16 آبان، تولد ملک الشعرای بهار

هجری شمسی

16 آبان 1266

محمدتقی بهار شاعر، ادیب و سیاستمدر در مشهد متولد شد. پدرش، میرزا محمدکاظم صبوری، ملک الشعرای آستان قدس رضوی در عصر ناصری بود. بهار تحصیلات اولیه خود را در مکتبخانه فرا گرفت و قرآن آموخت. از هفت سالگی نزد پدر به فراگیری ادبیات فارسی بویژه «شاهنامه» پرداخت و اولین شعر خود را در همین دوره سرود. سپس تحصیلات خود را نزد میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری تکمیل کرد. در بیست سالگی، در زمره افراد مشروطه خواه درآمد و عضو «انجمن سعادت خراسان» شد. اولین آثار ادبی- سیاسی او در روزنامه «خراسان» و بدون امضا به چاپ می رسید که مشهورترین آنها مستزادی خطاب به محمدعلی شاه بود. در ۱۳۲۸روزنامه «نوبهار» را منتشر ساخت. بهار در ۱۳۳۲ به نمایندگی مجلس شورای ملی رسید. یک سال بعد دوره سوم «نوبهار» را در تهران منتشر کرد. در ۱۳۳۴ «انجمن ادبی دانشکده» و نیز مجله «دانشکده» را بنیان گذاشت. با وقوع کودتای ۱۲۹۹ بهار مدت سه ماه خانه نشین شد. در همین ایام یکی از به یادماندنی ترین قصیده های خود با نام «هیجان روح» را سرود. در دوره چهارم مجلس شورای ملی نیز به نمایندگی رسید. او در این ایام با سیدحسن مدرس، رهبر فراکسیون اقلیت مجلس، به همکاری پرداخت. همچنین نزد هرتسفلد، مستشرق معروف آلمانی، زبان پهلوی آموخت. عضویت شورای عالی معارف، تدریس در دارالمعلمین عالی و دوره دکتری ادبیات فارسی، تحقیق و تصحیح متون ادبی و تاریخی چون «مجمل التواریخ و القصص»، «تاریخ بلعمی» و «منتخب جوامع الحکایات عوفی»، ریاست کمیسیون ادبی انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی، ریاست اولین کنگره نویسندگان ایران، وزارت فرهنگ، از دیگر فعالیت های ملک الشعرا بهار است. وی در 19 اردیبهشت 1330 در تهران درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

16 آبان 1304

دولت امریکا رژیم جدید ایران (حکومت رضاخان) را به رسمیت شناخت به شرط آنکه تمام قراردادهای منعقده میان ایران و امریکا از سوی رژیم جدید تهران محترم شمرده شود.

16 آبان 1357

ارتشبد نعمت‌الله نصیری، منوچهر آزمون، داریوش همایون، همراه با چند تن از وزیران دولتی توسط مأموران حکومت نظامی دستگیر شدند.

هجری قمری

13 محرم 376

عبدالحسین عبدالرحمان بن عمر صوفی منجم و ریاضیدان ایرانی درگذشت. او از اهالی فسا بود و مدتی در سرای آل بویه در اصفهان به سر برد و از منجمین دربار عضدالدوله دیلمی به شمار می رفت. صوفی اثر مشهور خود صورالکواکب را به نام همین حاکم نوشته است. تنها اثر ریاضی عبدالرحمان صوفی اشکال متساوی الاضلاع به زبان عربی است و موضوع آن ترسیم چند ضلعی های منتظم به وسیله فتحهه پرگار است. عبدالرحمان صوفی هشتاد و پنج سال زندگی کرد.

میلادی

7 نوامبر 1867

ماری کوری در در لهستان متولد شد. او خواندن و نوشتن را در چهارسالگی آموخت. او در سن 18 سالگی، ماری یک معلم سرخانه شد و به خواهرش برای درس خواندن در پاریس کمک مالی می‌کرد. بعدها خواهرش نیز او را در تحصیلش یاری کرد. وی در سال 1891، ماری به دانشگاه سوربن در پاریس رفت. بعد از 4 سال در سوربن، ماری با پیر کوری که یک فیزیکدان مشهور بود، ازدواج کرد. همراه با کوری به دنبال عناصر جدید گشتند. آنها سنگ معدن اورانیوم را گرفتند، آسیاب کردند و جوشاندند. آنها، آنرا با اسیدها و سایر مواد شیمیایی مورد آزمایش قرار دادند. سرانجام پس از چهار سال کار سخت ومصرف تن‌ها سنگ معدن، آنها یک دهم گرم رادیوم خالص داشتند. آنها نخستین عنصر رادیواکتیو را کشف کرده بودند.در سال 1903، ماری، پیر و یک دانشمند دیگر جایزه نوبل در فیزیک را به خاطر کشف رادیوم و مطالعه رادیواکتیویته بردند. ماری کوری اولین زنی بود که جایزه نوبل فیزیک را برد. بعدها، او یک جایزه نوبل دیگر در شیمی برد.