اما و اگرهای ازدواج معلولان

در این میان، ازدواج برای برخی شهروندان، ریزه‌کاری‌ها و جزئیات دیگری دارد که به همین دلیل، شرایط ازدواج این گروه از شهروندان را باید کمی متفاوت با ازدواج دیگر افراد جامعه تحلیل کرد.

ازدواج معلولان‌ از آن دسته ازدواج‌های حساس است که داشتن آگاهی و دانش درباره آن‌ می‌تواند ازدواجی موفق برای معلولان پدید آورد.

ترحم؛ آسیب جدی ازدواج معلولان

یکی از خطرات این نوع ازدواج این است که همسر فرد معلول، او را از روی ترحم یا دلسوزی انتخاب کرده باشد. معمولا چنین ازدواج‌هایی پایدار نیست و دیر یا زود به خستگی و دلزدگی منجر می‌شود در صورتی که اگر همسر فرد معلول، شریک زندگی‌اش را براساس منطق و شناخت کامل از او انتخاب کرده باشد، احتمال یک ازدواج موفق بالا می‌رود.

به تعبیر دیگر، اگر فردی با علم و آگاهی از وضع معلولیت همسرش و دور از ترحم با او ازدواج کرده باشد و توانمندی‌های همسر معلولش‌ برایش به عنوان ملاک اصلی برای انتخاب همسر مطرح باشد، چنین ازدواجی در آینده به مشکل جدی برنخواهد خورد.

این حرف‌ها به این معنی نیست که همسر فرد معلول، معلولیت همسرش را نادیده بگیرد، بلکه اتفاقا مقصود این است که اگر فردی توانست معلولیت همسرش را بپذیرد و با این سطح از آگاهی و به دور از هیجان زدگی با او ازدواج کند، این ازدواج رنگ و بوی موفقیت خواهد داشت. در این میان، خود معلولان هم وظیفه دارند به ازدواج‌های ترحم‌آمیز، جواب منفی بدهند تا خشت اول دیوار ازدواج، کج گذاشته نشود.

مشاوره قبل از ازدواج را فراموش نکنید

حسین سلیمان‌پور، مشاور و روان‌شناس خانواده در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید دارد که به دلیل پیچیدگی ازدواج معلولان، بهتر است همه معلولان قبل از نهایی شدن تصمیم ازدواج، با همسر آینده خود نزد مشاور خانواده بروند و از مشاوره‌های علمی این افراد بهره‌مند شوند.

سلیمان‌پور معتقد است، ازدواج برای فرد معلول، زمانی موفقیت‌آمیز خواهد بود که فرد معلول، در وهله اول خودش و توانایی‌هایش را قبول داشته باشد و با اعتماد به نفس زندگی کند. به باور این روان‌شناس، اگر فرد معلولی به بلوغ جنسی، روانی، اجتماعی و اقتصادی رسیده باشد و به این توانایی‌های خودش ایمان داشته باشد، می‌تواند ازدواج موفقی را تجربه کند، منوط به این‌که همسر آینده فرد معلول هم توانایی‌های همسرش را ببیند و با احترام و دور از ترحم، از زندگی در کنار این فرد، راضی و خوشحال باشد.

آیا ازدواج معلول با فرد معلول مناسب تر است؟

نمی‌توان ‌نسخه‌ای واحد ارائه کرد که ازدواج معلول با فرد معلول، بهتر از ازدواج معلول با فرد غیرمعلول است، زیرا هر کدام از این دو نوع ازدواج، می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد یا به شکست منجر شود. باید به این نکته مهم توجه کنیم که پدیده معلولیت به خودی خود نمی‌تواند مهم‌ترین مولفه اثرگذار در این دو نوع ازدواج باشد، بلکه برای تحلیل این نوع ازدواج‌های خاص باید پدیده معلولیت را همراه با سایر ویژگی‌های اخلاقی دو طرف سنجید.

بنابراین نمی‌توانیم به یک فرد معلول بگوییم حتما با فردی ازدواج کن که معلولیت جسمی‌اش شبیه تو باشد تا وضع تو را بیشتر درک کند یا نمی‌توانیم به فرد معلولی دیکته کنیم که با فردی غیرمعلول ازدواج کن تا کم توانی جسمی تو را پوشش دهد، زیرا با بیان این حرف‌ها، ما معیار و بنای ازدواج را با پدیده معلولیت تحلیل می‌کنیم، در حالی که باید معلولیت را فقط یک متغیر از مجموع متغیرهای یک ازدواج موفق ببینیم.

در این نوع ازدواج‌های خاص باید مثل همه ازدواج‌ها، بلوغ روانی و اجتماعی دو طرف را مهم‌ترین ملاک ازدواج موفق بدانیم، نه این‌که مثلا اگر پسر و دختری را دیدیم که معلولیتشان شبیه هم بود، بلافاصله نتیجه بگیریم که این دو نفر به درد زندگی مشترک می‌خورند.

چشم‌انتظار حمایت‌های دولتی

معلولان مثل سایرشهروندان ‌، برای تشکیل یک زندگی مشترک به شغلی برای امرار معاش نیاز دارند. با وجود توانایی‌های بالای بسیاری از معلولان ایرانی، همچنان بازار کار دولتی و خصوصی، به توانایی این افراد با دیده شک و تردید نگاه می‌کند و به همین دلیل، بسیاری از معلولان شغلی برای کسب درآمد ندارند.

در شرایطی که داشتن شغل و درآمد، حداقل‌های اولیه برای تشکیل یک زندگی مشترک است، در این وضعیت حمایت دولت و حمایت بازار کار از معلولان می‌تواند بیکاری گسترده در بین جامعه معلولان را کاهش دهد و آنها را به سمت تشکیل خانواده سوق دهد.

مجموع حمایت‌های رفاهی و اجتماعی از معلولان کشور‌ در سطحی نیست که خیلی از آنان جرات شروع زندگی مشترک را داشته باشند. کل تسهیلات ازدواج برای معلولان‌ در پرداخت یک وام ازدواج خلاصه شده که این وام نیز به همه زوج‌ها تعلق می‌گیرد و آن را نباید تسهیلات ویژه معلولان به حساب آورد.

آوید طالبیان

جام‌جم