95 درصد مردم کشورمان با سواد هستند

علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در نشست خبری که به مناسبت هفته سوادآموزی در ساختمان مرکزی این سازمان برگزار شد، اظهار داشت: دیروز سی‌وپنجمین سالگرد فرمان امام(ره) در هفتم دی‌ماه 58 مبنی بر تشکیل نهضت سوادآموزی بود؛ امام (ره) در پیام خود، خطابشان به مردم و ملت ایران بود و دستگاه‌‌ها نبود و نظرشان این بود که ریشه‌کنی بیسوادی با خیزش عمومی امکان‌پذیر است.

وی افزود: امام(ره) فرمودند مسئله آموزش برای همه از بهداشت و مسکن مهم‌تر است و اینکه آموزش برای همگان است و این شعار ده‌سال جلوتر از سازمان یونسکو توسط ایشان بیان شد و نکته بعدی که توسط امام(ره) مطرح شد این بود که مسیر استقلال فرهنگی از علم و دانش و توسعه سواد عبور می‌کند و ایشان فرمودند بدون از دست دادن فرصت، شرایطی فراهم شود تا هرکسی حداقل خواندن و نوشتن را بداند و این میزان در حال حاضر نیز در تعاریف 120 کشور در سوادآموزی آمده است.

باقرزاده اضافه کرد: نکته بعدی، تأکید امام(ره) بر پرهیز از تشریفات است یعنی اینکه نزدیک‌ترین فرد در کوتاه‌ترین زمان به عنوان ابزار اصلی آموزش به کار گرفته شود و نکته دیگر اینکه بسیج عمومی در این راستا انجام شده است و یکی از برجسته‌ترین تجارب موفق‌ کشورها همین اراده قاطع سیاسی و بسیج عمومی در سوادآموزی است.

وی یادآور شد: امام(ره) در پیام خود فرمودند که منتظر اقدام دولت نباشید در حالی که آموزش و پرورش موظف شد بدون کاغذ‌بازی از ظرفیت خود برای باسوادکردن افراد استفاده کند و آن رویکرد خانه محوری، مسجد محوری و مدرسه محوری بود و اینکه هر فردی که باسواد است، بیسوادان را آموزش دهد و با توجه به اینکه این پیام 35 سال پیش صادر شده است، بسیار عمیق بود.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به عبارت زیبای امام(ره) که «ایران را سراسر مدرسه کنیم»، تصریح کرد: فکر می‌کنم این موضوع، مورد غفلت قرار گرفته است یعنی هر شهروند یا باید در مقام یادگیرنده باشد و یا یاد بدهد و اگر به درستی این پیام از ابتدا اجرا می‌شد، شرایط ما اینطور نبود.

وی با بیان اینکه 550 هزار نفر در سوادآموزی به عنوان آموزش دهنده، مؤلف کتاب درسی و غیره کار کرده‌اند و حدود 22 میلیون‌ نفر تحت پوشش سوادآموزی قرار گرفته‌اند، گفت: سالی که امام(ره) پیام دادند 50 درصد افراد باسواد بودند و در حال حاضر 95 درصد باسواد هستند البته قبول داریم قدر مطلق بیسواد کاهش چشمگیری پیدا نکرده است؛ در سال‌های 2000 تا 2010 از آمار بیسوادی در دنیا، یک درصد کاهش یافته است و بیسوادی مثل گذشته به عدم خواندن و نوشتن اطلاق نمی‌شود بلکه داشتن سواد سیاسی، اجتماعی، هنری، اقتصادی را در بردارد.

باقرزاده یادآور شد: سوادآموزی امروز با سال‌های گذشته متفاوت است و باید یک سواد چند وجهی به فرد عرضه کرد و سواد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را به فرد آموزش داد تا توانایی انتخاب اصلح را داشته باشد یا سواد بهداشتی‌اش تقویت شود که اگر همه اینها در اعضای جامعه به اندازه کافی تحقق یابد، توسعه انسانی رو به پیشرفت است چراکه توسعه انسانی شامل شاخص طول عمر است که رابطه مستقیم با سلامتی افراد دارد.

وی شاخص دوم را میانگین امید به تحصیل برشمرد و افزود: شاخص سوم، برابری قدرت خرید افراد است که مجموع آنها شاخص توسعه انسانی را به وجود می‌آورد.

در شمارش افراد باسواد و بیسواد، الگوی واحدی در کشورها وجود ندارد

معاون وزیر آموزش و پرورش بیان داشت: میانگین سال‌های تحصیلی شهروندان 7.3 سال است که ایران از این جهت، رتبه 111 را در میان کشورها را داراست و البته عدد 7.3 عدد کمی است.

وی با تأکید بر اینکه در شمارش افراد باسواد و بیسواد، الگوی واحدی در کشورها وجود ندارد، گفت: در کشور ما از سرشماری نفوس و مسکن استفاده شده است و در سرشماری، خوداظهاری ملاک قرار گرفته شده است و بر اساس مدرک افراد نیست؛ در نتیجه ممکن است افراد پاسخ اشتباه داده باشند و نکته دوم اینکه اطلاعات آماری سرشماری افراد داده می‌شود و اطلاعات اسمی آنها داده نمی‌شود.

باقرزاده اضافه کرد: سرشماری هر 5 یا 10 سال انجام می‌شود که بر اساس سرشماری سال 1390، 9 میلیون و 719 هزار نفر از افراد بالای 6 سال، خود را فاقد مهارت خواندن و نوشتن اعلام کردند یعنی 14.6 جمعیت، این گروه سنی هستند.

وی ادامه داد: 3 میلیون و 456 هزار نفر در گروه سنی 10 تا 49 سال، خود را فاقد مهارت سواد اعلام کردند یعنی 6.8 جمعیت، این گروه در آن بازده سال 1390 تشکیل دادند؛ 950 هزار نفر در گروه سنی 10 تا 29 سال فاقد مهارت سواد هستند یعنی 3.2 جمعیت، این گروه تشکیل می‌دهند.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به اینکه در گروه 10 تا 49 سال، استان‌های مازندران، سمنان، اصفهان، البرز و تهران بالاترین درصد باسوادی در کشور را دارند، افزود: مازندران با 95.7 درصد باسوادترین استان کشور اعلام شده است و استان‌های سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی، کردستان، لرستان، کرمان، خراسان شمالی بالاترین درصد بیسوادی را دارا هستند که در این میان سیستان و بلوچستان با 22.7 درصد بالاترین درصد بیسوادی را در کشور داراست.

40 درصد اتباع خارجی فاقد سواد هستند

باقرزاده یادآور شد: 688 هزار نفر از اتباع خارجی به صورت رایگان با لوازم‌التحریر و امکانات باسواد شدند اما درصد بیسوادی در بین اتباع خارجی بالاست و 40 درصد افراد خارجی که مورد سرشماری قرار گرفته‌اند، خود را فاقد سواد اعلام کردند.

وی با بیان لطمات بیسوادی یا کم‌سوادی خاطرنشان کرد: در ادبیات سوادآموزی، بیسوادی و بیسواد منشأ بعضی خسارت‌ها می‌شوند؛ اول آسیب را خود فرد می‌بیند و به تدریج اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد و توانایی حل مشکلات خود و خانواده خود را ندارد.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به تحقیقی با عنوان «بررسی رابطه سطح سواد و با تعداد تصادفات»، افزود: 91 درصد موتورسواران، 70 درصد عابران پیاده و 45 درصد رانندگان که در حادثه فوت می‌کنند، کم‌سواد و بیسواد هستند و بین جرایم و سطح سواد نیز رابطه معنا داری وجود دارد و طی پژوهشی که در یکی از استان‌ها صورت گرفته است، 80 درصد جرایم توسط افراد زیر 30 سال که 60 درصد آنها افراد بیسواد یا کم‌سواد هستند، انجام شده است.

هر 4 سال تحصیل، 10 درصد عمر افرایش می‌یابد

باقرزاده با تأکید بر نظام خانواده و رابطه با سوادآموزی افزود: بین سطح سواد والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان رابطه معناداری وجود دارد و تحقیقات نشان می‌دهد هر 4 سال تحصیل، میانگین درآمد را 27 درصد افزایش می‌دهد و هر 4 سال تحصیل نیز، 10 درصد عمر را افزایش می‌دهد.

وی با اشاره به طرح‌های سازمان نهضت سوادآموزی یادآور شد: اولین کاری که انجام می‌دهیم ایجاد یک پایگاه اسمی از افراد بیسواد بر اساس آمارهای ثبتی است یعنی ببنیم فرد در نظام آموزشی چه سابقه‌ای دارد و اگر بالای مقطع پنجم باشد، بیسوادی او را نمی‌پذیریم و افراد آموزش‌ناپذیر را خارج می‌کنیم مانند کسانی که دچار اختلالات روانی هستند. و تمرکز ما بر روی گروه سنی 10 تا 49 سال است. ( فارس)