شرایط مشاغل سخت و زیان آور

کارهای سخت و زیان آور اقداماتی هســتند که در آنها عوامل فیزیکی، شــیمیایی، مکانیکی و بیولوژی محیط کار غیراستاندارد است و براثر اشتغال، تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی، جسمی و روانی در کارگر ایجاد می شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن است.

از این رو قانونگذار برای چنین مشاغلی شرایط سهل تری از لحاظ وضعیت کار و بازنشستگی در نظر گرفته که در قانون کار و قانون تامین اجتماعی درج شده است.

قابل ذکر است که برخورداری از قانون بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور باید تابع شرایط تبصره الحاقی به ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی یعنی رعایت توالی و تناوب سوابق باشد که در آئین نامه و بخشنامه ۴۹ مستمری های سازمان تامین اجتماعی اشاره شده است.

حمایت ازشاغلان مشاغل سخت و زیان آور حمایتهای خاص از مشاغل سخت و زیان آور به خاطر فشار کاری بیشــتری اســت که این نوع از کارها به عوامل انسانی تولید وارد می سازند و درنهایت موجب فرســودگی زودرس کارگر می شوند. در نتیجــه عدالت اقتضا می‌کند از این افــراد در عرصه کار و تولید حمایت بیشتری به عمل آید.

حمایت های لازم از مشاغل سخت

این حمایت ها را به موارد زیر میتوان خالصه کرد: ۱- ساعات کار در کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی نباید از شش ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز کند.

۲-ارجاع کارهای سخت و زیان آور و خطرناک و حمل بار با دست بیش ازحد مجاز و بدون استفاده از وســایل مکانیکی برای کارگر نوجوان ممنوع است. کارگر نوجوان طبق قانون کار به کسی گفته میشود که بین ۱۵ تا ۱۸ سال داشته باشــد و به عنوان کارآموز به آموزش توام با کار اشــتغال یابد. این گــروه از کارگران باید در بدو استخدام توسط سازمان تامین اجتماعی مورد آزمایشهای پزشکی قرار گیرند و این آزمایشها حداقل باید سالی یک بار تجدید شود و مدارک مربوط در پرونده استخدامی آنان ضبط شود.

۳- انجــام کارهای خطرناک، ســخت و زیــان آور و نیز حمل بار بیش ازحد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی، برای کارگران زن ممنوع است. ضمن اینکه در مواردی که به تشخیص پزشک سازمان تامین اجتماعی، نوع کار برای کارگر باردار خطرناک یا سخت تشخیص داده شود، کارفرما باید تا پایان دوره بارداری وی، بدون کسر حق السعی، کار مناسبتر و سبک‌تری به او ارجاع دهد.

۴- افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور مخل سلامتی اشتغال داشته و در هر مورد حق بیمه مدت مذکور را به سازمان پرداخته باشند، میتوانند تقاضای مستمری بازنشستگی کنند. هر سال ســابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور ۱/۵ سال محاسبه میشود.

برای بازنشستگی بر اساس این قانون شرط سنی وجود ندارد. از تاریخ تصویب این قانون برای مشمولان این تبصره ۴ درصد به نرخ حق بیمه در قانون تامین اجتماعی افزوده خواهد شد که آن هم در صورت تقاضای مشمولان قانون به طور یکجا یا به طور اقساطی به وسیله کارفرمایان پرداخت خواهد شد.

وظایف کارفرمایان در قبال مشاغل سخت و زیان آور

۱-کلیه کارفرمایان مکلف اند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آور به کارگران جدیدالاستخدام و یا کارگرانی که میخواهند جدیدا به این گونه کارها گمارده شوند ترتیب انجام معاینات پزشکی آنان را از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با نوع کارهای موجوع بدهند.

۲-کارفرمایــان کارگاههای مشــمول قانون تامیــن اجتماعی مکلف اند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آور به بیمه شدگان، ضمن انجام معاینات پزشــکی آنان از لحاظ قابلیت و اســتعداد جسمانی متناسب با نوع کارهای رجوع داده شده (موضوع ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی)، نسبت به انجام معاینات دورهای آنان که حداقل در هر ســال نباید کمتر از یک‌بار باشد، به منظور آگاهی از روند سلامتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی اقدام کنند.

۳- انجام خدمات بهداشتی مربوط به محیط کار به عهده کارفرمایان است. بیمه شدگانی که در محیط کار با مواد زیان آور از قبیل گازهای سمی، اشعه و... تماس داشته باشند باید حداقل سالی یک‌بار از طرف سازمان معاینه پزشکی شوند.

۴-کارفرمایان مکلف اند شاغلین در کارهای سخت و زیان آور را حداقل سالی یک‌بار به منظور آگاهی از روند سالمتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی آنان توسط مراکز بهداشتی و درمانی مورد معاینه قرار دهند و نتیجه را در پرونده های مربوط ضبط و یک نسخه از آن را به سازمان تامین اجتماعی ارائه کنند.

۵ - افراد شاغل در کارگاهها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند. بدین منظور کارفرمایان مکلف اند قبل از به کار گماردن آنها ترتیب معاینه پزشکی آنها را بدهند (ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی). بنابر موارد فوق، چنانچه پس از استخدام و به‌کارگیری کارگران معلوم شود که نامبردگان در حین اســتخدام قابلیت و استعداد کار مرجوع را نداشته اند و کارفرما در معاینه پزشــکی آنها تعلل کرده است و درنتیجه بیمه شــده دچار حادثه شــده و یا بیماری اش شدت یافته، سازمان تامین اجتماعی مقررات تعهدات خود را در چارچوب قانون درباره بیمه شده اجرا می‌کند و هزینه های مربوط را از کارفرما مطالبه و وصول خواهد کرد.

زیان آور بودن خبرنگاری در تمامی مطبوعات و روزنامه ها

شغل خبرنگاری در تمامی مطبوعات و روزنامه ها سخت و زیان آور است و لازم به توضیح اســت که درخصوص شغل خبرنگاری که به دلیل فعالیت های فکری، نوشتاری و ماهیت سخت آن که آمیخته به فشارهای روحی و روانی است، این شغل سخت و زیان آور محسوب می شود و همه خبرنگاران و کارشناسان حوزه خبر، ویراستاری، نگارش گزارش ها و گفتگوهای خبری، مســئولین سرویس ها، سردبیر و کلیه عوامل رسانه ها که در امور خبرنگاری و روزنامه نگاری مشغول به فعالیت هستند با توجه به ماهیت کار و تایید کمیته سخت و زیان آور استانی میتوانند از قانون سخت و زیان آور بهره مند شوند.

کارگرانی که در کارهای سخت و زیان آور سابقه دارند نمیتوانند پس از ارائه درخواست بازنشستگی کار خود را ترک کنند تا زمانی که از طریق شعبه تامین اجتماعی کتبا به آنان اعلام و ابلاغ شود نباید کار خود را ترک کنند.

همچنین چنانچه بازنشسته براســاس قانون سخت و زیان آور مجددا مشغول به کار شود نمیتواند پس از ترک کار مجددا از این قانون بهره مند شود و همانند دیگر بیمه شـدگان و با شــرایط عادی با وی برخورد خواهد شد.(مهر)