امراضی که از حیوان به انسان می‌رسد

آمارها حاکی از آن است که دست‌کم 39 بیماری مشترک بین انسان و حیوانات وجود دارد که به طور مستقیم قابل انتقال ‌است. حداقل 48 بیماری از نیش حشرات به انسان منتقل می‌شود که با نیش‌زدن حیوانات آلوده و سپس انتقال آن به انسان صورت می‌گیرد. همچنین حدود 42 بیماری مهم وجود دارد که از طریق خوردن غذای آلوده یا آب و غذای آلوده به مدفوع حیوانات ایجاد می‌شود. همان‌طور که نگهداری از حیوانات خانگی می‌تواند مفید باشد، می‌تواند خطراتی را هم همراه داشته باشد.

از جمله بیماری‌های خطرناک قابل انتقال از حیوان به انسان می‌توان به هاری، تولارمی (بیماری عفونی خرگوش و موش)، طاعون، آبله میمونی، لیستریا و سیاه‌زخم اشاره کرد. این بیماری‌ها خیلی مهم هستند و ابتلا به این بیماری‌ها ممکن است حتی فرد را در معرض خطر مرگ قرار دهد، هرچند شیوع آنها نسبتا پایین است.

به عنوان مثال، بیماری خراش گربه سالانه بیش از 20 هزار نفر را در آمریکا مبتلا می‌کند و به طور تقریبی بین 20 تا 40 درصد کودکان آمریکایی به نوعی بیماری انگلی ناشی از ارتباط با سگ‌ها و گربه‌ها مبتلا می‌شوند. با وجود این که این قبیل بیماری‌ها جان فرد را به خطر نمی‌اندازد، ولی به هر حال برای سلامتی آنها مضر و خطرناک است.

توکسوپلاسموز: گربه‌های ولگرد معمولا با نوعی انگل آلوده می‌شوند که عامل بیماری توکسوپلاسموز است. در بیشتر مواقع، گربه‌ها قبل از سرایت این انگل با آن مقابله می‌کنند. با وجود این، گاهی گربه‌ها و سگ‌ها انگل‌ها را به شکل تخم در مدفوع خود دفع می‌کنند که ممکن است انسان‌ها را مبتلا کند. در این میان، زنان باردار، کودکان، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند باید از مواجهه با گربه‌ها تا حد امکان خودداری کنند.

معمولا فرد مبتلا به این بیماری نشانه‌های بسیار محدودی نشان می‌دهد ولی به طور کلی، نشانه‌هایی مشابه آنفلوآنزا و دردهای عضلانی را تجربه می‌کند که یک ماه یا بیشتر به طول می‌انجامد. حدود 30 تا 40 درصد مبتلایان به بیماری توکسوپلاسموز معمولا از گوشت خام استفاده می‌کنند. شدیدترین نوع عفونت‌ها در زنان باردار رخ می‌دهد. عفونت‌ها به جنین منتقل می‌شود و مشکلات درازمدتی را پس از تولد برای نوزاد ایجاد می‌کند.

گربه‌ها بیشتر ناقل میکروبی به نام «بارتونلا هنسلا» هستند و حدود 40 درصد آنها یک‌بار در عمرشان به آن مبتلا می‌شوند، ولی در ظاهر سالم به نظر می‌رسند. این میکروب تنها زمانی به انسان منتقل می‌شود که فرد مورد حمله گربه قرار گیرد یا گربه او را چنگ بگیرد که در واقع به تب خراش گربه معروف است.

از دیگر عفونت‌های باکتریایی قابل انتقال از گربه و سگ می‌توان به این موارد اشاره کرد.

طاعون: معمولا موش‌ها ناقل باکتری طاعون هستند، ولی در موارد نادر گربه‌ها کک‌های آلوده را از موش‌های عفونی شده دریافت می‌کنند و
ناقل بیماری طاعون می‌شوند.

تب کیو: این بیماری از نوعی کنه به انسان سرایت می‌کند. انسان‌ها این بیماری را بیشتر از حیوانات روستایی می‌گیرند تا گربه‌ها، اما انتقال آن از گربه به انسان هم غیرقابل پیشگیری است. نیمی از افراد مبتلا نشانه‌هایی مثل تب، سردرد، درد معده و قفسه سینه، اسهال و حالت تهوع بروز می‌دهند. این بیماری حتی باعث ایجاد التهاب موقت در قلب می‌شود که برای افرادی که سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی دارند، می‌تواند خیلی خطرناک باشد.

عفونت لپتوسپیرا: انسان‌ها با تماس مستقیم با آب، غذا یا خاک آغشته به ادرار حیوانات آلوده به این میکروب مبتلا می‌شوند. در صورتی که این بیماری درمان نشود، می‌تواند خطرات جدی را متوجه فرد کند به طوری که نارسایی کبدی، دشواری در تنفس، آسیب کلیوی، عفونت‌های مغزی و نخاعی را به دنبال دارد و در موارد شدیدتر باعث مرگ فرد می‌شود. نشانه‌های بیمار معمولا طیف گسترده‌ای دارد، ولی بیشتر افراد از تب بالا، سردرد شدید، لرز، درد ماهیچه‌ای و استفراغ رنج می‌برند. ولی از سوی دیگر بیماری معمولا با زردی پوست و چشم‌ها، قرمزی چشم‌ها، درد شکمی، اسهال و خارش‌های پوستی همراه است.

عفونت سالمونلا: افراد در تماس مستقیم با مدفوع حیوانات آلوده به این عفونت مبتلا می‌شوند و معمولا عوارض شدید عفونت‌های معده‌ای و روده‌ای از خود نشان می‌دهند. این عفونت در کودکان کم‌سن و سال آسیب‌های کلیوی را به جا می‌گذارد. تخم‌های آن تا سال‌ها درون خاک زنده باقی می‌مانند. وقتی انسان کیست‌های تخم‌مرغی شکل را می‌خورد، کرم‌های باریکی در روده‌ها تخمگذاری کرده و در تمام بدن حرکت می‌کنند. نشانه‌های ابتلا به این عفونت عبارتند از: تب، سرفه، آسم و ذات‌الریه. گاهی این عفونت ممکن است چشم و شبکیه را زخم ‌کند که حتی در برخی افراد کاهش بینایی دائمی را به دنبال دارد. طبق آمارها، سالانه حدود 750 تا 1500 کودک به دلیل ابتلا به عفونت کرم‌های حلقوی در چشم‌ها بینایی‌شان را از دست می‌دهند.

بیماری طوطی: بسیاری افراد علاقه‌مند به نگهداری از پرندگان در منزل هستند، ولی این موجودات هم مثل دیگر حیوانات خانگی می‌توانند عامل بروز بیماری در انسان باشند. یکی از این بیماری‌ها، بیماری‌ طوطی است که بیماری نادری به شمار می‌رود و سالانه در آمریکا تنها 50 مورد از آن مشاهده می‌شود. نشانه‌های آن عبارتند از تب و لرز، سردرد، درد عضلانی و خشکی سرفه‌ها. بیشتر افراد ممکن است مبتلا به ذات‌الریه شوند که ممکن است در مواردی کشنده بوده و مشکلات عصبی ایجاد کند.

توصیه‌هایی که باید جدی گرفت: محققان معتقدند‌ افراد بویژه کسانی که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، می‌توانند با اتخاذ راهکارهایی ساده‌‌ از ابتلا به انواع عفونت‌ها در امان بمانند.

• بعد از هر تماس احتمالی با مدفوع حیوانات، دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

• اگر حیوانی را در منزل نگهداری می‌کنید آن را برای معاینات دوره‌ای و تزریق واکسن‌های لازم نزد دامپزشک ببرید.

• از بازی با گربه‌ها و سگ‌ها تا حد امکان بپرهیزید.

• در صورتی که گربه یا سگ‌ شما را گاز گرفت، محل گازگرفتگی را بلافاصله با آب و صابون بشویید.

• بعد از دست زدن به حیوانات خانگی به ویژه قبل از صرف غذا حتما دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

• افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند باید بیشتر مراقب باشند. آنها باید دقت کنند ‌ حیوانات خانگی یا سگ و گربه آنها را گاز نگیرد یا نلیسد ، زیرا ایجاد هرگونه زخم یا خراشی روی بدن آنها می‌تواند خطرناک باشد.

ندا اظهری
منبع: webmd.com