در لیلة الرغاب چه بخواهیم؟

اولین شب جمعه ماه رجب را لیله الرغائب می نامند.

برخی از مکانها چون بیت المقدس و مکه جایگاه معنوی خاصی دارند و اعمال در آن مکان ها از پاداش و ارزش ویژه ای برخوردار است. برخی از زمان ها نیز چون سحرگاهان، فجر، شب جمعه، لیلة القدر و ... از چنین ویژگی های خاص بهره مند هستند و خداوند در آیات و ائمه علیهم السلام در روایات، به ارزش و جایگاه ویژه آنها اشاره کرده اند.

ماه رجب از جمله زمانهای خاص به شمار می رود از جمله ویژگی های انحصاری ماه رجب، لیلة الرغائب است. کلمه «رغائب» به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش بسیار می باشد. بنابراین معنای اول «لیلة الرغائب» یعنی شبی که توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و انسان در این شب تمایل زیادی به رفتن به در خانه خداوند و ارتباط و انس با خالق خویش دارد .

معنای دوم، «لیلة الرغائب» یعنی شبی که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و انسانها با رو آوردن به در پر مهر خداوندی و خاکساری در برابر عظمت حق، شایسته دریافت عطا و بخشش بی کران حضرت حق می گردند.

بزرگی و ارزش لیلة الرغائب را می توان در دو جهت زیر بیان کرد.

1- از این جهت که اصولا شب جمعه، خود دارای ویژگی و ارزش خاصی است و اعمال عبادی فراوانی در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضی الحاجات است.

2- ماه رجب اولین ماه از ماههای حرام (ماه های حرام عبارتند از: رجب، ذی القعده، ذی الحجه، محرم) و ماه خدا و هنگام عبادت و دعا و استغفار است و رحمت الهی در این ماه در حال ریزش و نزول است، به همین جهت این ماه را رجب الاصب گویند، چون «صب» به معنای ریختن است.

پس لیله الرغائب، اهمیت و بزرگی شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع نموده، و ارزشی دو چندان دارد.

از پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم روایت شده است که فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید. زیرا شبی است که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» می‏نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته‏ای در آسمان‏ها و زمین نمی‏ماند مگر این که در کعبه و اطراف آن جمع می‏شوند. آن گاه خداوند به آنان خطاب می فرماید: ای فرشتگانم هر چه می‏خواهید از من درخواست کنید.

فرشتگان عرض می‏کنند: حاجت ما این است که از روزه‏داران رجب درگذری. خداوند می‏فرماید: این کار را انجام دادم.

- بهتر است کسی که این حدیث را می‏شنود، در این شب، زیاد بر فرشتگان صلوات فرستاده تا تکلیفی را که آیه «تحیت» به عهده ما گذاشته به اندازه توانایی انجام داده باشد - سپس رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمودند: کسی که روز پنجشنبه اول رجب را روزه گرفته و سپس بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز بجا آورده، هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعتی سوره فاتحه یک بار، انا انزلناه فی لیلة القدر سه بار و قل هو اللّه احد را دوازده بار خوانده، و هنگامی که نماز تمام شد، هفتاد بار بر من (با این الفاظ) صلوات بفرستد: اللّهمّ صلّ علی محمّد النّبیّ الأمیّ و علی آله،

سپس سجده کرده و در سجده هفتاد بار بگوید:سبّوح قدّوس ربّ الملائکة و الرّوح،

سپس سر خود را بلند کرده و بگوید: ربّ اغفر و ارحم و تجاوز عمّا تعلّم إنّک أنت العلیّ الأعظم.‏

آنگاه بار دیگر به سجده رفته و در سجده همان چیزی را بگوید که در سجده اول گفت، سپس حاجت خود را از خدا بخواهد، ان شاء اللّه تعالی برآورده می‏شود. (ترجمه‏ المراقبات، ص 113)

سپس رسول خدا فرمودند: قسم به کسی که جانم در دست اوست، هیچ بنده یا کنیزی - از بندگان و کنیزان خدا - این نماز را بجا نمی‏آورد، مگر این که خداوند گناهان او را می‏بخشد گرچه گناهان او مثل کف دریا و به عدد شن و به وزن کوهها و به عدد برگهای درختان باشد و روز قیامت هفتصد نفر از خویشان خود را که همگی سزاوار آتش باشند شفاعت می‏کند. و در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترین صورت، با روی گشاده و خندان و زبان فصیح برای او می‏فرستد که می‏گوید: ای محبوب من مژده بده، از هر سختی نجات پیدا کردی. می‏پرسد: تو کیستی؟ رویی بهتر از روی تو ندیده و بویی به خوشبویی تو مشامم نرسیده. جواب می‏دهد: ای محبوب من، من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب، فلان منطقه، فلان ماه و فلان سال بجا آوردی، امشب آمده‏ام تا حقت را ادا کرده، مونس تنهایی تو بوده و وحشتت را از بین ببرم، و زمانی که در شیپور دمیده شود، در عرصه قیامت بر سرت سایه افکنم. و تو هرگز هیچ خیری را از جانب مولایت از دست نخواهی داد.

و همچنین در ماه رجب زیارت حضرت امام رضا علیه السلام مستحب است، چنانچه عمره در این ماه فضیلت دارد، و گفته شده که: جناب علی بن الحسین علیهماالسلام عمره بسته بود در ماه رجب و شبانه روز نماز در نزد کعبه می‏گذاشت و پیوسته در سجده بود در شب و روز، و این ذکر از آن حضرت شنیده می‏شد که در سجده می‏گفت: عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِک فَلْیحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِک.(تبیان)