نسل ما برای بازیگری احترام زیادی قائل بود

به گزارش جام جم سیما،یکی از متخصصان کار کودک، بازیگر و عروسک‌گردان و صداپیشه تلویزیونی که برای کودکان این نسل نوستالژی زیادی دارد سوسن مقصودلو است که اغلب او را با کارهای کودک هادی و هدی و زیر گنبد کبود می‌شناسند.

مقصودلو، مدرس و بازیگر پرسابقه تئاتر، فارغ‌التحصیل کارشناسی نمایش از دانشکده هنرهای زیباست و علاوه بر بازیگری در تئاتر، تلویزیون و سینما، در عرصه گویندگی نیز پرونده پربار و موفقی دارد.

ازجمله گویندگی در نوار قصه‌های شاپرک خانوم، ترب، ماه و پلنگ و شازده کوچولو. مقصودلو در عین حال در مجموعه «زیر گنبد کبود» بهرام شاه‌محمدلو، نقش خاصی را بازی کرد؛ خاله‌ریزه یکی از نقش‌های تاثیرگذار او در میان کارهای کودکش است.

شهرزاد قصه‌گو در مجموعه تلویزیونی قطار ابدی به کارگردانی رضا عطاران از جمله کارهای ماندگار تلویزیونی این بازیگر محبوب و متین محسوب می‌شوند.

مقصودلو تئاتر را از سال 1355 با بازی در نمایش داستانی نه تازه به کارگردانی داریوش فرهنگ آغاز و در دهه‌های بعدی ارتباطش را با تئاتر بخصوص تئاتر کودکان حفظ کرد.

خرمگس، آشپزها، پیروزی در شیکاگو و قصه‌های ناتمام از جمله نمایش‌های مهم کارنامه کاری اوست.

مقصودلو این روزها سریال پیامک از دیار باقی را از شبکه‌ آی‌فیلم در حال پخش دارد. با او درباره کارنامه کاری‌اش و فعالیت برای کودکان و حضورش در عرصه‌های مختلف تلویزیونی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

شما از اواخر دهه 50 وارد عرصه بازیگری در تلویزیون شده‌اید. در این چهار دهه، بازیگری چه تغییراتی داشته است؟

اتفاقی که در سال‌های اخیر در حوزه بازیگری رخ داده و درگذشته وجود نداشته، مربوط به فراغت و نوع زیست آدم‌هاست.

در قدیم مردم به واسطه شرایط اجتماعی اوقات فراغت زیادتری داشتند و به همین دلیل می‌توانستند برای هرکاری ازجمله بازیگری و یا در کنار خانواده بودن وقت زیادی صرف کنند و در آن سال‌ها اگر قرار بود در سریال یا نمایشی بازی کنیم.

تمرینات کافی انجام می‌دادیم و به دلیل همین تمرینات کافی ماحصل کار خوب و جذاب بود و با این شیوه هم خودمان راضی بودیم و هم مردم و مثل حالا بازیگران چند کار توامان را برای بازی قبول نمی‌کردند.

در حال حاضر کمتر چنین جریانی در پروسه کارها وجود دارد و حداکثر زمانی که یک گروه قبل از شروع فیلمبرداری برای تمرین اختصاص می‌دهد یکی دوبار دورخوانی در یک مدت زمان یک هفته‌ای است و فاصله تولید و پیش‌تولید به حداقل رسیده است.

یادم می‌آید در دهه 60 تمرینات لازم را حتی برای کارهایی که برای کودکان آماده می‌کردیم، انجام می‌دادیم و همه چیز سرجای خودش درست و منطقی بود.

اغلب کارهای کودک این سال‌ها به یک پلاتو و یک مجری خاله یا عمو و حضور یک و یا چند عروسک منحصر شده است.

از منظر تفاوت نوع بازی هم باید اشاره کنم در این دهه اخیر تعداد مراکزی که به تربیت بازیگر می‌پردازند افزایش پیدا کرده است.

تعداد دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های تخصصی بازیگری در روزگار فعلی قابل قیاس با دهه 60 نیست. بنابراین از لحاظ سخت افزاری و امکانات مطلوب آموزشی پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم.

کار بازیگری را با تئاترشروع کردید؟

بله، با داریوش فرهنگ کارم را شروع کردم. در آن زمان (1355) وارد دانشگاه هنرهای زیبا شده بودم و داریوش فرهنگ قصد اجرای نمایشی را داشت و نویسنده نمایشنامه مهدی هاشمی بود و سوسن تسلیمی هم در این نمایش بازی داشت

و من این شانس را پیدا کردم که با این گروه درجه یک کارم را شروع کنم و تجربه جذاب، مفید و حائز اهمیتی برایم در این همکاری مشترک به وجود آمد.

خیلی از بازیگران مطرح تلویزیون در دهه 60، فارغ‌التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دهه 50 بودند؟

رئیس دپارتمان دانشگاه هنرهای زیبا بهرام بیضایی بود و به واسطه حضور ایشان اساتید بزرگی مثل دکتر محمد کوثر، شمیم بهار، دکتر علی رفیعی، حمید سمندریان و حسین پرورش تدریس می‌کردند و هنرمندانی نظیر صدیق تعریف، رضا فیاضی و حمید حمزه با من هم‌دوره بودند.

اغلب مخاطبان تلویزیون شما را به واسطه کارهای کودک درخشان و خوبی مثل زیر گنبد کبود و هادی و هدی می‌شناسند. چقدر به کارهای کودکان علاقه دارید؟

در سال دوم دانشگاه در نمایش جادوگران شهر سلیم به کارگردانی دکتر محمد کوثر بازی کردم.

رضا بابک در این نمایش با من همبازی بود و از من خواست در کار تلویزیونی‌شان با عنوان کدو قلقلی و دیو نقش کدوقلقلی را بازی کنم و این سرفصل حضورم در کارهای کودکانه و تلویزیونی بود.

هنوز هم بعد از گذشت چهار دهه کارهای کودکانه برایم جذاب و جدی است. این کار در تلویزیون خوب دیده شد و در ادامه دوباره در سال 64 داریوش مودبیان بعد از دیدن بازیم در تئاتر تلویزیونی شهردار از من دعوت کرد تا در مجموعه طنزآوران جهان نمایش بازی کنم

و در سال‌های بعد با گویندگی مجموعه‌ ماندگار کودک مانند هادی و هدی و حضور در مجموعه زیرگنبد کبود درقالب نقش خاله ریزه کارم را ادامه دادم.

بازتاب این حضور موفق‌تان در این کارهای محبوب تلویزیونی چگونه بود؟

خیلی خوب بود و چهار سال درگیر تولید مجموعه هادی و هدی بودیم. تقریبا سالی 52 قسمت تولید و دوباره قسمت‌های دیگری ساخته می‌شد.

این سریال اولین کار کودکی بود که با تکنیک بن‌راکو که تکنیکی ژاپنی است در ایران ساخته شد. این شیوه سخت و دشوار به لحاظ اجرا توسط زنده‌یاد اردشیر کشاورزی در این کار مورد استفاده قرار گرفت.

روزانه چند ساعت درگیر حضور در این مجموعه بودید؟

از 2 بعدازظهر تا 11 شب در استودیو برای این کار حضور داشتم.

در این حدفاصل در سریال‌های تلویزیونی‌ای مثل باجناق‌ها هم حضور داشتید.

سریال باجناق‌ها به لحاظ تکنیک ساخت، کار دشواری بود و دو دکور موازی هم به شیوه کورماکی در کنار هم قرار گرفته بود و من در آن زمان باردار بودم و کارکردن طولانی من را نگران می‌کرد.

اما آن‌قدر تیم خوب، حرفه‌ای و هماهنگ بود که با توجه به تمرینات طولانی مدت قبل از آغاز فیلمبرداری بازی‌های من سه روز فیلمبرداری شد.

آیا نوشتن هم به اندازه بازیگری برایتان جذاب است؟

نوشتن برایم در حکم یک زنگ تفریح است. در دوران نوجوانی علاقه‌مند به نویسندگی بودم و موقعی که برای گذرانیدن دوره نویسندگی مراجعه کردم فقط کلاس‌های بازیگری هنرجو می‌پذیرفت و من جذب تئاتر شدم.

اخیرا هم کتاب مجموعه داستان‌های کوتاه «درام‌های تلفنی» را توسط انتشارات مروارید منتشر و روانه بازارنشر کرده‌ام. این کتاب 150صفحه‌ای شامل 45 داستان کوتاه است.

شما دراوایل دهه 80 با حضور در مجموعه قطار ابدی با نسل جوان کارگردان‌های تلویزیونی (رضا عطاران) همکاری کردید.

قطار ابدی در زمان پخش و بازپخش‌اش در همین یک ماه قبل مورد توجه مردم قرار گرفت و خیلی‌ها من را به عنوان شهرزاد قصه‌گو می‌شناسند.

این مجموعه آیتمی را قرار بود بهروز بقایی کارگردانی کند و از من دعوت به همکاری کرد و در ادامه رضا عطاران با بقایی در بخش آیتمی به عنوان کارگردان همکاری کرد و برای من آشنایی با نسل جوان کارگردان جذاب بود.

قبل از بازی در سریال پیامک از دیار باقی آیا با سیروس مقدم همکاری انجام داده بودید؟

چند باری قرار بود با سیروس مقدم همکاری داشته باشم که شرایط مهیا نشد و در پیامک از دیار باقی این همکاری به وجود آمد.

با حمید لولایی زوج جذابی را در قالب نقشی کمیک و فانتزی به وجود آوردید...

با حمید لولایی در سریال قطار ابدی همکاری داشتم و قبل‌ترش به واسطه تئاتر همدیگر را می‌شناختیم.

چون شخصیتی که حمید لولایی در این سریال بازی می‌کرد آدمی نگران و تا حدی مضطرب و عصبانی بود.

ترجیح دادم شخصیت متضادی داشته باشم و نقش یک زن خونسرد، ریلکس و ساده اندیش را بازی کردم و این زن نگاه حساب‌گرانه‌ای به مسائل ندارد. در هرصورت این تضاد بین دو شخصیت طنز و موقعیت کمیک بیشتری را ایجاد می‌کرد.

الان مشغول چه کاری هستید؟

فیلم سینمایی سایه را به کارگردانی غزاله سلطانی آماده نمایش دارم. در این فیلم نقش زنی را بازی می‌کنم که از روی مصلحت‌اندیشی به کسانی که بچه‌دار نمی‌شوند کمک می‌کند تا صاحب فرزند بشوند.

بهرام سروری‌نژاد، مهراوه شریفی‌نیا و نسرین نکیسا بازیگران این فیلم سینمایی هستند و نمایش کودک قصه دو لاک‌پشت تنها را برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آماده کرده‌ایم که من نقش قصه‌گو، بازیگر و عروسک‌گردان را برعهده دارم.

کارگردان این نمایش مریم تهرانی است و در جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان که در مهرماه در شهر همدان برگزار شد، حضور موفقی داشت.

هونام حقانی

ضمیمه قاب کوچک