خیابانی به درازای تاریخ تهران

آنها که دانشجو بوده‌اند، می‌دانند روزهای آخر، تعطیلات چقدر دلچسب‌تر می‌شود. پیاده راه‌های امیرآباد کم‌کم با آمدن پاییز و باز شدن دانشگاه‌ها که تعدادشان هم کم نیست جان می‌گیرند.

اگر برای هر خیابانی در تهران هویتی قائل باشیم هویت این خیابان دانشگاه‌هایی است که از سر امیرآباد شروع می‌شود و تا میدان انقلاب ادامه پیدا می‌کند.

خیابان کارگر یکی از خیابان‌های مهم تهران است که از میدان راه‌آهن در جنوب تهران شروع می‌شود و تا انتهای امیرآباد شمالی ادامه می‌یابد.

البته با تعریض خیابان‌های آن حالا امیرآباد به بزرگراه حکمت شهرک والفجر راه یافته است. طولانی بودن این خیابان باعث شده از میدان انقلاب به دو بخش جنوبی و شمالی تقسیم شود.

خیابان کارگر شمالی با ساختمان ژئوفیزیک دانشگاه تهران و مرکز زلزله‌شناسی و سازمان انرژی اتمی و خوابگاه یا کوی دانشجویان و دانشکده‌های فنی و اقتصاد شروع می‌شود.

این محدوده در جنگ جهانی دوم اردوگاه سربازان آمریکایی بود که بعد‌ها با رفتن آنها طی تغییر و تحولاتی به دانشگاه تهران پیوست.

محله امیرآباد یکی از محلات قدیمی تهران است با قدمتی 160 ساله. در زمان‌های دور این محله جزو روستاهای اطراف تهران و بخشی از املاک امیرکبیر محسوب می‌شد.

به همین دلیل امیرکبیر ازجمله کسانی بود که در آبادی آن سهم بسزایی داشته و شاید نام امیرآباد بر این محله از این جهت بوده است، اما تغییر نام آن به کارگر و وجه تسمیه آن با این خیابانی که اکثر بخش‌های آن را مراکز علمی و تحقیقاتی تشکیل می‌دهد روشن نیست.

بعد از بزرگراه جلال آل‌احمد این خیابان از شکل دانشگاهی خود خارج می‌شود. یک بخش تاریخی دیگراین محله که تقریبا چیزی از آن باقی نمانده است زندان قزل قلعه است که از گذشته کاربری مختلف داشته؛ از کاروانسرای حومه دروازه تهران تا زاغه مهمات و زندان و آخرین کاربری آن میدان میوه و تره‌بار جلال آل‌احمد است.

بیمارستان بزرگ قلب تهران در نبش بزرگراه جلال آل احمد و خیابان کارگر یکی از بیمارستان‌های تخصصی قلب است.

از این بخش به سمت جنوب تا خیابان فاطمی به دلیل وجود مغازه‌های متنوع و مشتریانشان روح زندگی بیشتر در آن جاری است.

بالاخره به مسجد امیر(ع) می‌رسیم؛ مسجدی با نمای آجری و مناره خاص و بدون گنبد با شکل و فرم معماری متفاوت که آن را یکی از نمادهای امیرآباد کرده است.

در ادامه با گذشتن از تقاطع خیابان فاطمی و خیابان کارگر موزه فرش با تمام هنر و نقش و نگار ایرانی در این محدوده خودنمایی می‌کند.

اگر گذرتان به این محله افتاد دیدار از موزه فرش را فراموش نکنید. در این موزه با اولین فرش و با انواع بافت‌ها وکوچک‌ترین و بزرگ‌ترین و زیباترین فرش‌ها آشنا می‌شوید و از این همه هنر و زیبایی شگفت‌زده خواهید شد.

در کنار آن، موزه هنر‌های معاصر با مجسمه‌های زیبایی که در محوطه آن است و طراحی داخلی پیچ در پیچش قرار دارد.

البته بازارچه کارآفرینان هم بین موزه فرش و موزه هنرهای معاصر قرار دارد. بیشتر فروشندگان آن سعی کرده‌اند اجناس ساخته دست خود را به معرض فروش بگذارند. گشت و گذار و خرید از آن می‌تواند سرگرم‌کننده باشد.

حالا اگر خسته شدید، می‌توانید سری به پارک لاله یا باغ جلالیه سابق بزنید. باغ جلالیه قسمتی از زمین‌های امیرکبیر بود که به جلال‌الدوله میرزا واگذار شد و وی در آن باغ و کوشک جلالیه را ساخت.

از آن باغ تنها پارک لاله باقی مانده است که به شکل پارک امروزی سر و سامان داده شد و درمطالب قبل هم اشاره کردیم که در بخشی از زمین‌های جلالیه دانشگاه تهران در میدان انقلاب شکل گرفت.

بعد پارک لاله و گذشتن از بلوار کشاورز بخش شلوغ این خیابان آغاز می‌شود با آموزشگاه‌های متعدد و مغازه‌هایی که همه چیز می‌فروشند. خیابان‌های مهم این محدوده نصرت و ادوارد براون و فرصت است.

در ادامه می‌رسید به کتابفروشی‌های انقلاب و دانشگاه تهران با آن سردر معروف و تاریخچه‌ای که با بخشی از تاریخ کشورمان گره خورده است.

بعد از میدان انقلاب کارگر جنوبی آغاز می‌شود. در این محدوده دو تالار قدیمی تهران که هر کدام قدمتشان به نیم قرن می‌رسد، قرار دارد.

بعد از خیابان لبافی‌نژاد و جمهوری و آذربایجان میدان پاستور قرار دارد. با گلفروشی معروف و زیبایی که چهره میدان را زیباتر کرده است.

میدان از یک سو به نهاد ریاست جمهوری و از سمت دیگر به مجلس قدیمی ودانشگاه امام علی(ع) می‌رسد.

در ادامه مسیر به میدان حر یا باغ شاه می‌رسید با مجسمه‌ای از نبرد گرشاسب با اژدها اثر دستان هنرمند غلامرضا رحیم‌زاده ارژنگ. نزدیکی میدان ایستگاه مترو قرار دارد که در رسیدن شما به این محل کمک می‌کند.

این مسیر تا چهار راه لشکر و ساختمان معروف لانه زنبوری پست و میدان قزوین و سینماهای قدیمی‌اش و میدان گمرک با تمام شلوغی‌اش که حالا رازی نام گرفته می‌گذرد و بالاخره در انتها به میدان راه‌آهن می‌رسد.

خیابان کارگر هر کدام از خیابان‌هایش از یک محلیت خاص برخوردار است که هر کدام آنها به پرسه‌ای جداگانه نیاز دارد. راه‌های دسترسی به این خیابان به دلیل طویل بودن و مرکزیتش زیاد است.

پایانه معین ـ شهرک والفجر و میدان ولیعصر ـ شهرک والفجر مناسب‌ترین خطوط عمومی برای رسیدن به امیرآباد شمالی است، اما برای دسترسی به خیابان کارگر جنوبی بهترین مسیر ماشین‌هایی است که از جنوب به سمت میدان انقلاب در حرکت هستند

البته اکثر اتوبوس‌هایی که مقصد آنها انقلاب است از کارگر عبور می‌کنند. تاکسی‌های داخل میدان در جهت جنوب و شمال به شما در رسیدن به بخش‌های مختلف این خیابان هم کمک می‌کنند.

اکرم بیگی - چمدان