صداپیشگی؛ بازیگری از‌نوع‌دیگر

این صدا باید حس و حال خاص هر شخصیت و درونیات او را هم به تصویر بکشد. در حقیقت، فقط به کمک این صداست که کاراکترهای کارتونی حال و هوایی زنده پیدا می‌کنند و برای تماشاچی کوچک و بزرگسال حقیقی و قابل باور به نظر می‌رسند. صنعت انیمیشن‌سازی (که بخش اصلی و عمده آن در آمریکا قرار دارد و کمپانی والت‌دیزنی برای سالیانی دراز در آن ترکتازی می‌کرد) در سال‌های مختلف فعالیت خود، به شیوه‌های گوناگون از هنر دوبلورها و توان صداپیشگی آنها استفاده کرده است. هنرمندان این صنعت همیشه برای دوبلورها و صداپیشگان ارزش و اهمیتی برابر هنر دست انیماتورها قائل بوده‌اند.

در آمریکا تا سال‌ها کمپانی والت‌دیزنی حرف اول و آخر را در زمینه تولید انیمیشن می‌زد. این کمپانی از بدو تاسیس بیشترین اهمیت را به تولیدات کارتونی می‌داد و تولید محصولات زنده در آن‌ در درجه دوم اهمیت قرار داشت. موفقیت کمپانی در زمینه تولید فیلم‌های انیمیشن به قدری زیاد بود که کمتر کمپانی رقیبی جرات می‌کرد در این رشته فعالیت کند. وجه مشخصه محصولات کارتونی والت‌دیزنی در استفاده آن از دوبلورهای معمولی و غیرستاره بود. آنهایی که انیمیشن‌های کلاسیکی مثل سیندرلا، سفیدبرفی، زیبای خفته و پینوکیو را تماشا کرده‌اند می‌دانند که دوبلور کاراکترهای اصلی این فیلم‌ها جزو چهره‌های مشهور دنیای سینما نیستند. کمپانی والت‌دیزنی دوبلورهای محصولاتش را براساس توانایی هنری و تکنیکی آنها انتخاب می‌کرد. در عین حال، مسئولان کمپانی بر این باور بودند که فیلم‌های انیمیشنی‌شان به قدری جذاب و قوی است که نیازی به استفاده از نام‌های درجه یک در آنها احساس نمی‌شود. در آن دوران که تولید انیمیشن‌های سنتی و دستی رواج داشت، ساخت هر فیلم کارتونی چند سال طول می‌کشید. به همین دلیل تعداد محصولات کارتونی که به نمایش درمی‌آمد اندک بود. این موضوع، هنر دوبلورهای این فیلم‌ها را آشکارتر می‌کرد و ارزش ویژه کارشان را به نمایش می‌گذاشت.

در سال 1995 که با «داستان اسباب‌بازی» کمپانی والت‌دیزنی به معرفی نوع تازه‌ای از انیمیشن (کامپیوتری) پرداخت، ورق برگشت. به‌زودی بقیه کمپانی‌های فیلمسازی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید به تولید انیمیشن‌های کامپیوتری پرداختند. فناوری دیجیتال باعث تسهیل تولید انیمیشن‌ها شد و ساخت این نوع فیلم افزایش یافت. کمپانی‌های رقیب برای صداپیشگی محصولات خود از چهره‌های سرشناس و معروف سینما استفاده کردند. این کار با استقبال تماشاگران روبه‌رو شد و حتی کمپانی والت‌دیزنی را وادار به همکاری با ستارگان و بهره‌گیری از صدای آنها در تولیدات خود کرد. این شیوه کار در بین بازیگران مطرح هم با استقبال روبه‌رو شد. بیش از یک دهه است که بازیگران مشهور برای فیلم‌های انیمیشنی جایگاه ویژه‌ای در کارنامه هنری‌شان خلق کرده و صداپیشگی برای این محصولات به یکی از کارهای اصلی آنها تبدیل شده است.

مهبد آستانی

جام جم