4 آذر، درگذشت جبار باغچه بان

هجری شمسی

4 آذر 1345

جبار باغچه بان اولین موسس مدارس ایرانی ویژه کودکان ناشنوا درگذشت. باغچه بان در سال 1303 نخستین کودکستان ایرانی را به نام «باغچه اطفال» در تبریز تاسیس کرد و همان سال تعلیم سه کودک ناشنوا را بر عهده گرفت. باغچه بان برای تعلیم خواندن و نوشتن به کودکان و نوسوادان روش تعلیم الفبا را که امروزه در سراسر کشور رایج است، ابداع کرد. او آموزگارانی را برای تعلیم کودکان ناشنوا تعلیم داد. در 1312 اولین مدرسه کودکان ناشنوا را در تهران تاسیس کرد. با تلاش جبار باغچه بان، در سال 1332 جمعیت حمایت از کودکان کر و لال نیز تاسیس شد.

4 آذر 1356

دکتر منوچهر اقبال مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در سن 68 سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. سکته وی یک ساعت پس از آنکه وی نزد هویدا از مقام خود استعفا کرده بود صورت گرفت.

هجری قمری

2 صفر 121

زید بن علی بن حسین (ع) فرزند امام سجاد و برادر امام محمد باقر (ع) به شهادت رسید. در زمان خلافت هشام بن عبدالملک و امامت حضرت امام صادق (ع) زید بن علی بن حسین به انگیزه خونخواهی امام حسین (ع) در کوفه قیام کرد. او پس از واقعه کربلا نخستین قیام شیعی را علیه دولت اموی برپا کرد. هشام خلیفه اموی یوسف بن عمر ثقفی را با لشکری به جنگ او فرستاد و زید در این جنگ به شهادت رسید. برخی از مورخین چون طبری شهادی زید را در سال 122 ذکر کرده اند.

2 صفر 270

قیام زنگیان شکست خورد و صاحب الزنج فرمانده این قیام کشته شد. قیام بردگان و غلامان در قرن سوم هجری قمری از برزگ ترین نهضت های اجتماعی دوران خلافت عباسیان بود. رهبری قایم زنگیان را علی بن محمد بر عهده داشت که خود را علوی می دانست و نسب خود را به امام علی (ع) می رساند. او به صاحب الزنج و امیر زنگیان معروف شد. برگان بسیاری با او همراه شدند و قیام او در 255 آعاز شد و پس از پانزده سال به دست ابو احمد موفق برادر خلیفه عباسی شکست خورد و کشته شد.

میلادی

25 نوامبر 1783

نیروهای استعماری انگلستان از سرزمین امریکا خارج شدند. انگلستان از اولین سال‏های قرن هفدهم حضور استعماری خود در امریکا را آغاز نمود و آن منطقه را برای فعالیت تجاری بازرگانان انگلیسی آماده کرد. هم‏زمان با انگلستان و پیش از آن، سایر کشورهای اروپایی هم‏چون اسپانیا و فرانسه نیز در امریکا حضور استعماری داشتند. سلطه‏گران اروپایی علاوه بر تاراج منابع و ذخایر ارضی، به قتل عام بومیان و سرخ‏پوستان این منطقه مبادرت می‏ ورزیدند. با این حال از سال‏های نخست قرن هجدهم، فعالیت‏های استقلال‏طلبانه در امریکا رشد نمود و به صدور اعلامیه استقلال امریکا در چهارم ژوئیه 1776م انجامید. در عین حال جنگ‏های استقلال ادامه یافت و نیروهای فرانسوی نیز بر اساس مصالح خود در اروپا، به کمک استقلال‏طلبان آمدند. از سوی دیگر انگلستان نیز خواهان پایان جنگ و خروج از باتلاقی بود که پایان نداشت. از اوائل سال 1782م مذاکرات صلح به صورت محرمانه آغاز شد و با به رسمیت شناختن استقلال امریکا توسط انگلستان خاتمه یافت. بر اساس توافقات به عمل آمده، کانادا در اختیار انگلستان باقی ماند و سایر مناطقْ، استقلال خود را به دست آوردند. سرانجام این قرارداد که مسئله مالکیت مناطق دیگری از جهان را نیز تعیین می ‏نمود، در سپتامبر 1783م به امضاء رسید. با این حال هنوز یک سپاه انگلیسی در بندر نیویورک حضور داشت. بالاخره در 25 نوامبر 1783م آخرین کشتی انگلیس این بندر را ترک نمود. بدین ترتیب حضور مستقیم و استعماری انگلستان در امریکا پس از حدود دو قرن، خاتمه یافت. انگلیسی‏ها از یک طرف معتقد بودند امریکایی‏ها بعداً از این جدایی پشیمان شده باز هم به دامان انگلستان باز می‏گردند و از سوی دیگر، با آزاد شدن نیروهای انگلیسی از منطقه امریکای شمالی، انگلستان توانست در مناطق دیگر جهان به گسترش مستعمرات خود بپردازد.