یک بار دیگر، روزگار کودکی

برنامه «بچه‌ها بچه‌ها» بتازگی در کنداکتور پخش شبکه رادیویی تهران قرار گرفته تا با حضور کودکان لحظات شاد و مفرحی را برای آنها به ارمغان بیاورد.

برای تهیه گزارش ما هم با بچه‌هایی که از مدارس دعوت شده‌اند همراه می‌شویم، ضبط برنامه در استودیو شماره 8 ساختمان 15 خرداد انجام می‌شود.

آموزش مفاهیم دینی در قالب نمایش

ساناز باقری، تهیه‌کننده برنامه می‌گوید: برنامه جدید «بچه‌ها بچه‌ها» ویژه کودکان سنین 6 تا 12 سال تدارک دیده شده است، این برنامه جمعه‌ها از ساعت 18 تا 18 و 30 دقیقه پخش می‌شود. ما از بچه‌ها دعوت می‌کنیم با حضور در استودیو ضمن مشارکت در برنامه از نزدیک با روال ساخت برنامه آشنا شوند. هر روز با توجه به مناسبت‌های مختلف پیرامون موضوع‌های گوناگون داستان و قصه روایت می‌شود.

تهیه کننده برنامه در پاسخ به این‌که برنامه‌های کودکان چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد، می‌گوید: این برنامه ویژه کودکان 6 تا 12 سال تولید و پخش می‌شود، مفاهیم مذهبی و دینی یا هر مفهومی که به کودکان آموزش داده می‌شود از طریق قصه یا روایت محور است تا از این طریق بتوانیم تخیل سازی کنیم یا از راه ترانه و سرود تلاش می‌شود تا مضامین و مفاهیم به صورت انتزاعی منتقل شود. حتی ما در برنامه از شخصیت‌های کارتونی استفاده کردیم تا بچه‌ها راحت تر با آنها ارتباط برقرار کنند و بتوانند براحتی گپ و گفتی صمیمانه داشته باشند و بدون ترس و واهمه درباره موضوع برنامه اظهارنظر کنند.

وی درباره چگونگی تعامل و ارتباط با کودکان می‌گوید: ما به شکل‌های مختلف سعی می‌کنیم تا براحتی با بچه‌ها در ارتباط باشیم، ضمن این‌که فضای شاد و مفرحی برای آنها فراهم می‌شود و مسائل و موضوع‌های خیلی جدی و مهم در قالب نمایش و طنز مطرح خواهد شد. با استفاده از موسیقی، ترانه و سرود هم می‌توان با کودکان در ارتباط بود و تعامل خوبی با آنها برقرار کرد.

آغازی نو برای کودکان

معصومه پاکروان، نویسندگی برنامه آغازی نو برای کودکان را بر عهده دارد. وی خاطرنشان می‌کند: بیشتر موضوع بندی متن‌ها با توجه به مناسبت‌ها انتخاب می‌شود؛ ایام فاطمیه، روز مادر، شهادت امام هادی (ع)، روز معلم و...

پخش این برنامه در ایام عیدنوروز و ایام فاطمیه آغاز شده است، در نگارش متن این برنامه سعی شد تا نکات مهم و آنچه بچه‌ها باید از سیره زندگی و الگوی اخلاقی حضرت فاطمه زهرا (س) بدانند به زبان ساده در قالب قصه، نمایش و مسابقه گنجانده شود. در بخش‌هایی برای تنوع و شوخی از شخصیت چنگول استفاده می‌شود یا نکات تکمیلی را خاله‌بهاره گوشزد می‌کند تا کودکان به طور مستقیم با مفاهیم دینی و مذهبی آشنا شوند.

اجرای کودکان

بخش‌هایی از برنامه توسط خود کودکان اجرا می‌شود، شیدا حیدری و نارین محتشم صفا که هم سن وسال بچه‌ها هستند، گزارشگری برنامه را به عهده دارند و با بچه‌ها در زمینه حفظ و تلاوت قرآن و موضوع روز برنامه گفت‌وگو می‌کنند.

آرمان غفاریان در نقش چنگول یک گربه شیطان و بازیگوش است که نماینده بچه هاست. وی با توضیحات بیشتری درباره این شخصیت می‌گوید: چنگول یک تیپ فانتزی رادیویی است و حرف دل بچه‌ها را می‌زند و اشتباهاتی را که بچه‌ها مرتکب می‌شوند به نوعی نمایش می‌دهد. او در معرض انتقاد بچه‌ها قرار می‌گیرد که همان موضوع و هدف برنامه است. در پایان هم با توجه به راهنمایی‌ها و توصیه‌های خاله بهاره و مادربزرگ و حتی بچه‌ها به اشتباهش پی می‌برد و رفتار نادرستش را اصلاح می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: از این لحاظ که بچه‌ها خودشان را در جایگاه این شخصیت قرار می‌دهند، از او الگوبرداری می‌کنند یا در مقابل اشتباهاتشان واکنش منفی نشان نمی‌دهند.

بیشتر بخش طنز و شاد برنامه بر عهده چنگول است تا برنامه، آموزشی صرف نباشد. اجرای ترانه‌ها و سرودهای شاد و متنوع متناسب با موضوع برنامه نیز سبب می‌شود تا فضای صمیمانه و دوستانه‌ای فراهم شود و فضای خشک بر برنامه حاکم نباشد.

مسابقه قرآنی

مهتاب باقری هم از بچه‌های پرجنب و جوش این برنامه است که اجرای مسابقه را بر عهده دارد، مهتاب از بچه‌ها می‌خواهد تا هر کسی که آمادگی دارد در مسابقه شرکت کند، بیشتر بچه‌ها مشتاق هستند که در مسابقه شرکت کنند و جایزه بگیرند.

او می‌گوید: به نظرم بهتر است در انجام کارهای روزمره هم از همراهی و کمک کودکان بهره برد تا از همان کودکی، استقلال‌طلبی و اعتماد به نفس در آنها افزایش یابد.

اجرای خاله بهاره و چنگول

اکرم محمدی در نقش مجری ـ بازیگر ایفاگر نقش خاله بهاره و محورگردان برنامه است. وی معتقد است: زمانی که بزرگسالان اجرای برنامه‌های کودک را بر عهده دارند، نباید فقط لحن آنها را ادا کنند، این ناکارآمدترین شیوه است. به نظرم باید مانند کودکان عمل کرد، همانند آنها فکر و با کودکان راحت و دوستانه برخورد کرد. من خودم زمانی که با کودکان کار می‌کنم خود را هم‌سن و سال آنها فرض می‌کنم و تجربیات خودم را هم به بچه‌ها منتقل می‌کنم. من به شخصه معتقدم باید فاصله‌ها را کم کرد.

در دل برنامه، قصه و روایت و مسابقه درباره تلاوت قرآن، حفظ قرآن و ارجاع به معانی قرآنی و تدبیر در آیات و احادیث و... گنجانده شده است تا با همراهی کودکان پیام و مضمون برنامه منتقل شود. محمدرضا کمالی آهنگسازی ترانه‌ها را بر عهده دارد و آرمان غفاری در نقش چنگول و بچه‌ها نیز سرودها و ترانه‌ها را همخوانی می‌کنند.

قصه و عبرت‌آموزی

صدیقه کیانفر بازیگر سینما، تئاتر، رادیو و تلویزیون که صاحب یک فرزند پسر و نوه دختر است، در این برنامه نیز ایفاگر نقش مادربزرگ است و برای بچه‌ها قصه می‌گوید.

در پایان برنامه با او درباره تاثیرپذیری قصه‌گویی بر کودکان صحبت می‌شود، وی می‌گوید: شلوغ‌ترین بچه‌ها هم با آرامش به قصه‌ها گوش می‌دهند، از قصه‌ها می‌آموزند و عبرت می‌گیرند و حتی در عالم خواب نیز قصه‌ها را دنبال می‌کنند. اگر قصه‌گو با دنیای بچه‌ها آشنا باشد، می‌تواند با بهره‌گیری از فنون قصه‌گویی، بذر تمام ارزش‌های بزرگ و کوچک اخلاقی و انسانی را در کودکان بکارد.

این هنرمند پیشکسوت معتقد است: یک قصه‌گوی خوب باید مجال تفکر و تخیل به کودکان بدهد. در هر قصه، ماجرایی پیگیری می‌شود که نقاط مجهولی دارد و حس کنجکاوی بچه‌ها را برمی‌انگیزد، سوالاتی که از کودکان پرسیده می‌شود یا پرسش‌هایی که آنها پاسخ می‌دهند، سبب رشد فکری، تربیتی، اخلاقی و اجتماعی آنها می‌شود. بچه یاد می‌گیرند که چگونه گوش کنند و چطور پاسخگو باشند. بچه‌ها در برنامه قصه‌گویی، قصه‌گو را به خودشان نزدیک می‌بینند و به خود اجازه می‌دهند که وسط صحبت او بدوند و با گفتن خاطره یا سوالی نظر خود را مطرح کنند یا چیزی را که متوجه نشده‌اند دوباره بپرسند تا بهتر بفهمند. این امکان، در پرورش استعدادها و قدرت خلاقیت بچه‌ها تاثیر زیادی دارد.

کودکان به کمک قوه تخیل، خود را جایگزین یکی از شخصیت‌های قصه می‌کنند و به این ترتیب شادمانی و لذت را نصیب خود می‌سازند.

مریم کریمی / قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)