کلید شناسایی دنیای رازآمیز نهنگ‌ها

بدن نهنگ‌ها برای زندگی داخل آب ساخته شده و این در حالی است که آنها شباهت زیادی هم به ماهی‌ها دارند، اما تفاوت نهنگ‌ها با ماهی‌ها دقیقا چیست؟ یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های آنها این است که نهنگ‌ها پستانداران آبزی هستند. از مهم‌ترین ویژگی‌های پستانداران نیز می‌توان به این موارد اشاره کرد که آنها اسکلت استخوانی دارند، بچه‌زا هستند و جنین در بدن مادر از طریق جفت تغذیه می‌شود. بعلاوه به نوزادان خود شیر می‌دهند، خونگرم هستند، مغز بزرگ و پیچیده‌ای دارند و قدرت یادگیری در آنها معمولا بالاست.

نهنگ‌ها برخلاف سایر پستانداران فاقد مو، لاله گوش و پا هستند. از طرف دیگر باله دمی آنها برخلاف باله دمی ماهی‌ها نسبت به سطح آب حالت افقی دارد. نهنگ‌ها اغلب یک یا دو سوراخ بینی قابل انسداد هم دارند که در بالای سر آنها واقع شده و به واسطه این‌که همانند سایر پستانداران شش دارند بناچار برای تنفس به سطح آب می‌آیند. مطالعه روی وضعیت زیستی نهنگ‌ها به عنوان یکی از منحصربه‌فردترین پستانداران آبزی سال‌هاست که از داغ‌ترین حوزه‌های زیست‌شناسی است.

یکی از تازه‌ترین تحقیقات مرتبط با آنها، مطالعه و بررسی نوعی فسیل به نام آمبولوستوس است. دانشمندان باور دارند که آمبولوستوس یکی از اجزای حیاتی برای کشف معمای نهنگ‌هاست. این فسیل که از آن با نام «نهنگ گردشگر» یاد می‌شود، ظاهری نامتعارف دارد و به گفته دانشمندان سابقه حضور آن در روی کره زمین به 45 میلیون سال پیش برمی‌گردد. مطالعه روی فسیل این جانور با طول قامت حدود سه متر نشان می‌دهد این حیوان عجیب هم روی خشکی راه می‌رفته و هم قادر به شنا کردن بوده است. به گفته دیرینه‌شناسان آمبولوستوس می‌تواند همان کلید گمشده در درک ویژگی‌های متفاوت نهنگ‌ها با دیگر پستانداران باشد. تحقیقات روی این فسیل حاکی از آن است که این موجود قادر به حرکت روی خشکی بوده، اما در اصل ساختار پاهایش بیشتر با زندگی در محیط آبی سازگاری داشته است.

یکی از جالب‌ترین یافته‌ها در مورد این فسیل شباهت کم‌نظیر جمجمه و دندان‌هایش به نهنگ‌هاست و البته داستان به همین جا ختم نمی‌شود. زیرا حتی بینی و لاله گوش آمبولوستوس هم همانند نهنگ‌ها با زندگی در محیط‌های آبی سازگار بوده است. باید یادآور شد نهنگ‌ها از بسیاری جهات از جمله داشتن سوراخ‌های بینی روی قسمت فوقانی سر، دم پهن و داشتن دو باله بزرگ سینه‌ای که همانند فرمان اتومبیل جهت حرکت را مشخص می‌کنند، با آمبولوستوس تفاوت دارند، اما در هر صورت دانشمندان امید دارند مطالعه روی این فسیل بتواند رازهای تازه‌ای از دنیای نهنگ‌ها را هویدا کند.

sciencedaily / مترجم: فرناز حیدری