سوار بر ماشین زمان 93

این موضوع به معنی ورود فناوری دیجیتال به سبک زندگی ایرانی و اهمیت پیدا ‌کردن بیش از پیش این موضوع در زندگی روزمره ماست. وقایع حوزه فناوری دیگر فقط اخبار خواندنی نیستند، بلکه با گسترش دسترسی به فناوری برای کاربران ایرانی ملموس‌تر بوده و می‌توانند در زندگی ما تاثیرگذار باشند. پس در این روزهای آخر سال بد نیست نگاهی داشته باشیم به ده رویداد مهم دنیای دیجیتال در سال 1393.

بازارداغ معامله برند‌ها

یکی از اخبار جالب توجه سال گذشته، جابه‌جایی مالکیت چند برند سازنده گوشی و تجهیزات مخابراتی بود. مهم‌ترین خبر خریدن قسمت سرویس‌ها و تلفن همراه شرکت نوکیا از سوی مایکروسافت به ارزش 5/7 میلیارد دلار و ورود جدی مایکروسافت به حوزه تلفن همراه هوشمند بود. البته مایکروسافت هنوز بجز معرفی چند دستگاه متوسط کار دیگری نکرده و باید دید این شرکت تصمیم دارد با منابع جدید خود چه کار کند. همچنین این قرارداد به معنی پایان کار برند قدیمی Nokia نیست، این شرکت تنها نباید تا سال 2016 از گوشی جدیدی رونمایی کند. خبر دیگر هم جابه‌جا شدن دوباره مالکیت بخش تلفن‌همراه شرکت موتورولا بود. شرکت چینی Lenovo با پرداخت مبلغی نزدیک به سه میلیارد دلار، این شرکت سازنده تجهیزات همراه را به مالکیت خود درآورد، هرچند شرکت گوگل تعداد زیادی از گواهی‌های ثبت اختراع موتورولا را در اختیار خود نگه داشت تا بتواند در پروژه Ara که هدف آن تولید تلفن‌ همراه هوشمند ماژولار با امکان انتخاب اجزا از سوی کاربران است، استفاده کند.

ادامه مسیر ناموفق هوشمندهای مچی

ساعت‌های هوشمند در سالی که گذشت توجه بسیاری را به خود جلب کردند و شاهد تولید این رده از تجهیزات از سوی تمام سازندگان مطرح دستگاه‌های هوشمند بودیم. اول از همه شرکت اپل با رونمایی از AppleWatch نشان داد قصد دارد اکوسیستم خود را باز هم گسترش داده و جای پای خود را در بازار گجت‌های پوشیدنی محکم کند. شرکت گوگل نیز سیستم ‌عامل مخصوص تجهیزات پوشیدنی خود به‌ نام AndroidWear را معرفی کرد. از سوی دیگر در سالی که گذشت سازندگان مطرحی مثل موتورولا، سامسونگ، ال‌جی، هوآوی و اچ‌تی‌سی کنار چند شرکت دیگر از ساعت‌های هوشمند خود رونمایی کردند تا برای همه روشن شود ساعت‌های هوشمند آمده‌اند که بمانند و در سال آینده خبرهای بیشتری از آنها خواهیم شنید.

دنیای ناامن؛ از شبکه‌ها تا ابرها

شرکت‌های بزرگ در سال گذشته کارنامه امنیتی قابل قبولی نداشتند. از هک شدن سرویس ابری شرکت اپل و فاش شدن اطلاعات شخصی ستارگان هالیوودی گرفته تا حمله به سایت شرکت سونی و رسوایی امنیتی بدافزار تبلیغاتی شرکت لنوو سپس حمله به سایت این شرکت، همه باعث شد آسیب‌پذیری سرویس‌های ابری و شرکت‌های بزرگ بیش از پیش به چشم آمده و نگرانی‌های کاربران درباره حفظ حریم خصوصی و اطلاعات شخصی را دوچندان کند.

ورود نسل جدید تلفن‌های هوشمند

از معرفی آیفون 6 که لقب بزرگ‌ترین و مجهزترین آیفون ساخته شده را یدک می‌کشد تا رونمایی از Galaxy S6 سامسونگ، امسال سال تغییرات بزرگ بوده است. سامسونگ بالاخره از فلز در ساخت گوشی‌های پرچمدار خود استفاده کرد و اپل با ساخت گوشی 5/5 اینچی خود نشان داد نمی‌خواهد از رقابت گوشی‌های صفحه بزرگ جا بماند، هر چند رسوایی خم شدن این گوشی‌های گرانقیمت و فلزی باعث ایجاد حواشی ناخواسته برای این شرکت شد. HTC هم بالاخره دوربین گوشی پرچمدار جدید خود، M9 را از دوربین نه‌چندان محبوب چهار مگاپیکسلی التراپیکسل به یک حسگر معمولی 20 مگاپیکسلی تغییر داد تا به ندای مشتریان خود لبیک گفته باشد. یکی از تغییرات مهم دیگر 64 بیتی شدن اندروید و رفع محدودیت‌های سخت‌افزاری دستگاه‌های مجهز به این سیستم ‌عامل بود.

ورود پرینترهای 3 بعدی به فضا

پرینترهای سه‌بعدی با کاربردهای فراوان و انقلابی خود، در سال‌های اخیر همواره خبرساز بوده‌اند، اما یکی از تاریخی‌ترین خبرهای مربوط به این دستگاه‌ها در سال گذشته، ساخت قطعات به‌وسیله پرینترهای سه‌بعدی در ایستگاه فضایی بین‌المللی بود. در این برنامه فضانوردان با استفاده از یک پرینتر سه‌بعدی که مخصوص استفاده در محیط جاذبه صفر طراحی شده بود، موفق شدند یک آچار را که نقشه آن از مرکز کنترل زمینی برای آنها ارسال شده بود، تولید کنند. این قابلیت بخصوص می‌تواند برای فضانوردان بسیار حیاتی باشد، زیرا به آنها امکان می‌دهد قطعات موردنیاز را بسرعت و در فضا تولید کنند و دیگر به انتظار طولانی برای رسیدن قطعات یدکی از زمین نیاز نداشته باشند، انتظاری که می‌تواند در مواقع حساس در حد مرگ و زندگی باشد.

توسعه روش‌های جدید پرداخت الکترونیک

از جمله رویدادهای فناوری سال گذشته، تکامل بیشتر روش‌های پرداخت الکترونیک با گوشی‌های هوشمند و امکان استفاده گسترده‌تر از آنها بود. شرکت اپل با معرفی سرویس ApplePay و شرکت گوگل با سرویس Google Wallet که چند سالی است در حال تکمیل است، به کاربران تلفن‌های هوشمند این امکان را داده‌اند که با استفاده از پایانه‌های فروش مجهز به پنل NFC، از تلفن ‌همراه هوشمند خود به ‌عنوان یک کیف پول استفاده کنند. هر چند این فناوری هنوز تا گرفتن جای کیف پول واقعی راهی طولانی در پیش دارد، اما می‌توان گفت حرکت جدی به این سمت آغاز شده و شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور، پرداخت الکترونیک به‌طور کامل جای تراکنش‌های مالی سنتی را بگیرد.

گسترش تلفن و گجت‌های مخصوص سلفی

محبوبیت عکس‌های سلفی دیگر بر کسی پوشیده نیست. تقریبا در هر مکان عمومی می‌توان حداقل یک نفر را مشاهده کرد که در حال گرفتن عکس از خودش باشد. این همه محبوبیت و توجه، باعث شده سازندگان تلفن‌ همراه و تجهیزات جانبی نیز به این پدیده توجه بیشتری نشان دهند و در نتیجه امسال گوشی‌های مجهز به دوربین جلوی با کیفیت و توانایی عکاسی سلفی پانوراما وارد بازار شد. اما این تمام ماجرا نیست، زیرا سازندگان وسایل جانبی نیز با ساخت انواع وسایل تکمیلی سعی دارند از این پدیده پرنعمت بهره‌ای ببرند.

تولد اعجوبه‌ای به نام هولولنز

شرکت مایکروسافت در سالی که به پایان آن نزدیک می‌شویم، بسیار خبرساز بود. جدا از خریدن نوکیا، این شرکت از سیستم‌عامل بعدی خود و عینک واقعیت افزوده هولولنز نیز رونمایی کرد.

ویندوز بعدی که ویندوز 10 نام گرفته، قرار است در کنار سرعت و امنیت بیشتر، به تمام دستگاه‌های مجهز به این سیستم‌ عامل از جمله گوشی، تبلت و کامپیوتر شخصی قابلیت ارتباط و اشتراک‌گذاری راحت و سریع را بدهد. عینک واقعیت افزوده هولولنز نیز قرار است با قابلیت‌های رویایی خود نسل بعدی رابط کاربری را تعریف کرده و سطح جدیدی از کاربری را برای مصرف‌کنندگان به ارمغان آورد.

البته باید دید این محصول در واقعیت می‌تواند ادعاهای بلندپروازانه مایکروسافت را به واقعیت مبدل کند یا یک پروژه شکست خورده دیگر در تاریخ فناوری دیجیتال لقب خواهد گرفت؟

رقابت نفسگیر اندرویدی‌ها

سال ۹۳ را بی‌شک باید سال ورود رسمی چین به بازار جهانی تلفن‌های همراه و گجت‌های هوشمند دانست، زیرا در این سال شاهد شکوفایی بی‌نظیر شرکت‌های چینی مانند شیائومی، هوآوی و وان‌پلاس بودیم. این اولین‌بار بود که شرکت‌های چینی بدون یدک کشیدن القاب منفی مانند کپی‌کاری و بی‌کیفیت بودن به عرصه تکنولوژی تلفن‌های هوشمند پا می‌گذاشتند. همین ورود شرکت‌های چینی به بازار تلفن همراه باعث شد بازار گوشی‌های اندرویدی تا حد زیادی دستخوش تحولات زیادی شود، شرکت‌هایی مانند اچ‌تی‌سی و سونی که چند سالی است دیگر فروغ سابق را ندارند، این‌بار با شیب تندتری به سقوط خود ادامه دادند و در این ناباوری، شرکت‌ سامسونگ که به‌ نوعی اپراتور بی‌رقیب بازار اندروید بود با ضررهای زیادی روبه‌رو شد و حتی جایگاه خود را هم در بازار آسیا به شیائومی واگذار کرد. تمام این اتفاقات باعث شد اپل بتواند با تکیه بر آیفون ۶ به رکورد بی‌نظیری در فروش برسد و با سود خالص اعجاب‌آوری به باارزش‌ترین شرکت تجاری جهان تبدیل شود.

پول‌های مجازی، رقبای جدید بانک مرکزی

سالی که گذشت شاهد همه‌گیر شدن پدیده جدید دیگری با نام پول الکترونیک یا همان بیت‌کوین بودیم که فارغ از تمام تحولات اقتصادیش، حرف و حدیث‌های زیادی را هم با خود همراه داشت. این پول جدید مجازی که ایده اولیه آن سال 2009 به وسیله هکری با نام ساتوشی ناکاموتو شکل گرفته بود، سرانجام توانست به واقعیت تبدیل شود و به عنوان یک واحد پول جدید به ثبت جهانی برسد. ویژگی اصلی بیت‌کوین این است که فارغ از بانک مرکزی عمل نمی‌کند و همین خصوصیت باعث می‌شود با چاپ زیاد اسکناس، ارزش این پول کاهش پیدا نکند و در عین حال تمام تراکنش‌های انجام شده با این پول قابل ردیابی نباشد. این واحد پول مجازی در روزهای اول پیدایش‌ با فروغ بسیار مناسبی روبه‌رو شد و توانست ارزش خود را در همان ماه‌های اولیه با سرعت روزافزونی بالا ببرد. تا حدی که در کشورهایی مانند قبرس و کانادا دستگاه‌های خودپرداز تبدیل بیت‌کوین به دلار را راه انداختند و علاوه بر آن نمونه‌های زیاد دیگری از این پول‌های مجازی سر از کارزار درآوردند. اما با گذشت زمان بیت‌کوین نیز مانند هر پدیده دیگر با ثبات نسبی روبه‌رو شد تا در فضایی آرام‌تر و کم‌تنش‌تر به مسیر اقتصادی خود ادامه دهد.

آرش جهانگیری