حساسیت فصلی را دست‌کم نگیرید

توجه داشته باشید پیشگیری و درمان آلرژی یا حساسیت فصلی از دو بعد قابل اهمیت است؛ یکی این‌که اگر حساسیت‌های ریوی که با تغییرات فصلی اتفاق می‌افتد، درمان نشود، زمینه‌های ابتلا به بیماری آسم در بیمار افزایش می‌یابد .دیگر این که این حساسیت در گلو، بینی و همچنین در ریه تاثیر می‌گذارد و به آزاد شدن یکسری مواد شیمیایی و التهابی منجر می‌شود که بدن را با سستی و ضعف عمومی مواجه می‌کند.

توجه داشته باشید حساسیت به طور عام یک نوع حساسیت ایمنی بدن است که به صورت غیرمتعارف و غیرمعمول اتفاق می‌افتد و در همه افراد وجود دارد؛ اما بدن آن را هدایت و کنترل می‌کند و در برخی افراد این کنترل و هدایت به شکل دیگری درمی‌آید که به علائم و تظاهراتی در فرد منجر می‌شود که ما آن را آلرژی می‌نامیم.

دکتر محمدرضا مسجدی، فوق‌تخصص بیماری‌های ریه در پاسخ به پرسش بسیاری از افراد مبنی بر این که عامل اصلی ابتلا به آلرژی چیست، می‌گوید: زمینه ابتلا به آلرژی تا حدودی ارثی و ژنتیک است و تا اندازه‌ای نیز تحت‌تاثیر عوامل محیطی است و گاهی اینها روی یکدیگر اثر متقابل می‌گذارند .یعنی اگر پدر یا مادری سابقه حساسیت بینی یا حساسیت پوستی داشته باشند احتمال این‌که فرزند کوچک شان مبتلا به حساسیت پوستی مثل کهیر و اگزما شود، زیاد است. همچنین وقتی این فرزندان بزرگ‌تر می‌شوند احتمالا حساسیت چشمی، بینی، سینوس و آسم نیز در آنها دیده می‌شود. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این که این طیف از بیماری گاهی در یک فرد از یک شکل به شکل دیگر در می‌آید، اظهار می‌کند: با آن که بخشی از آلرژی به زمینه ژنتیک در افراد باز می‌گردد، اما شرایط محیطی بویژه تغییر فصل و آب و هوا در بهار و پاییز نیز در بروز آن بسیار موثر است.

نشانه‌های آلرژی بهاری

مبتلایان به حساسیت فصلی معمولا تب ندارند. اما خارش چشم، قرمزی، تورم، اشک ریزی و حساسیت به نور دارند . عطسه، آبریزش بینی شفاف، خارش و اشک آمدن از چشم‌ها نیز از دیگرعلائم مهم این بیماری است.

دکتر احمدی‌موسوی، متخصص گوش، حلق و بینی نیز در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به مطالب فوق می‌گوید: علائم شدیدتری ماننند سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس و در برخی موارد افسردگی، کم‌اشتهایی و اختلال خواب نیز در مبتلایان به این بیماری نمایان می‌شود. همچینین به علت گرفتگی سینوس‌ها، سردرد نیز می‌تواند به‌وجود آید.

دکتر مسجدی نیز می‌افزاید : در بحث آلرژی، قسمت‌های مختلفی از بدن درگیر می‌شوند مثل حساسیت‌های پوستی که شامل کهیر، خارش و اگزما می‌شود. حساسیت چشمی نیز که به صورت ورم ملتحمه در می‌آید و مواردی چون قرمزی چشم، آبریزش و خارش چشم بهاره نیز قابل انتظار است.

همچنین حساسیت بینی و سینوس به‌صورت عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی بروز می‌کند و گاهی نیز به سینوزیت منجر می‌شود. نوعی از آلرژی نیزکه به صورت آسم در می‌آید با نفس تنگی، سرفه، خلط و احساس فشردگی قفسه سینه درافراد ظاهر می‌شود.

از حساسیت غذایی تا دارویی

بعضی افراد ممکن است به لبنیات، حبوبات، گوجه فرنگی و بادمجان،آجیل و فرآورده‌های دریایی مثل ماهی و میگو حساسیت غذایی داشته باشند.

دکتر مسجدی در این باره می‌گوید: یک سوم بیماران که مشکل حساسیت سینوس، بینی و آسم دارند نسبت به مصرف آسپرین و داروهای ضد درد مشابه،عکس العمل نشان می‌دهند وعلائم شان شدیدتر می‌شود یا کسانی که داروهای ضد فشارخون مصرف می‌کنند نیز ممکن است دچار حساسیت شوند. وی می‌افزاید: مواد شیمیایی شامل رنگ، پلاستیک،کاغذ، پشم و پنبه نیز می‌تواند در فرد موجب تشدید علائم حساسیت شوند.

امان از دود سیگار و آلودگی هوا!

به گفته دکتر مسجدی، دو عامل ابتلا به آلرژی در کشور ما وجود که متاسفانه برخورد جدی نیز با آنها صورت نمی‌گیرد که یکی مصرف دخانیات و دیگری آلودگی هواست.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات می‌افزاید: اگر مادر بارداری در معرض دود سیگار و قلیان قرار گیرد احتمال این که نوزادش مبتلا به آلرژی، آسم و عفونت‌های مکرر شود زیاد است. از سوی دیگر، امروزه مشخص شده است که آلودگی هوا هم می‌تواند عامل مستعد‌کننده و تشدیدکننده آلرژی‌ها باشد.

دوری از ماده حساسیت‌زا

به گفته دکتر موسوی، معمولا با کمی دقت و با کمک پزشک می‌توان نوع ماده حساسیت‌زا را در فرد مبتلا به آلرژی شناسایی کرد. بی‌شک، بهترین راه پیشگیری آن دوری کردن از ماده آلرژی‌زاست. همچنین شست‌وشوی منظم بینی باعث خارج شدن مواد آلرژی‌زا از دستگاه تنفس می‌شود. این متخصص گوش و حلق و بینی تاکید می‌کند: برای کنترل علائم حساسیت می‌توان از داروهایی مثل گروه دارویی آنتی‌هیستامین‌ها کمک گرفت. در موارد شدیدتر نیز باید به پزشک مراجعه کرد. البته گاهی نیز لازم می‌شود از آزمایشگاه برای تشخیص بیماری و تعیین نوع ماده آلرژن استفاده کرد.

درمان قطعی وجود ندارد

از آنجاکه زمینه حساسیت در افراد مبتلا به آلرژی وجود دارد هیچ‌گاه آلرژی کاملا در آنها از بین نمی‌رود.

به گفته دکتر مسجدی در حدود 40 تا 50 درصد موارد، علائم حساسیت در سنین کودکی تا قبل از بلوغ فروکش می‌کند و بعد از بلوغ نیز ممکن است 40 تا 50 درصد این مشکلات حل شود. اما در بعضی دیگر نیز ممکن است علائم بیماری بعد از سن بلوغ شروع شود و تا آخر عمر نیز همراه شخص باشد.

پونه شیرازی