طرح روسیه برای مبارزه با تروریسم

پوتین اظهار کرد: هدف کشورش از حضور نظامی در سوریه حمایت از دولت بشار اسد در برابر گروه‌های تروریستی بوده و مسکو در زمان حاضر برنامه‌ای برای استقرار نیروهای رزمی خود در این کشور ندارد. وی تاکید کرد: همکاری روسیه با سوریه در محدوده تامین تسلیحات و آموزش کاربرد و همچنین کمک‌های بشردوستانه به سوری‌ها انجام می‌گیرد و کمک‌های نظامی مسکو به دمشق برای مبارزه با تهدید جهانی تروریسم است. پوتین در ادامه با اشاره به دامنه گسترش خطرات تروریسم بر زندگی و آینده میلیون‌ها نفر از مردم کشورهای مختلف گفت: برای مبارزه با پدیده تروریسم، همبستگی بین‌المللی و جهانی لازم است.

همکاری براساس مقررات بین‌المللی

رئیس‌جمهور روسیه افزود: تمامی ابعاد همکاری مسکو و دمشق براساس مقررات و تعهدات بین‌المللی و در پاسخ به درخواست دولت مشروع و قانونی سوریه انجام می‌گیرد که با توجه به چند سال درگیری با تروریست‌ها، از توان لازم برای مقابله با گروه‌های تروریستی برخوردار نیست. پوتین اظهار کرد: مسکو اقدامات خود را منطبق بر مقررات و قواعد سازمان ملل و حقوق بین‌الملل که اعطای هر نوع کمکی از جمله نظامی را فقط به دولت قانونی مجاز می‌داند، انجام داده و می‌دهد و بر این روال، به درخواست دولت قانونی سوریه برای دریافت کمک‌های فنی و نظامی پاسخ دادیم. وی در ادامه با انتقاد از اقدام آمریکا در آموزش نظامی مخالفان سوری پرداخت، در عین حال گفت: کشورش برای ایجاد یک چارچوب بین‌المللی جهت مبارزه با داعش، آمادگی دارد. رئیس‌جمهور روسیه در جواب به این گفته که اقدامات اسد به رشد داعش کمک کرده است، گفت: «به سبک سرویس‌های مخفی، باید بگویم که این اقدامی آشکار از سوی دشمنان اسد است. این پروپاگاندای ضد اسد است.»

تاکید بر نقش دولت سوریه

رئیس‌جمهور روسیه در ادامه با تاکید بر توان و نقش ارتش سوریه به عنوان تنها نیروی منسجم و مجرب در مبارزه با تروریست‌ها، گفت: هم‌اکنون شاهدیم فقط ارتش مشروع دولت سوریه است که علیه تروریست‌ها مبارزه می‌کند و ما حامی این نبرد ضدتروریستی هستیم. پوتین تاکید کرد: تنها راه شکست گروه تروریستی داعش در سوریه، تقویت نظام و دولت این کشور، حمایت از آنها در مبارزه با تروریسم و قطعا در عین حال تشویق آنها به آغاز گفت‌وگوهای مثبت با بخش سالم مخالفان و ایجاد تغییرات سیاسی است. در غیر این صورت سوریه به وضعیتی مشابه لیبی دچار می‌شود. وی در پاسخ به این موضوع که برخی کشورهای غربی کناره‌گیری بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه را به‌عنوان پیش شرط مطرح می‌کنند، گفت: «می‌خواهم به آنها توصیه و پیشنهاد کنم که این ایده را به مردم سوریه واگذارند. این‌که چه کسی، چطور و براساس کدام مبانی بر سوریه حکومت کند، تنها به مردمی که در این کشور زندگی می‌کنند، بستگی دارد.» اظهارات پوتین درحالی بیان می‌شود که میخائیل بوگدانوف معاون وزیر خارجه روسیه نیز اعلام کرده است به زودی قرار است یک گروه بین‌المللی شامل روسیه، ایران، آمریکا، عربستان سعودی، ترکیه و مصر در ماه اکتبر با یکدیگر درباره سوریه دیدار و گفت‌وگو کنند.

منابع آمریکایی در واکنش به اظهارات مقامات روسی درباره بحران سوریه می‌گویند: اهداف پوتین در سوریه به یک راز برای دولت آمریکا بدل شده است. به اعتقاد ناظران همین نکته موجب شده است تا برخلاف پیش بینی‌ها دو رهبر روسیه و آمریکا در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد با همدیگر دیدار و گفت‌وگو کنند.

تحلیل‌های رسانه‌ای

جان دفتریوس خبرنگار شبکه تلویزیونی سی.ان.ان با اشاره به پیشنهادات روسیه در تحلیلی نوشت: ائتلاف جدیدی در منطقه خاورمیانه درحال شکل گیری است و پس از حصول توافق هسته‌ای در 14 ژوئیه (23تیرماه)، ایران صدای رساتری برای حل بحران سوریه داشته است. به گفته وی، ایران از نفوذ سیاسی در منطقه برخوردار است و این امر با بازشدن درهای اقتصادی به دنبال توافق هسته‌ای 14 ژوئیه همراه می‌باشد. سی.ان.ان در حالی به ایجاد ائتلاف جدید در منطقه خاورمیانه اشاره کرد که به گفته کارشناسان و ناظران بین‌المللی، ائتلاف به اصطلاح ضد گروه تروریستی داعش به سرکردگی کاخ سفید هیچ تاثیری در از میان بردن این گروه تروریستی در سوریه و عراق نداشته است.

اندیشکده کارنگی نیز در تحلیل اقدام اخیر روسیه برای اعزام نظامیان و ناوگان هوایی و دریایی خود به سوریه تأکید کرد: رئیس‌جمهوری روسیه به‌دنبال تغییر توازن قدرت در سوریه است. این گزارش تأکید دارد: استقرار تجهیزات نظامی روسیه در خاک سوریه گرچه اقدامی نظامی به شمار می‌آید، اما مهم‌ترین اثرات آن سیاسی خواهد بود. پوتین با اعزام جنگنده‌ها و سامانه‌های دفاعی روسیه به داخل خاک سوریه در حقیقت بر این واقعیت تأکید دارد که جلوی هرگونه اقدام آمریکا و یا متحدانش علیه بشار اسد را خواهد گرفت. به همین دلیل سیاستی که واشنگتن در قبال سوریه اتخاذ خواهد کرد به شدت زیر ذره بین قرار دارد و پوتین منتظر اقدام بعدی آمریکا نشسته است.

این اندیشکده در ادامه این گزارش سه سناریوی احتمالی برای توجیه حضور نظامیان روسیه در داخل سوریه مطرح می‌کند: مقابله با نیروهای داعش در حلب؛ مقابله با نیروهای داعش در منطقه حمص؛ و در نهایت مقابله با نیروهای القاعده و دیگر گروه‌های افراطی در شمال غرب سوریه. اما در پایان تأکید می‌کند: «اگر پوتین تصمیم بگیرد دیگر گروه‌ها به‌جز داعش را در خاک سوریه هدف قرار دهد، بعید است تنها به جبهه النصره اکتفا کند. وی می‌تواند به راحتی زنجیره حملات را از القاعده گسترش داده و به مقابله با هر گروه شورشی دیگری در ادلب، حماة و لاذقیه بپردازد آن هم با این بهانه که آنها یا «تروریست» هستند و یا «متحدان تروریست‌ها.»

تظاهرات ضد جنگ در روسیه

روز یکشنبه حدود 200 نفر از مردم روسیه راهپیمایی ضدجنگی را در سن پیترزبورگ برگزار کردند، در همین حال تعدادی دیگر به راهپیمایی مشابهی در مسکو پیوسته و از روسیه خواستند تا نیروهایش را از اوکراین بیرون کشیده و از درگیری‌های سوریه دور بماند. پلیس روسیه نیز در واکنش به این اقدام ده معترض را در مسکو و دو نفر را در سن‌پیترزبورگ بازداشت کرد. کنستانتین یرشف، یکی از رهبران اپوزیسیون که از سازمان‌دهندگان این راهپیمایی صلح طلبانه در سن پیترزبورگ بود، گفت: ما مخالف جنگ در اوکراین و سوریه هستیم. ما مخالف ورود به هرگونه جنگی هستیم.

معصومه زارع

بین‌الملل