حفظ حرمت حرمین شریفین با عقل جمعی مسلمانان

البته این نخستین بار نیست که شاهد چنین حوادثی هستیم و در سال‌های گذشته بارها در تونل‌های بین منا و مکه مکرمه و در آتش‌سوزی‌هایی که در خیمه‌گاه‌ها و چادرهای حجاج اتفاق افتاده و نیز در مسیر عزیمت زائران به منطقه رمی جمرات، بارها چنین حوادثی رخ داده و جان صدها و بلکه هزاران انسان بی‌گناه که مهمان حرم الهی بوده‌اند از بین رفته است.

متاسفانه در هیچ یک از این وقایع، هیچ گونه اقدامی که بتواند مانع تکرار این حوادث شود از سوی مسئولان دولت سعودی مشاهده نشده و متخلفان نیز مجازات نشده‌اند.

در بعدی دیگر برای مشخص شدن ناکارآمدی مدیریت آل سعود در مناسک حج می‌توان مقایسه ساده‌ای میان حضور زائران در این مراسم با حضور جمعیت‌های انبوه‌تر در آیین‌های دینی و مذهبی دیگر انجام داد و ملاحظه کرد که مثلا در مراسم اربعین که حضور جمعیت عظیم عزاداران حسینی در کربلا به 20 میلیون نفر می‌رسید شاهد چنین حوادثی نبودیم و این حکایت از اختلاف در مدیریت صحنه‌های آیین‌های دینی دارد.

نکته دیگری که درباره فاجعه منا می‌توان به آن اشاره کرد مخفیکاری و بیان نکردن وقایع و انداختن تقصیر به گردن دیگران از سوی دولتمردان سعودی است و این در حالی است که با توجه به نقش رسانه‌ها و در نظر داشتن دوربین‌های دیجیتال و تلفن‌های همراه حجاج که صدها و هزاران صحنه از این اتفاق را ثبت و ضبط کرده است، طبعا حقایق پنهان نخواهد ماند.

به هر ترتیب از دست رفتن جان هزاران انسان از کشورها و ملیت‌های مختلف نیازمند موضعگیری‌های روشن از سوی دولت‌ها و علمای جهان اسلام و سازمان‌های مردم‌نهاد جهان است.

در پیامی که از سوی رهبر عزیز انقلاب اسلامی صادر شده، با دقت و حساسیت فراوان نسبت به بحث مسئولیت و اقدام‌های گام به گام ضروری برای برطرف کردن آثار و آلام مترتب بر این حادثه بزرگ تاکید شده است.

اولین گامی که از سوی رهبر معظم انقلاب مطالبه شده، ضرورت رسیدگی فوری به حاجیان آسیب‌دیده و پیگیری امور مربوط به زائرانی است که جانشان را از دست داده‌اند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در گام بعد از بعثه حضرت ایشان و سازمان حج جمهوری اسلامی ایران و بقیه سازمان‌های پزشکی خواستند تا به کمک حاجیان کشورهای دیگر هم بپردازند و در گام سوم از دولتمردان سعودی خواستند به مسئولیت‌های خود عمل کنند و آنچه را که به انصاف و حقیقت نزدیک است اعلام و به آن عمل کنند.

از این به بعد به نظر می‌رسد باید بر تشکیل گروه مستقل حقیقت یاب تاکید کرد تا با استفاده از همه مدارک موجود از فیلم‌های دوربین‌هایی که حرکت حجاج را کنترل می‌کردند اتفاقاتی را که رخ داده استخراج و علل و عوامل آن را بررسی کنند.

ضمنا باید نسبت به طراحی‌ها و برنامه‌های حرکت حجاج در انجام مناسک حج و مراسم عرفات، مشعر و منا و سپس مرحله آخر که طواف حج است بررسی فنی مهندسی و دقیقی انجام دهند و نیازمندی‌های حفظ سلامت و امنیت همه حاجیان را بررسی و بین همه کشورها توزیع کنند.

گام بعدی بررسی تامین امنیت و تنظیم امور حرمین شریفین است که هم اکنون صداهای دیگری از بین مسئولان امور دینی از کشورهای مختلف چه از ترکیه و چه از کشورهای آفریقایی شنیده می‌شود که خواهان رسیدن به شئون و امور حرمین شریفین و تامین امنیت حجاج و زائران هستند.

با تاکید بر این روند امیدواریم حق و حرمت اماکن مقدسه الهی و حرمین شریفین و مناطق مناسک حج و عمره، با امکانات روز و با مشارکت عقل جمعی همه مسلمانان نگه داشته شود.

صباح زنگنه - کارشناس مسائل جهان اسلام