وقتی مرگ دست در گردن ‌آدم می‌اندازد

درست است، اما معنای این حضور به عنوان یک عنصر رهایی‌بخش نیست. وقتی آدم‌ها مرگ را به خود نزدیک می‌بینند، آن وقت سعی می‌کنند کارهای نکرده را انجام دهند و اشتباهات خود را جبران کنند که در این حالت همه چیز از جنبه مادی‌اش تهی می‌شود و تنها مفاهیم اساسی و حقیقی باقی می‌مانند.

در بخشی از نمایش که به داستان مادر و دختر می‌پردازد، این مساله وجود دارد؛ چراکه آنها محصول اشتباهاتی هستند که از قبل شکل گرفته است. آنان همچنین وارث کینه‌ها و عقده‌هایی هستند که از پدر خانواده منتقل شده؛ مردی که آنها را رها کرده همان نادر پیر است. این وضعیت رابطه آنان را با هم و با دیگران دچار تضاد و پیچیدگی‌های زیادی کرده است.

دقیقا، ببینید ما یک قصه قدیمی داریم که در آن پیرزنی وقتی خانه‌اش را تمیز می‌کند، می‌بیند باد خاک خانه همسایه‌اش را به خانه او منتقل می‌کند. او به همسایه‌اش می‌گوید و همسایه هم خانه‌اش را تمیز می‌کند، اما او نیز متوجه می‌شود باد خاک همسایه آن طرف‌تر را به خانه‌اش می‌آورد و مجبور می‌شود این را به همسایه‌اش بگوید. این سلسله همین‌طور تکرار می‌شود تا این‌که کل خانه‌های روستا تمیز می‌شود. درواقع هر تفکر و دیدگاهی به همین ترتیب تکثیر می‌شود. مثل یک ویروس که وقتی کسی داشته باشد آن را به دیگران هم منتقل می‌کند. حال این ایده‌ها و عملکردها می‌توانند مثبت و یا منفی باشند. اتفاقا وقتی مرگ دست در گردن آدم‌ها می‌اندازد، آنان به فکر می‌افتند تا از تکرار اشتباهات خود جلوگیری می‌کنند.

من مدام دنبال مهره‌ای بودم که قسمت‌های مختلف کار را به هم وصل کند. این مهره در واقع شیشه مرباست که در هر قطعه نمایشی وجود دارد و دفترچه پیمان هم از این جهت حضور دارد که داستانی که در آن نوشته است دارد روی صحنه اتفاق می‌افتد.

من در دوره‌های مختلف زندگی‌ام آدم‌هایی را می‌بینم که خیلی شبیه به هم هستند. مثلا الان که شما با من گفتگو می‌کنید 8 سال پیش شخصی با فیزیک و حالت شما با من گفتگو کرده بود. من احساس می‌کنم آدم‌هایی نمونه‌وار در زندگی هر کس تکرار می‌شوند. من در این نمایش سعی کردم که این مفهوم را به کار بگیرم؛ این که آدم‌ها همه تکرار هم هستند. در جایی از نمایش یکی از شخصیت‌ها می‌گوید: آدم‌ها همشون تکراری هستند. یعنی انگار که زندگی‌ها تکراری از هم هستند. در اینجا هم همان‌طور که گفتید این ابهام وجود دارد که 2 پیرمرد، آینده آن جوان‌ها هستند یا نمونه‌ای دیگر که مثلا یکی از آنها با گرفتن شیشه مربا از پیمان وقتی که از کنارشان عبور می‌کند سعی می‌کند جلوی تکرار نمونه‌ای مثل خود را بگیرند.

من در داستان پیرمردهای نمایش کمی به دلیل ناآشنایی‌ام با زبان آدم‌های این سن و سال، دیالوگ‌های کمتری نوشته بودم. برای همین وقتی بازیگران، این بخش را شروع به تمرین کردند، تغییراتی را به وجود آوردم که به واسطه آن بسیاری از دیالوگ‌های این بخش برای روان شدن توسط بازیگران معادل‌سازی شد.

ما در این نمایش 3 مکان داشتیم و برای تغییر دکور‌ها نمی‌توانستیم زمان را برای تماشاگر خالی و بی‌استفاده بگذاریم. برای همین تصمیم گرفتم یک سری شکل‌هایی مثل دایره، چرخش و دومینو که به مفهوم نمایش نزدیک است را با استفاده از دکور بسازم تا هم وقت تماشاگر از بین نرود و هم مفهوم نمایش از طریقی دیگر القاء شود.