزه با تروریسم، حمل و نقل و ترانزیت گفت‌وگو می‌شود.

مذاکرات دفاعی و امنیتی ایران و روسیه در بالاترین سطح

همچنین در آستانه نشست باکو با حضور رئیسان جمهور روسیه، ایران و جمهوری آذربایجان، کاخ کرملین اعلام کرد که یکی از محورهای اصلی مذاکرات دو جانبه روحانی و پوتین گسترش همکاری‌های دفاعی ـ امنیتی بویژه برگزاری رزمایش‌های مشترک است.

مهدی سنایی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو نیز با اشاره به محورهای مذاکرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای روحانی و پوتین در باکو گفت: مذاکرات پیش‌بینی شده سران ایران و روسیه سبب اوج‌گیری نقش بین‌المللی دو کشور خواهد شد که توانستند در بحران سوریه نقش مثبت و ضدتروریستی تاثیر‌گذاری ایفا کنند.

وی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: مذاکرات سران در باکو مرحله نوین همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای تهران و مسکو است.

تاثیر اجلاس سه‌جانبه بر تحولات منطقه

اجلاس سه‌جانبه باکو در حالی برگزار می‌شود که منطقه خاورمیانه، شرایط ویژه‌ای را تجربه می‌کند و با توجه به تاثیرگذاری بالای کشورهای حاضر در این اجلاس بویژه ایران و روسیه، نتایج اجلاس باکو می‌تواند در آینده تحولات منطقه تاثیرگذار باشد.

کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌ها و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در همین ارتباط به جام‌جم گفت: به‌دلیل وقایع منطقه‌ای بویژه اقدامات تروریست‌ها در عراق و سوریه و بازپس‌گیری برخی مناطق اشغال شده از دست آنها و همچنین کودتای اخیر در ترکیه، اجلاس باکو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است.

جلالی با بیان این‌که ایران با هر یک از دو کشور جمهوری آذربایجان و روسیه، دغدغه‌های مشترک دارد خاطرنشان کرد: اهمیت دیدار دوجانبه ایران ـ آذربایجان، از دیدار دوجانبه با مقامات مسکو بیشتر است زیرا با توجه به سابقه روابط پرفراز و نشیب تهران‌ـ باکو، ایجاد هرگونه گشایشی در این زمینه حائزاهمیت فراوان برای دو طرف است.

وی با اشاره به گفت‌وگوهای دوجانبه تهران‌ـ‌مسکو که موضوعات استراتژیک مانند همکاری‌ها و مبادلات نظامی و تسلیحاتی و همکاری در حوزه‌‌های بحرانی بویژه سوریه را شامل می‌شود، گفت: برآیند کلی این اجلاس، بیانگر تلاش دولت در جهت اتخاذ سیاست خارجی متوازن و دربرگیرنده رویکرد و رویه‌ای تلفیقی از نگاه به غرب و شرق است.

جلالی افزود: همسایگان شمالی ایران که از مزیت‌های ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک برخوردارند، در شرایط پسابرجام که دوران سرنوشت‌سازی است، نقش مهمی دارند.

گام‌هایی بلند برای رفع تشنج در منطقه

محمدباقر بهرامی، عضو هیات علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در باکو هم در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم به اهمیت شکل‌گیری سازمان‌ها و تعاملات منطقه‌ای بین کشورهای مختلف و همسایه پرداخت و تصریح کرد: تقویت این روابط از راهکار‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران است و سبب خواهد شد که قدرت‌های جهانی مثل آمریکا نتوانند سیاست‌های غلط خود را در مناطق جغرافیایی مختلف دنیا پیگیری کنند.

این استاد علوم سیاسی با اشاره به این‌که تقویت روابط ایران با همسایگان و کشورهای دوست در تحکیم امنیت منطقه هم موثر است، گفت: با توجه به روابط جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی، نزدیکی ایران با این کشور می‌تواند مانع اجرای نقشه شوم اسرائیل علیه منافع جمهوری اسلامی ایران شود. بهرامی با تاکید بر این موضوع که ایران و روسیه علاوه بر داشتن روابط مناسب، رویکردهای سیاسی مشابه در مورد تحولات منطقه‌ای بویژه سوریه دارند، ابراز کرد: تقویت روابط ایران و روسیه باعث تحکیم مواضع دولت سوریه در برخورد با داعشی‌های تروریست خواهد شد و با توجه به این‌که در حال حاضر، ارتش سوریه در آستانه آزادسازی حلب قرار دارد، غربی‌ها و در راس آنها آمریکا درصدد فراهم کردن تمهیداتی برای ایجاد تنفس برای تروریست‌ها هستند و همراهی ایران و روسیه، مانع تحقق چنین هدفی خواهد شد.

بهرامی تصریح کرد: برگزاری این اجلاسیه سه‌گانه و دیدارهای جداگانه روسای جمهوری سه کشور ایران،‌آذربایجان و روسیه گام‌های بلندی برای رفع تشنج و برقراری صلح در منطقه است.

کمک به حل مسائل حقوقی دریای خزر

محمدجواد جمالی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با بیان این‌که اجلاس سه‌جانبه باکو برای سه کشور شرکت‌کننده از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: ایران، روسیه و آذربایجان هر سه از منابع نفت و گاز بالایی برخوردار هستند و این کشورها نقش موثری در رابطه با رساندن انرژی به اروپا و حتی خلیج‌فارس می‌توانند داشته باشند.

وی با تاکید براین‌که این اجلاس می‌تواند به حل بحث حقوقی دریای خزر کمک کند، افزود: بحث‌های زیست‌محیطی و حفظ گونه‌های دریایی در خطر، از جمله ماهیان خاویاری از مباحث قابل طرح در این اجلاس است.