نوشداروی آلودگی هوا

این در حالی بود که در روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه یعنی روزهایی که با صلاحدید اعضای کمیته اضطرار آلودگی هوا تعطیل اعلام شده بود، این شاخص به ترتیب روی عددهای 141، 134 و 124 قرار داشت. عدد و رقم‌های ساده‌ای که نشان می‌دادند تعطیلی مدارس به‌عنوان یک داروی موقت جلوی بالارفتن آلاینده‌ها را در سطح شهر تهران گرفته است؛ روندی که با تعطیل نشدن مدارس در روز چهارشنبه ادامه پیدا نکرد. موضوعی که البته توسط اعضای کمیته اضطرار آلودگی هوا پیش‌بینی هم می‌شد. این را دبیر شورای اطلاع‌رسانی و ارتباطات استان تهران دیروز به ما گفت و این یعنی افزایش آلاینده‌ها در روز بعد از تعطیلی موضوعی قابل پیش‌بینی بوده است. پیام برازجانی با اشاره به این موضوع افزود: آلوده‌تر شدن هوای تهران در روز چهارشنبه نسبت به روز سه‌شنبه طبیعی است و پیش‌بینی هم می‌شد که با بازشدن مدارس و افزایش سفرهای درون‌شهری این میزان بالاتر برود. با این حال افزایش 15 واحدی شاخص آلودگی و رسیدن آن به عدد 139 برای روز چهارشنبه، برای تعطیل اعلام شدن مدارس کافی نیست چون درهرحال شاخص زیر 200 است .

ناسالم برای گروه‌های حساس

دبیر شورای اطلاع‌رسانی و ارتباطات استان تهران با اعلام این موضوع تاکید کرد: همیشه در شرایطی که شاخص به عدد 180ـ170 برسد اعضای کمیته جلسه تشکیل می‌دهند تا وضعیت آلودگی به حد اضطرار نرسد. این اتفاق در روزهای ابتدایی هفته گذشته برای جلوگیری از بالارفتن غلظت آلاینده‌ها رخ داد و خوشبختانه هوا نسبت به اوایل هفته بهتر شد؛ اگر تصمیمی برای تعطیلی گرفته نمی‌شد به مرز اضطرار می‌رسیدیم و آن سه روز تعطیلی واقعا لازم بود؛ چون در شرایط اضطرار هوا برای تمام مردم ناسالم است. اما در روزهایی مثل امروز (چهارشنبه) فقط گروه‌های حساس بهتر است از خانه خارج نشوند.

برازجانی گفت: البته من نمی‌گویم امروز هوا سالم است چون شاخص می‌گوید که سالم نیست؛ اما نسبت به روزهای اول هفته، شاخص آلودگی پایین‌تر است. ما هم نمی‌توانستیم مدارس را امروز تعطیل کنیم؛ چرا که بابت سه روز تعطیلی قبلی،‌ آموزش و پرورش به اندازه کافی با مشکل مواجه شده بود.

این درحالی است که مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با ما، تعطیل اعلام نشدن مدارس به دلیل عقب افتادن بچه‌ها از درس‌هایشان را تکذیب کرد و گفت: هر تصمیمی درخصوص تعطیلی و تعطیل نشدن مدارس در کمیته اضطرار آلودگی هوا گرفته می‌شود که در این کمیته سازمان‌های مختلف شهر تهران حضور دارند و همه سازمان‌های مربوط نظراتشان را اعلام می‌کنند و نهایتا رای‌گیری می‌شود و براساس این رای‌گیری تصمیم می‌گیرند مدارس تعطیل شود یا نه. تصمیم دیروز هم یک تصمیم جمعی بود و به دلیل عقب افتادن امتحان‌ها و... گرفته نشد.

مردم عادی هم تردد نکنند

«بالارفتن آلاینده‌ها پیش‌بینی می‌شد.» این جمله را ما یک بار دیگر هم شنیدیم. آن هم وقتی پای صحبت‌های معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران نشستیم و محمد رستگاری با اعلام این که با توجه به اطلاعات ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای سطح شهر، میزان غلظت آلاینده‌های جوی فراتر از حد مجاز است و شرایط در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد، به ما گفت: این که در یک روز غیرتعطیل میزان آلاینده‌ها در هوای شهر نسبت به روز تعطیل بالاتر باشد قابل پیش‌بینی است، اما نگرانی ما این بود که شاخص خیلی بالا برود و به عدد 150 یا 160 برسد که خوشبختانه این اتفاق نیفتاد.

معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران با تاکید بر این که غلظت آلاینده‌های جوی در پایتخت نسبت به دیروز افزایش داشته،یادآورشد: شرایط همچنان در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس است.

رستگاری توضیح داد: وقتی ما می‌گوییم گروه‌های حساس، بحث این است که این گروه‌ها نسبت به مردم عادی ضعیف‌ترند و مردم عادی با میزان بیشتری از آلودگی تحت تاثیر قرار می‌گیرند. با این حال از همه شهروندان می‌خواهیم از ترددهای غیرضروری در سطح شهر خودداری کنند.

جزیره‌ای عمل کردن نهادها

کنترل تردد شهروندان در سطح شهر را حالا ذرات ریزی در دست گرفته‌اند که مهمان ناخوانده کلانشهرهایی مثل تهران هستند. آلاینده‌هایی که آمده‌اند،‌ مانده‌اند و خیال رفتن هم ندارند. این وسط آن چیزی که سخت‌تر شده، نفس کشیدن در هوای دودگرفته شهرهاست؛ ‌اتفاقی که به جز گروه‌های حساس یعنی بیماران قلبی و تنفسی، سالمندان و کودکان، حالا مدت‌هاست دامن شهروندان عادی را هم گرفته است؛‌ شهروندانی که هر روز باید برای کار و تحصیل و خرید و... خیابان‌های شهر را بالا و پایین کنند و حالا به آنها هم توصیه می‌شود از ترددهای غیرضروری در سطح شهر خودداری کنند. اتفاقی تقریبا بعید که یک بحث قدیمی را مثل همیشه وسط می‌کشد: این که با توجه به بحرانی شدن مشکل، برای حل آلودگی هوای تهران بالاخره باید دست به دامان چه نهادی شد؟

این سوال را وقتی با ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران در میان گذاشتیم، به یک پاسخ روشن رسیدیم: این که ما همیشه طبق عادت برای حل مشکل، صورت مساله را پاک می‌کنیم. قناعتی با اشاره به این موضوع افزود: آلودگی هوا فعلا یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که تهران از آن رنج می‌برد و بحرانی شدن این مشکل هم به دلیل تصمیمات نادرستی است که متاسفانه مسئولان ما در این سال‌ها گرفته‌اند. یعنی برای فرار از واقعیت می‌آیند یک مسکن موقتی را در شهر تجویز می‌کنند که این مسکن نمی‌تواند دوای همیشگی شهر باشد. مثلا تا سطح آلاینده‌ها بالا می‌رود، می‌آیند طرح زوج و فرد از در منزل را به اجرا درمی‌آورند یا مدارس را تعطیل می‌کنند و به این نمی‌اندیشند که با این کار چقدر کشور در حوزه اقتصادی، علمی و... دچار عقب ماندگی شده و چه هزینه‌هایی را متحمل می‌شود. یعنی فقط برای بالانرفتن شاخص آلودگی تصمیم لحظه‌ای می‌گیرند. قناعتی با تاکید بر مشکل جزیره‌ای عمل کردن نهادهای مختلف در حوزه آلودگی هوا گفت: سال گذشته آقای قالیباف در یک مصاحبه گفتند اگر مسئولیت آلودگی هوای شهر تهران را تماما در اختیار من بگذارند، من می‌توانم مشکل را حل کنم. من با این که چه کسی مسئول این قضیه باشد کاری ندارم اما معتقدم پیشنهاد از نظر اجرایی پیشنهاد خوبی است چون این کار نباید بین حوزه‌ای باشد.

عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران پیشنهاد کرد: ما باید یک کانون تصمیم‌گیری داشته باشیم که سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف همه در این کانون توانمندی‌هایشان را عرضه کنند و این حلقه‌ها توسط مدیر این کانون به هم وصل شوند. تنها در این صورت است که می‌توانیم یک خروجی مطلوب بگیریم.

مینا مولایی

جامعه