قدمت 7 هزار ساله تهران تایید شد

محمد اسماعیل اسماعیلی جلودار، سرپرست پروژه کاوش اضطراری در محدوده‌ی خط فاضلاب در بافت قدیم تهران با اعلام این خبر گفت: اسفند ماه سال 1393 تعدادی نمونه سفال حاصل از کاوش‌های مولوی برای تعیین قدمت به آزمایشگاه سالیابی «ترمولومینسانس» پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تحویل داده شد.

به گزارش ایسنا، اسماعیلی افزود: آزمایش‌های انجام شده روی چهار نمونه سفالی توسط تیمی متشکل از پژوهشگران پژوهشکده حفاظت و مرمت به سرپرستی دکتر بحرالعلومی، سابقه استقرار در محدوده شهری تهران را در هفت هزار سال قبل که توسط کاوشگران اعلام شده بود، مورد تأیید قرار داد.

وی ادامه داد: آزمایش انجام شده روی دو نمونه از سفال‌های ترانشه یک که مربوط به تدفین اسکلت زن 7هزار ساله بود تاریخ «280± 6950 و 300±6870» سال قبل را نشان داد.

او با بیان اینکه دو نمونه دیگر مربوط به ترانشه‌های 3 و 6 تاریخ هزاره سوم پیش از میلاد یعنی 5 هزار سال قبل را نشان داد، اظهار کرد: با این تاریخ وجود محوطه‌ای چند دوره‌ای در منطقه مولوی که پیش از این اعلام شده بود، قطعیت یافت.

استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران در ادامه با اعلام نگرانی از وضعیت موجود اسکلت و محوطه کاوش شده در مولوی به منظور حفاظت و نگهداری آن از دستگاه‌های اجرایی بویژه شهرداری تهران خواست تا نسبت به حراست و حفاظت دستاوردهای کاوش مولوی و نگهداری از آثار منحصر به فرد به دست آمده اهتمام ورزیده و اقدامات عملی را به این منظور هرچه زودتر به عمل آورند.

وی با اشاره به همکاری‌های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی، معاونت پژوهشی دانشگاه تهران، شرکت فاضلاب تهران، اداره‌کل میراث فرهنگی تهران و کسبه منطقه مولوی باگروه کاوش ادامه مطالعات را خواستار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در آزمایشات «ترمولیسانس» ﻧﻤﻮﻧﻪها ﺑﺎ روش FINE GRAIN آﻣﺎدهﺳﺎزی و ﺑﺎ روش ADDITIVE DOSE ﭘﺮﺗﻮدﻫﯽ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی می‌شوند. آﻣﺎدهﺳﺎزی و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی و ﭘﺮﺗﻮدﻫﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ در زﯾﺮ ﻧﻮر ﻗﺮﻣﺰ اﻧﺠﺎم می‌شود ﺗﺎ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ روی آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﺷﻮد. در واقع ﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ، ﺳﺎﻃﻊ ﺷﺪن ﭘﺮﺗﻮﻫﺎی ﻧﻮری از ﻣﻮاد (ﻣﺜﻼً ﮐﺎﻧﯽ‌ﻫﺎ، ﮔﺎزﻫﺎ و ﻏﯿﺮه)، در زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺗﻤ‌ﻬﺎ از ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﺎ اﻧﺮژی ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﺪار ﺑر می‌گردﻧﺪ.

«ﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ» ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﯿﻤﯽ ﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ واﮐﻨﺸﻬﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ)، ﻓﺘﻮﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺎﺑﺶ ﻓﺘﻮﻧﻬﺎ)، اﻟﮑﺘﺮوﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ دﯾﻮدﻫﺎ)، ﺗﺮﻣﻮﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣﺮارت، ﻣﺜﻼً درﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎﻟﯿﺎﺑﯽ ﺳﻔﺎل و آﺟﺮ) و اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ دﯾﮕﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ‌ﺷﻮد.

ﺳﻔﺎل، آﺟﺮ و ﮐﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻧﯽﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮارﺗﺰ، ﻓﻠﺪﺳﭙﺎﺗ‌ﻬﺎ و آﻟﻮﻣﯿﻨ‌ﻬﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه‌اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮارﺗﺰ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ و ﻧﺎراﺳﺘﯽﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻠﻮری ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺮژی ﭘﺮﺗﻮﻫﺎی رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺧﺎک اﻃﺮاف ﻧﻤﻮﻧﻪ را در ﺧﻮد ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪ.

در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺨﺖ ﺳﻔﺎل، ﮐﺎﺷﯽ و آﺟﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﺮارت دﯾﺪن، ﻫﻤﻪ اﻧﺮژی ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در آن از ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﺎﻧﯽﻫﺎ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽ‌ﺷﻮد (ﺳﺎﻋﺖ ﺻﻔﺮ)، ﭘﺲ از ﺳﺮد ﺷﺪن ﻧﻤﻮﻧﻪ روﻧﺪ ذﺧﯿﺮه اﻧﺮژی بار دیگر آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد. ﻣﺤﺪوده ﺳﺎﻟﯿﺎﺑﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺨﺶ ﺳﺎﻟﯿﺎﺑﯽ «ﺗﺮﻣﻮﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ» ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﻣﺮﻣﺖ آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ- ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ از ﺣﺪود 50 ﺗﺎ 200 ﻫﺰار ﺳﺎل اﺳﺖ.

اواخر سال گذشته حضور تصادفی «مهسا وهابی»، ‌دانشجوی کارشناسی ارشد رشته باستان شناسی در منطقه مولوی ‌که نخستین‌بار و به طور اتفاقی موفق به دیدن چند تکه سفال و جوش کوره و استخوان‌های شکسته در حفاری‌های اداره فاضلاب در خیابان مولوی تهران شد، تاریخ تهران را با ادعای جدیدی درباره‌ی قدمت‌اش مواجه کرد.

چراکه با کشف اسکلتی هفت هزار ساله در این منطقه، برخی باستان‌شناسان این کشف را جالب خواندند و در نهایت با اعلام «محمد اسماعیل اسماعیلی جلودار»، سرپرست گروه باستان‌شناسی در این محوطه تاریخی بررسی‌های این منطقه که ابتدا تاریخ تهران را به 400 سال پیش می‌برد، گمان تهران هفت هزار ساله را مطرح کرد. یعنی هزاره پنجم پیش از میلاد، آن هم در حفاری‌های فاضلاب.

و نکته قابل تأمل آن که تا کنون قدیمی‌ترین بقایای باستانی شناسایی شده در شهر تهران به تپه‌های قیطریه و حدود سه هزار سال پیش اختصاص داشته که با کاو‌ش‌های خیابان مولوی حد فاصل میدان‌های محمدیه تا قیام، اسکلتی ۷هزار ساله در خیابان مولوی برای تهرانی‌ها قدمتی جدید در حوزه تاریخ و باستان‌شناسی به ارمغان آورد.

و حالا این حدس به قطعیت تبدیل شده است، با کشف اسکلت دو زن در یک نقطه و به دنبال آن سفال‌هایی که عاملی برای بررسی بیشتر شدند و البته چهره‌ی زن هفت هزار ساله که بازسازی شد.