جدایی غمبار از دومان پس از 11 سال خدمت

دومان چگونه به جرگه سگ‌های امداد و نجات هلال احمر آذربایجان شرقی پیوست؟

دومان متولد 12 خرداد 84 بود و وقتی 45 روزه بود، به هلال احمر تبریز آورده شد و من شخصا آموزش او را بر عهده گرفتم و این آموزش‌ها تا دو سالگی این سگ ادامه داشت. در این دو سال، درگیر یک بیماری استخوانی هم شده بود که با کمک دکتر عدالت که دامپزشک این مرکز است، بهبود یافت. از دو سالگی دومان تقریبا در تمام ماموریت‌ها کنار من انجام وظیفه کرد و البته چهار سال نیز همراه با تیم مشترکی از آلمان، کسب تجربه کرد تا شش سالگی که به بهترین سگ امداد و نجات هلال احمر تبدیل شد. دومان در تمام عملیات‌های سیل، زلزله، گسل، بهمن و حتی انفجارهای گاز در استان و دیگر استان‌های کشور ماموریت‌های کاملا موفقیت‌آمیزی داشت و در زلزله وان ترکیه نیز در آماده‌باش بودیم و دومان حضور داشت، اما این اواخر به دلیل بالا رفتن سن، رفتارهای غیرعادی از دومان می‌دیدیم تا این که متوجه شدیم مبتلا به یک سرطان سخت شده و عاقبت نیز توسط استادان دانشگاه تبریز عمل جراحی شد، اما این جراحی هم نتوانست نجاتش دهد.

ویژگی‌های خاص دومان چه بود؟

دومان فراتر از یک سگ امداد و نجات بود و همین ویژگی‌ها او را بسیار مشهور و محبوب کرده بود. بیشتر سگ‌های امداد و نجات فقط زنده‌یاب هستند، اما دومان به طور مادرزادی دارای قابلیتی بود که می‌توانست اجساد را نیز زیر آوار یا بهمن تشخیص دهد. او همچنین تنها سگ امداد و نجات خاورمیانه محسوب می‌شد که قادر به انجام ماموریت‌های هلی‌بورد بود. برای مثال در حادثه بهمن کوهستان بزقوش سراب، من و دومان در آن ارتفاع با پرش از هلیکوپتر خودمان را به منطقه رساندیم و عملیات یافتن جسد کوهنورد را انجام دادیم. دومان در زلزله آذربایحان نیز اولین سگی بود که به منطقه رسید و باعث نجات 18 نفر از زیر آوار شد. همچنین در چند مورد انفجار گاز در تبریز نیز براحتی توانست محل آسیب‌دیده‌ها را شناسایی کند. ما در طول 11 سال حتی یک رفتار منفی از دومان ندیدیم و حتی در شلوغی مانورهای زلزله در مدارس نیز صبورترین سگ امداد و نجات بود و باهمه مردم ارتباط بسیار خوبی برقرار می‌کرد. حتی در برخی ماموریت‌ها که خودمان راه را گم کرده بودیم، به کمک دومان به نزدیکی خودروهای خود برگشتیم.

سختی‌ها و شیرینی‌های کار یک مربی سگ نجات چیست؟

مربیان سگ‌های امداد و نجات از نظر روحی به حیوان آموزش‌دیده وابسته می‌شوند و مرگ حیوان می‌تواند ضربات روحی به آنها وارد کند. شیرینی این کار نیز در حس کمک به بشر و نجات مردم حادثه‌دیده نمود پیدا می‌کند، به طوری که معمولا نزدیکان حادثه‌دیده‌ها به محض پیاده شدن دومان از خودروی امداد و نجات یکباره به اطمینان‌خاطر عجیب و آرامشی می‌رسیدند و مطمئن بودند این سگ، نزدیکان آنها را نجات خواهد داد. این سگ بسیار صبور بود. مثلابه علت گرد خاصی که در خاک ارسباران وجود داشت، دومان بعد از ماموریت در زلزله آن منطقه به بیماری خاصی دچار شده بود و تا آخر عمر، خارش دماغ آزارش می‌داد. همچنین ماموریت‌های مختلف باعث بیماری‌های دیگری در این حیوان شده بود.

حقوق دومان رعایت می‌شد؟

بله. اگرچه تمام سگ‌ها و به بیان بهتر تمام حیوانات حقوقی دارند که باید توسط انسان‌ها رعایت شود، اما سگ‌های شاغل در پلیس، آتش‌نشانی و هلال احمر تمام عمر خود را وقف خدمت به بشریت می‌کنند و باید از حقوق بهتری برخوردار شوند، چراکه در زمان‌هایی که توان انسان‌ها اجازه فعالیت نمی‌دهد، این سگ‌ها هستند که به کمک انسان می‌آیند و مظلومانه و معصومانه در خدمت بشریت هستند.

اکنون در هلال احمر تبریز سگ جدیدی جایگزین دومان شده است؟

قبلا علاوه بر دومان یک سگ نجات دیگر به نام آراز نیز در این مرکز وجود داشت که این سگ سه سال قبل مرد، اما هم اکنون دو سگ آماده دیگر در این مرکز برای ماموریت‌های مختلف اعزام می‌شوند. باتیس، سگی است که توسط خودم آموزش‌دیده و جایگزین دومان شده است و سگی دیگر به نام آیاز نیز توسط دیگر مربی این مرکز آموزش داده شده و جایگزین آراز شده است.

علی فرهاد

جام‌جم تبریز