به طور کلی خودروسازان بینالمللی براساس روشهای مختلف محصولات خود را نامگذاری میکنند. نامگذاری خودروها براساس استاندارد دنیا روشهای مختلفی دارد و حتی در بعضی کشورها نیز این سیستمها متغیر است. برخلاف آنچه به نظر میرسد نامگذاری مدلهای خودروهای مختلف براساس قاعده مشخصی انجام نمیشود و معمولا شرکتهای بزرگ خودروسازی در سطح دنیا براساس شیوهای اختصاصی خودروها را نامگذاری میکنند، اما به طور کلی شرکتهای خودروسازی برای نامگذاری مدلهای مختلف خودروهایی که تولید و به بازار عرضه میکنند، از چند شیوه مشخص بهره میگیرند. برای مثال بعضی شرکتهای خودروسازی مانند پژو در نامگذاری خودروها از اعداد استفاده میکنند و این در حالی است که شرکتهای خودروسازی مانند مرسدسبنز از ترکیبی از حرف و عدد در نامگذاری خودرو بهره میگیرند. گاهی نیز شرکتهای خودروسازی از یک اسم خاص برای مدلهای مختلف خودروهای تولیدی استفاده میکنند و اگر این مدل چند نسل داشته باشد، پسوندهایی مانندGL یا GLX به آن افزوده میشود. شرکت خودروسازی تویوتا از این قاعده استفاده میکند و در ایران نیز اغلب خودروهای تولیدی داخلی بر همین اساس نامگذاری میشود.
روشهای مختلف نامگذاری
سابقه نامگذاری خودروهای سواری در ایران به زمان آغاز مونتاژ خودروی جیپ در ایران و نامگذاری این خودرو به عنوان شهباز بازمیگردد. پس از آن نامهای دیگری مانند آهو و آریا برای دیگر خودروها مطرح شد، اما هیچیک از این اسامی به اندازه پیکان در صنعت خودرو ماندگار نبود!
به طور کلی نامگذاری خودروها براساس سه روش واژهای، رقمی و ترکیبی انجام میشود. بسیاری از خودروسازان برای محصولات خود از اسامی مختلف استفاده میکنند که واژه انتخاب شده معمولا از نظر معنی و مفهوم با ویژگیهای خودرو متناسب است. خودروهای فولکس واگن گلف یا تویوتا کرولا از جمله خودروهایی است که بر این اساس نامگذاری شدهاند. زمانی که قرار است از اعداد برای نامگذاری مدلهای مختلف خودرو استفاده شود، معمولا یک عدد سهرقمی انتخاب میشود. رقم نخست این عدد تعیینکننده ابعاد و اندازه اتاق یا کابین خودروست. قرار گرفتن اعداد یک تا 3 در جایگاه نخست این عدد سهرقمی به این معنی است که اتاق این خودرو کوچک است. وقتی اعداد 4 یا 5 در این جایگاه قرار میگیرد، یعنی این خودرو اتاق متوسطی دارد و چنانچه ابعاد اتاق خودرو بزرگ باشد، اعداد 6 یا 7 به عنوان رقم نخست این عدد سهرقمی انتخاب میشود؛ البته باید توجه داشت که ممکن است شرکتهای خودروسازی از اعدادی در مقیاس خودشان در این نامگذاری استفاده کنند. رقم دوم این عدد سهرقمی نشاندهنده میزان قدرت و حجم موتور خودروست. رقم سوم این عدد نیز نسل مدل خودرو را تعیین میکند. بعضی از دیگر شرکتهای خودروسازی برای نامگذاری محصولات خود از اعداد و ارقام استفاده میکنند که رقم انتخاب شده در این سیستم به یکی از ویژگیها یا مشخصات فنی خودرو اشاره میکند. در سیستم نامگذاری شرکت خودروسازی بی.ام.دبلیو رقم نخست نشانگر کلاس ابعادی خودرو و حاصل ضرب دو رقم بعدی در 100 نشاندهنده حجم موتور خودروست.
در سیستم نامگذاری پژو این قوانین تا اندازهای متفاوت است. در این سیستم رقم نخست، بیانگر اندازه و ابعاد اتاق خودروست. رقم بعدی به صورت ثابت صفر است و رقم سوم نیز نسل خودرو را بیان میکند. در این سیستم به اندازه موتور خودرو اشارهای نمیشود. رقم اول این عدد سهرقمی میتواند یک یا 2 باشد. خودروهای در ابعاد و اندازه مینی در این گروه قرار میگیرد. در خودروهای سایز کوچک نخستین رقم عدد 3 انتخاب میشود. خودروهای بزرگتر با عدد 4 نامگذاری میشود. قدیمیترین پژوی موجود در ایران مدل 504 است. این خودرو در گروه خودروهای بزرگ قرار میگیرد. خودروهای Executive با رقم 6 نامگذاری میشوند.در سیستمهای نامگذاری ترکیبی از حرف و رقم به طور همزمان استفاده میشود. بر این اساس برای شناسایی اندازه اتاق خودرو یا نسل خودرو از یک حرف و برای معرفی اندازه موتور یا دیگر اطلاعات فنی خودرو از یک یا چند رقم استفاده میشود. در روش مورد نظر شرکت مرسدسبنز، حرف نخست نشاندهنده کلاس بدنه خودرو و حاصل ضرب سهرقم بعدی در عدد 10 نشاندهنده حجم موتور خودروست، البته در کشور ما شرکتهای خودروسازی مانند سایپا از سیستمی برای نامگذاری خودروهای تولیدی استفاده میکنند که این سیستم به گفته مدیران این شرکتها از هیچ استانداردی پیروی نمیکند و به تصمیم سازندگان آنها بستگی دارد. نامگذاری بعضی از خودروهای محبوب در سطح دنیا مانند کوروت، موستانگ یا کمری داستانی در دل خود نهفته دارد. این نامها براساس استراتژی شرکتهای خودروسازی انتخاب و معمولا چنین تصمیمهایی پشت درهای بسته انجام شده است.
چند و چون نامگذاری خودروهای بی.ام.دبلیو
شرکت خودروسازی بی.ام.دبلیو برای نامگذاری خودروهای تولیدی خود ازیک عدد سه رقمی در ترکیب با یک یا دو حرف انگلیسی استفاده میکند. عدد اول نشاندهنده سری خودروست و حاصل ضرب دو عدد بعدی در 100 بیانگر حجم موتور خودرو است. البته در تولیدات جدید این شرکت خودروسازی از این دو رقم برای بیان میزان بازدهی موتور استفاده میشود. حروفی که همراه این ارقام استفاده میشود هر یک دربردارنده مفهوم متفاوتی است:
بر این اساس میتوان گفت در نامگذاری بعضی از انواع خودروهای بی.ام.دبلیو از ترکیب حرف و عدد استفاده میشود. در این صورت بعد از این حرف یک رقم هم بیان میشود. خودروهای سری X خودروهای SUV هستند که از نظر شکل ظاهری میتوان آنها را ترکیبی از کوپه و SUV دانست. خودروهای سری Z خودروهای کوپه و Roadster با ظرفیت دو سرنشین هستند. خودروهای سری M از دیگر خودروهایی هستند که بر این اساس نامگذاری میشوند. این خودروها در حقیقت سری تغییریافته از خودروهای سریهای دیگر هستند که موتور آنها تقویت شده است.
روش مطرح دیگر برای نامگذاری خودروهای تولید شده در این شرکت بزرگ خودروسازی استفاده از یک عدد سه رقمی است. خودروهای سری 1، خودروهایی با اندازه کوچک هستند که میتوانند هاچبک یا کوپه باشند. این خودروها دیفرانسیل عقب هستند. خودروهای سری3 از نظر ابعاد و اندازه بین خودروهای compact و Executive قرار دارند. این خودرو میتواند سدان، واگن، کوپه یا کروکی باشد. خودروهای سری 3 از پرفروشترین خودروهای بی.ام.دبلیو هستند. خودروهای سایز 5 خودروهایی در ابعاد و اندازه Executive هستند. خودروهای Luxury کوپه در گروه خودروهای سری 6 قرار دارند و خودروهای Luxury که در بین سدانها بزرگترین ابعاد و اندازه را دارند در گروه خودروهای سری 7 قرار دارند. این خودروها 6، 8 و 12 سیلندر هستند.
با اصطلاحات رایج در نامگذاری خودروها آشنا شوید
خودروی Compact: خودروهای کامپکت یا خانواده کوچک از خودروهای گروه سوپرمینی بزرگتر و از خودروهای خانوادگی بزرگ، کوچکتر هستند. طول این خودروها 4 تا 5/4 متر و حجم موتور آنها 6/1 تا 2/2 لیتر است. این خودروها در رده خودروهای کلاس C قرار دارند.
خودروی Executive: اندازه این خودرو از خانوادگی بزرگ، بزرگتر است و در رده خودروهای کلاس E قرار میگیرد.
خودروی Luxury: این خودروی تجملاتی نهایت آسایش و راحتی را برای سرنشینان خود فراهم میکند و معمولا در مراسم تشریفاتی از آن استفاده میشود.
خودروی Roadester: خودرویی با ظرفیت دو سرنشین، بدون سقف دائمی و بدون پنجره در طرفین است. در حقیقت این خودرو مشابه کوپه است با این تفاوت که فقط یک ردیف صندلی دارد.
خودروی کوپه (Coupe): یک خودروی دو در با ظرفیت دو تا چهار سرنشین، سقف ثابت و معمولا کم ارتفاع است و قسمت صندلی عقب از فضای اندکی برخوردار است. نوع 4 در کوپه نیز موجود است.
خودروی SUV: این خودرو تلفیقی از استیشن واگن و پیک آپ بوده و دارای فضای حمل بار و سرنشین جداگانه است. این خودرو معمولا دارای سه ردیف صندلی بوده و محفظه حمل بار در عقب آخرین ردیف صندلیها تعبیه شده است.
خودروهای مرسدس بنز چطور نامگذاری میشود؟
روشی که شرکت خودروسازی مرسدس بنز در گذشته برای نامگذاری خودرو از آن استفاده میکرد، یکی از کاملترین و بامعناترین روشهای نامگذاری بود. از این رو این روش مورد توجه بسیاری از دیگر شرکتهای خودروسازی در سطح دنیا قرار گرفت با این حال مرسدس بنز از اواسط دهه 90 میلادی در این روش نامگذاری تغییراتی ایجاد کرد.در شیوه جدید کلاسبندی مرسدس بنز از ترکیب یک تا سه حرف برای مشخص کردن کلاس اتاق خودرو استفاده میشود که این حروف قبل از عددی قرار میگیرد که بیانگر حجم موتور خودروست. برای مشخص کردن حجم موتور در نامگذاری خودروهای تولید مرسدس بنز از سه شماره استفاده میشود که حاصلضرب این شماره در عدد 10 با حجم موتور خودرو برابر است. برای ذکر مشخصات خاص به منظور شناسایی یک مدل خاص خودرو در بین خودروهای مشابهی که در این کلاس قرار میگیرند از ترکیب حروف و کلمات بعد از عدد نماینده حجم موتور استفاده میشود. در این روش جدید با توجه به تولید مدلهای جدید اتاق خودرو، کلاسبندی اتاق خودرو تخصصیتر شده است. به هر یک از سریهای مرسدس بنز که با حرف نشان داده میشود یک کلاس گفته میشود.
فرانک فراهانیجم
گروه دانش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد