رسانه ملی، میدان‌دار طرح مطالبات مردمی

«صندوق» از جمله ‌برنامه‌هایی است که تولید آن به بهانه و مناسبت انتخابات پیش‌روی خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی در دستور کار قرار گرفته و اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را در آستانه این دو اتفاق مهم و سرنوشت‌ساز مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. این برنامه محصول گروه سیاسی شبکه 3 سیماست و در قالب 47 قسمت 20 دقیقه‌ای از شنبه تا چهارشنبه هر شب ساعت 21 و 40 دقیقه روی آنتن می‌رود.

صندوق از بخش‌های متنوعی همچون «آقای صندوق»، «صندوق یخ» و «تریبون آزاد» تشکیل شده که بخش آخر فرصتی را در اختیار عموم جامعه قرار می‌دهد تا به طرح موضوع پرداخته و دغدغه‌ها، مطالبات و توقعات خود را از نامزدهای ورود به مجلس خبرگان و شورای اسلامی بدون هیچ‌گونه رودربایستی و پرده‌پوشی بیان کنند.

بخش تریبون آزاد که بر مسائل سیاسی و مرتبط با انتخابات تمرکز کرده است دایره فعالیت خود را تنها به شهر تهران محدود نکرده و تریبون خود را به شهرها و مناطق مختلف برده تا مجال بیان دغدغه‌ها و انتظارات برای همه مردم ایران مهیا شود.

تریبونی برای رسیدن صدای مردم به گوش مسئولان

مدیر گروه مجله‌های تلویزیونی اداره کل برنامه‌های تحلیلی و مستند معاونت خبر هم با تاکید بر این‌که انتخابات فقط مختص تهران نیست، می‌گوید: بر همین اساس، دست‌اندرکاران تریبون آزاد به استان‌ها و شهرهای مختلف سفر کرده‌اند تا شنونده مسائل و انتظارات مردمان این مناطق باشند.

علی‌اصغر اصنعی ادامه می‌دهد: تریبون آزاد برنامه‌ای مردمی است و فقط به‌دنبال شنیدن و بازتاب دغدغه‌های آنها. نه اشخاص سیاسی و نه جناح‌ها و احزاب قرار نیست در این برنامه به طرح دیدگاه‌های خود بپردازند. این تریبون بهانه‌ای است برای رسیدن صدای مردم به گوش مسئولان.

اصنعی درباره خط قرمزهای این تربیون نیز تصریح می‌کند: هیچ گزینشی برای افرادی که در پشت تریبون قرار می‌گیرند وجود ندارد. همه در چهارچوب قوانین کشور و سیاست‌های رسانه ملی می‌توانند صحبت کنند. خط قرمز این برنامه، بحث‌های‌ جناحی و توهین و افترا به دیگران است.

ارتقای مشارکت اجتماعی با تریبون‌ آزاد

یک کارشناس رسانه بیان مستقیم مطالبات، اعم از فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: البته تریبون آزاد تنها به این معنا نیست که گروه سازنده به کوچه و خیابان بروند و با مردم عادی صحبت کنند، بلکه مراد این است که همه آزادانه بتوانند مطالبات خود را در چهارچوب قانون به زبان بیاورند. جامعه باید بتواند دغدغه‌هایش را به شکل شفاف بیان کند و پیش‌بینی چنین تریبون‌هایی می‌تواند حس مشارکت اجتماعی را ارتقا دهد.

دکتر امیر دبیری‌مهر با پیشنهاد روش‌های دیگری برای آگاهی از مطالبات مردم تصریح می‌کند: می‌توان با تکیه بر نظرسنجی‌ها و پایش‌ها، دریافت که مطالبات واقعی مردم در چه حوزه‌هایی است و سپس این مطالبات را در قالب برنامه‌های تلویزیونی و در حضور کارشناسان مطرح و به بحث و تبادل نظر پرداخت. در این صورت کارشناسان می‌توانند ابعاد این مطالبات را روشن و شفاف کرده و راهکارهای عملی برای رفع و رجوع آن ارائه کنند. به این ترتیب با مشکلات به شکل سطحی و غیرعلمی برخورد نمی‌‌شود.

انتخابات در «آوای سرزمین ما»

مدیرگروه برنامه‌های مناسبتی اداره ‌کل برنامه‌های تحلیلی و مستند معاونت خبر نیز درباره برنامه‌های انتخاباتی تولیدی در شبکه‌های سیما گفت: برای انتخابات متناسب با فضای هرشبکه، برنامه‌های مختلفی تعریف شده است. برای شبکه یک، برنامه «آوای سرزمین ما» طراحی شده که هدفگذاری آن بیشتر روی نقاط مرزی و بیشتر مناطق روستایی، اقوام و قومیت‌های مختلف مرزی است.

محمدرضا قنبری افزود: تهیه‌کننده این برنامه تاکنون به 15 استان مرزی سفر کرده است. این برنامه بسیار متنوع و جذاب است. کار جالب برنامه این است که گزارشگر و راوی هرقسمت یکی از نخبگان ورزشی و یا علمی آن استان است. مردم آن استان به‌واسطه حضور گزارشگری از استان خود و چهره آشنای آنها، همراهی خوبی با برنامه دارند. در این برنامه بحث انتخابات مستقیم بیان نمی‌شود، بلکه در لایه‌های دوم و سوم برنامه مطرح خواهد شد.

«آوای سرزمین ما» در شبکه یک به عنوان شبکه مادر، پخش و در شبکه‌های افق، مستند و جام‌جم بازپخش می‌شود.

این مدیر رسانه در ادامه گفت: برنامه دیگر«فصل انتخاب» است که با توجه به تعریف شبکه دو، هدفگذاری و تهیه می‌شود. این برنامه در شبکه تهران بازپخش دارد.

خبرگان در برنامه «معتمدین»

قنبری افزود: یک آیتم دیگر با نام «زنگ انتخابات»است که به دانش‌آموزان رای اولی می‌پردازد. آیتمی دیگر به نام «نخبه» است که با نخبگان علمی کشور مصاحبه شده و دلایل نخبگی آنها در یک رشته مشخص و یا چگونگی انتخاب آن رشته پرسیده می‌شود. یک آیتم هم به نام کمیک استریپ است که پیام‌های انتخاباتی و انتخاب اصلح به صورت کمیک تهیه شده و پخش می‌شود.

وی درباره برنامه ویژه انتخابات خبرگان رهبری هم گفت: برنامه‌ای با عنوان معتمد در هفت قسمت تولید شده که شبکه مادر آن شبکه چهار است و به تازگی روی آنتن شبکه دو رفته و تا آخر هفته ادامه دارد.

حق‌الناس در «میزان»

قنبری افزود: برنامه دیگر، برنامه «میزان» است که به صورت هفتگی از شبکه یک و بعد از سریال شبانگاهی این شبکه پخش می‌شود.

این برنامه تحولات اخبار جامعه را در حوزه سیاست به صورت هفتگی مطالعه می‌کند. یکی از آیتم‌های میزان، بخشی تحت‌عنوان دماسنج است که به امور کاندیداها و هواداران آنها می‌پردازد. مخصوصاً برای سه جریان اصلی اصولگرا، اصلاح‌طلب و اعتدالگرا.

«آیا می‌دانید»به انتخابات کشورهای دیگر می‌پردازد و بیشتر روی قسمت‌هایی کار می‌کند که رسانه‌های فارسی زبان بیگانه ایراداتی در مواردی همچون شورای نگهبان، نظارت استصوابی مطرح می‌کنند. مشخص می‌شود که قوانین کشورهایی هم مانند فرانسه، کانادا و چندکشور پیشرفته دیگر نیز قوانین، مراجع و مراکزی برای تعیین صلاحیت افراد دارند.

«کاریکاتور» هم یک آیتم جذاب برنامه میزان است که شخصیتی به نام آمیرزا خلق شده است. او برای کاندیداتوری انتخابات ثبت‌نام می‌کند که رد صلاحیت می‌شود. لذا یک کاراکتر دیگر هم در کنار او خلق شد بنام مش‌رجب، که آمیرزا می‌آمد به مش‌رجب مشاوره می‌داد و در واقع رفتارهای زشت و زننده پیش از انتخابات در قالب گفت‌وگوی طنز این دو نفر بازگو می‌شود.

محسن محمدی - محمد زند کریمخانی / رادیو و تلویزیون