از بیماری‌های مولتی سیستمیک گوارشی چه می‌دانید؟

بد نیست بدانید متأسفانه بیماری التهابی روده که شامل کرون و کولیت زخمی است به قول پزشکان یک بیماری مولتی سیستمیک هستند؛ یعنی این بیماری‌ها می‌توانند از چشم تا پوست را درگیر کنند. در واقع ممکن است بیمار با قرمزی چشم، درد چشم یا حتی کوری مراجعه کند. حتی بسیاری از کسانی که بیماری کولیت زخمی دارند مدت‌ها به دلیل خارش نزد متخصص پوست رفته‌اند. احتمالا این پرسش برایتان مطرح می‌شود که خارش پوست چه ربطی به بیماری‌های گوارشی دارد؟

یکی از مشکلاتی که به دلیل بیماری کولیت زخمی و تا حدی کمتر در کرون ایجاد می‌شود، این است که بر اثر این بیماری‌ها مجاری صفراوی تنگ و باریک شده و به همین دلیل ورود صفرا از کبد به داخل روده متوقف می‌شود ؛در نتیجه صفرا به داخل خون پس می‌زند و این بیماران مدام خارش دارند. حتی ممکن است سال‌ها قبل از این که گرفتاری روده خود را نشان دهد، بیمار به دلیل خارش‌های مداوم پوستی مراجعات متعدد به پزشک داشته باشد و وقتی بررسی می‌کنیم، می‌بینیم این خارش به دنبال بیماری التهابی روده ایجاد شده است. جالب است بدانید سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا در این بیماران شایع‌تر است. به عبارتی گاهی اوقات این بیماران به دلیل سنگ کیسه صفرا یا سنگ کلیه به اورولوژیست مراجعه می‌کنند و پس از بررسی‌ها مشخص می‌شود علت این بیماری‌ها بیماری التهابی روده است. حتی متأسفانه گاهی اوقات این بیماری‌های مولتی سیستمیک گوارشی ایجاد ضایعات پوستی مانند برآمدگی‌های دردناک پوست را به همراه دارند یا باعث ایجاد فیستول یا شقاق در قسمت مقعد می‌شوند و معمولا جراح شقاق را عمل می‌کند؛ غافل از این که این یک علامت از بیماری التهابی روده است. از طرف دیگر کرون علائم دیگری دارد. مثلا ممکن است فرد فقط به دلیل یک تب ناشناخته مراجعه کند و مدت‌ها به دلیل این تب ناشناخته بررسی شود؛ غافل از این که علت این تب، بیماری التهابی روده است. در بچه‌ها نیز بخصوص اختلالات رشد جسمی و جنسی رخ می‌دهد؛ یعنی بچه رشد نمی‌کند بدون این که هنوز علائم اسهال و خونریزی داشته باشد. ممکن است قد بچه کوتاه بماند یا گاهی کودک یا بیمار بزرگسال به دلیل انسداد روده مراجعه کند. چون متأسفانه از خصوصیات کرون این است که چسبندگی شدید ایجاد می‌کند و از آنجا که معمولا شایع‌ترین محل درگیری کرون انتهای روده باریک است باز هم افراد به دلیل درد شدید در ناحیه آپاندیس مراجعه می‌کنند و افراد به دلیل آپاندیسیت عمل می‌شوند در صورتی که آپاندیسیت نیست بلکه بیماری کرون است که اشتباه تشخیص داده می‌شود. ما معمولا در بیماری کرون می‌گوییم هر چقدر بیمار کمتر جراحی شود بهتر است چون در محل عمل ممکن است فیستول ایجاد شود. بنابراین یک بیماری مولتی سیستمیک است.

کتر ناصر ابراهیمی دریانی - فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد