خطر 2 برابر شدن بیماران دیالیزی

چون در بسیاری از موارد ابتلا، بیمار تا همان روزهای آخر هم نه‌دردی دارد و نه نشانه‌ای از بیماری کلیوی در خودش احساس می‌کند. اوج اختلالات کلیوی را باید به نام بیماران دیالیزی ثبت کرد.

مرحله‌ای که در آن کلیه، کارایی‌اش را از دست می‌دهد و بیمار مجبور است با کمک دستگاه‌های دیالیز، سموم بدنش را دفع کند.

دیروز هم وزیر بهداشت در همایش ملی معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت، در اظهارنظری قابل تامل عنوان کرد: تعداد بیماران دیالیز ظرف 10 سال آینده دو برابر خواهد شد، یعنی حدود 50 تا 60 هزار بیمار دیالیزی در کشور خواهیم داشت. اگر بیماران مبتلا به اختلالات حاد کلیوی را که کارشان هنوز به دیالیز نکشیده است هم حساب کنیم، آن وقت تا ده سال آینده باید منتظر صدها هزار بیمار مبتلا به اختلالات حاد کلیوی باشیم.

دیابت و فشارخون؛ سرنخ دیالیز

دکتر رشید رمضانی، قائم‌مقام مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت به ریشه این درد شناخته شده در جامعه اشاره می‌کند و به جام‌جم می‌گوید: مهم‌ترین علت دیالیزی شدن، مبتلا بودن به بیماری‌ دیابت و سپس فشارخون است. علاوه بر آن، عفونت‌های کلیوی، ابتلا به بیماری‌ های سیستم ایمنی و مشکلات مادرزادی هم از دیگر دلایل ابتلا به دیالیز است که رمضانی به آن اشاره می‌کند.

این مقام مسئول تاکید دارد: «اگر بحث کنترل دیابت، کنترل فشار خون، تحرک بیشتر، کم مصرف کردن نمک و شیرینی را جدی بگیریم، شک نکنید که می‌شود با مشارکت همگانی، این بیماری را کنترل کنیم.»

سالی 20 درصد، بیمار جدید تحویل می‌گیریم

داریوش آرمان، عضو هیات امنای انجمن حمایت از بیماران کلیوی در گفت‌وگو با جام‌جم، رسیدن به آمارهای وزیر بهداشت را دور از ذهن نمی‌داند.

او حتی پا را از این هم فراتر می‌گذارد و می‌گوید: هر پنج سال، آمار بیماران حاد کلیوی دو برابر شده و سالانه بین 15 تا 20 درصد به بیماران حاد کلیوی در کشور اضافه می‌شود؛ بیمارانی که اغلب آنها یا دیالیز می‌شوند یا دیر یا زود به دیالیز نیازمند‌می‌شوند.

این تعداد 15 تا 20 درصدی با محاسبه آرمان، رقمی بین پنج تا ده هزار بیمار جدید در هر سال می‌شود. آن طور که معاونت ارتباطات و امور بین‌الملل انجمن حمایت از بیماران کلیوی عنوان می‌کند، همین حالا هم حدود 80 هزار بیمار حاد کلیوی داریم که خیلی از آنها بدون دیالیز، امکان زندگی ندارند.

از آنجا که به گفته آرمان، هم اکنون پنج میلیون بیمار دیابتی در کشور داریم و دست‌کم پنج تا ده میلیون بیمار هم به فشار خون مبتلا هستند، بنابراین ما با یک جامعه 15میلیونی طرف هستیم که ریسک ابتلای آنها به بیماری‌های حاد کلیوی بالاست: «دیابت حدود 50 درصد، فشارخون 30 درصد و سایر عوامل مثل ژنتیک یا آلودگی هوا نیز 20درصد در ابتلا به دیالیز نقش دارند.»

تخت‌های دیالیز کافی نیست

بدون اضافه شدن تخت‌های استاندارد دیالیز، نباید امیدی به زنده ماندن خیلی از بیماران داشت.

از نگاه آرمان، حتی تخت‌های فعلی هم کفاف بیماران دیالیزی را نمی‌دهد: «حدود 4500 دستگاه دیالیز در کشور داریم که این تخت‌ها علاوه بر این که کافی نیست استاندارد لازم را هم ندارد؛ زیرا عمر مفید دستگاه‌های دیالیز بین پنج تا هفت سال است، اما برخی تخت‌های دیالیز در کشور ما حتی 15 تا 20 سال هم عمر دارند و کاملا فرسوده‌اند.» راه‌اندازی هفت تا ده هزار تخت جدید دیالیز برای پنج سال آینده ضرورتی است که این عضو هیات امنای انجمن حمایت از بیماران کلیوی، روی آن تاکید دارد.

با توجه به این که گفته می‌شود راه‌اندازی تخت‌های دیالیز، بین 350 تا 500 میلیون تومان هزینه دارد، بنابراین وزارت بهداشت تحت هیچ شرایطی و حتی با افزایش 100درصدی بودجه هم نمی‌تواند کمبودهای دیالیز در کشور در زمان حال و آینده را برطرف کند.

به همین دلیل است که مسئولان وزارت بهداشت، بارها اعلام کرده‌اند که راه حل رفع کمبود تخت‌ها در بخش‌های عمومی و خاص، حضور سرمایه‌گذار بخش خصوصی است؛ سرمایه‌گذارانی که البته تاکنون چندان تمایلی به حضور در این عرصه از خود نشان نداده‌اند.

فرار بخش خصوصی از هزینه‌های هنگفت دیالیز

حتی برای بیماری که پیوند کلیه هم انجام داده، هزینه‌های درمان تمامی ندارد. این بیماران برای پرداخت فرانشیز داروهای نگهدارنده پیوند و ویزیت‌های ماهانه پزشک، حداقل بین 300 تا 500 هزار تومان هزینه می‌کنند اما خرج‌های جانبی گوناگون هزینه درمان را به یک‌میلیون تومان می‌رساند.

دکتر محسن مصلحی، دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور در گفت‌وگو با جام‌جم، پیشنهاد می‌کند: «راه‌اندازی تخت‌های دیالیز برای بخش خصوصی، جذابیت و سود بالایی ندارد، به همین دلیل می‌توانیم ارائه بخشی از تسهیلات به بخش خصوصی را به راه‌اندازی تخت دیالیز مشروط کرده و برای آنها مشوق تعریف کنیم. مثلا تکلیف کنیم که هر مرکز درمانی باید به ازای راه‌اندازی هر چند تخت، تعداد معینی از تخت‌هایش را به بخش دیالیز اختصاص بدهد.»

امین جلالوند - جامعه