پیشتازی دیپلمه‌ها و زیردیپلم‌ها درازدواج و طلاق

در ازای 673 هزار و دو مورد ازدواج؛ این را دیروز رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشورکه سازمان متبوعش مرجع اصلی انتشار آمارهای این دو رویداد حیاتی است، اعلام کرد؛ کسی که گفت ازدواج‌های 94 در مقایسه با سال قبلش 6 درصد کم شده و طلاق‌ها یک درصد زیاد.

این اتفاق غریبی نیست، این روایت سست شدن بنیان خانواده‌ها از سالی به سال دیگر است، همان طور که سال 93 و سال‌های قبل‌ترش این‌گونه بود. 150 هزار طلاق در سال 91، در سال 92 یکباره جهش کرد و به 155 هزار مورد رسید و یک سال بعد دوباره رشد کرد و روی رقم 163 هزار ایستاد و البته بازهم رشدی دیگر در سالی دیگر را تجربه کرد و آمار طلاق‌های سال 94 را به بیش از 163 هزار مورد رساند.

اینها فقط عدد نیستند که ما می‌نویسیم، اینها حکایت زندگی‌های مشترک لرزان است که با نسیمی، اندک تندبادی و احیانا توفانی شاکله‌شان از هم می‌پاشد و می‌شوند یک عدد کشوری که هر سال رئیس سازمان ثبت آن را رسانه‌ای می‌کند. دیروز احمد تویسرکانی دست پر به اولین نشست سال 95خود با خبرنگاران آمده بود.

آمار 673 هزار ازدواج ثبت شده در سال 94 که او اعلام کرد، مخصوصا که گفت بیشترین ازدواج‌های ثبت شده در این سال برای مردان 25 تا 29 سال و برای زنان 20 تا 24 سال ثبت شده، این ذهنیت را به وجود آورد که وضع‌مان از بابت ازدواج بد نیست؛ یعنی جوان‌ها هنوز مایل به ازدواج‌اند، ولی وقتی اضافه کرد که مردان30 تا 34 سال و زنان 25 تا 29 سال بیشترین طلاق‌های سال قبل را به نام خود ثبت کرده‌اند، شعف آمار ازدواج جایش را به دلسردی داد، بویژه این‌که وقتی آمار ازدواج سال‌های قبل را ورق زدیم، مسجل شد ازدواج در سراشیبی کاهش قرار گرفته؛ آن هم کاهشی ملموس درحد چند ده هزار نفر از سالی به سال دیگر.

تحصیلکرده‌ها، کمتر طالب ازدواج، بی‌میل‌تر نسبت به طلاق

باید ارتباطی میان تحصیلات با طلاق و ازدواج باشد؛ حتما هست، نباید کتمانش کرد، این را آمارها نشان می‌دهد. تویسرکانی دیروز می‌گفت در 66 درصد ازدواج‌های سال 94 یعنی در 66 درصد از 673 هزار مورد ازدواج، زوج‌هایی پای سفره عقد نشسته‌اند که تحصیلاتشان دیپلم یا زیردیپلم بوده است، در مقابل همین دیپلمه‌ها و زیردیپلم‌ها هستند که برای ثبت طلاق به دفترخانه‌ها می‌روند و می‌شوند بانی ثبت بیشترین طلاق‌ها در کشور.

این یعنی این‌که کم‌سوادها راحت‌تر ازدواج می‌کنند و راحت‌تر قید زندگی مشترک را می‌زنند، کسانی که می‌توان درصد قابل توجهی از ازدواج‌هایشان را حساب نشده، از روی احساس و هیجان و حتی اتفاقی قلمداد کرد و البته طلاق‌هایشان را. این تعبیر بیراه نیست که بگوییم ورود به دانشگاه و قرار گرفتن در سطحی از دانش، راهی است برای آموختن مهارت‌های رفتاری و اجتماعی و نیز آموختن راه‌های مداخله در بحران، کما این‌که تشریح عمده‌ترین دلایل طلاق که زوج‌ها هنگام جدایی در دفترخانه‌ها عنوان کرده‌اند کمکی به تحلیل این وضع است .

روز گذشته تویسرکانی در پاسخ به جام‌جم، چهار علت اصلی را برای طلاق‌های سال قبل برشمرد، اول نداشتن تفاهم و امکان سازش (34.4 درصد)، دوم دخالت خانواده‌ها (13.7 درصد)، سوم محقق نشدن یکی از شروط ضمن عقد (4.8 درصد) و چهارم اعتیاد به موادمخدر و مشروبات الکلی (4.2 درصد).

اگر دو دلیل اصلی را ملاک قضاوت قرار دهیم، این تحلیل درست از آب درمی‌آید که ناآگاهی از مهارت‌های زندگی و نداشتن توانایی حل مساله، تیشه به ریشه بسیاری از زندگی‌های مشترک می‌زند.

خانواده‌ها، دلباخته سکه طلا

زندانیان مهریه سال‌هاست که ثابت کرده‌اند مهریه را هم می‌دهند و هم می‌گیرند، برخلاف باور عامه مردم. ولی با این حال پافشاری بر مهریه در سال 94 نیز به روایت آمار رئیس سازمان ثبت مشهود است، با این نکته کلیدی که 62 درصد مهریه‌های ثبت شده سکه طلا بوده و نیمی ازعروس‌ها همچنان به مهریه بیش از 114 سکه اعتقاد دارند، مهریه‌های که داماد تنگدست را با خطر به زندان افتادن روبه‌رو می‌کند.

این آمار را به یاد بسپارید: در سال 94، 54 درصد زن‌ها مهریه کمتر از 114 سکه، 37 درصد آنها بین 115 تا 500 سکه، 7 درصد مهریه 502 تا هزار سکه و 2 درصد عروس‌ها نیز بیش از این تعداد را در عقدنامه درج کرده‌اند. جالب این‌که وقتی دیروز خبرنگار جام‌جم از تویسرکانی درباره میزان تمایل عروس‌ها به مهریه عندالاستطاعه سوال کرد، او با قاطعیت گفت که قاطبه بانوان به مهریه عندالمطالبه اعتقاد دارند، هرچند وقتی کار زوج‌ها به مطالبه و پرداخت مهریه برسد، این دادگاه است که مهریه را متناسب با توان مالی مرد تنظیم می‌کند و مهریه‌های عندالمطالبه همه به عندالاستطاعه تغییر وضعیت می‌دهند.

مریم خباز - جامعه