3 آبان، درگذشت فریدون مشیری

هجری شمسی

3 آبان 1286

کابینه میرزا ابوالقاسم خان ناصرالملک از کابینه‌های عصر محمد علیشاه قاجار شکل گرفت. این کابینه تا 14 آذر همان سال به مدت 41 روز دوام داشت.

3 آبان 1302

رضاخان سردار سپه، نخست‌وزیر شد. او تا 9 آبان 1304 ـ زمان انقراض سلسله قاجار ـ این سمت را عهده‌دار بود.

3 آبان 1318

دکتر احمد متین دفتر مأمور تشکیل کابینه شد. کابینه وی تا 4 تیر 1319 دوام داشت.

3 آبان 1318

کابینه محمود جم که در یازدهم آذر 1314 تشکیل شده بود، به کار خود پایان داد و جم وزیر دربار شد.

3 آبان 1370

ابوالقاسم حالت سخنور، مترجم، شاعر و طنزپرداز معاصر ایران درگذشت. او در هفته نامه فکاهی توفیق اشعار طنز و فکاهی می سرود و از اوضاع اجتماعی نامناسب انتقاد می کرد. وی به 4 زبان انگلیسی، فرانسوی، عربی و فارسی تسلط داشت و از این دانش خود در تالیف و ترجمه بهره فراوان می برد. تذکره شاهان شاعر، فکاهیات حالت و ترجمه کلمات قصار حضرت علی (ع) از اثار اوست.

3 آبان 1379

فریدون مشیری شاعر و روزنامه نگار معاصر درگذشت.

3 آبان 1380

ثریا اسفندیاری دومین همسر محمدرضا پهلوی در سن 69 سالگی درگذشت.

میلادی

25 اکتبر 1917

انقلاب اکتبر روسیه علیه حکومت تزاری آغاز شد. در حالی که جنگ جهانی اول به شدت ادامه داشت، ضعف رژیم تزاری روسیه در برابر دشمنان خارجی و نیز استبداد و فساد شدید این حکومت باعث نارضایتی شدید مردم شده بود. به همین علت در 15 مارس 1917، تزار نیکلای دوم از پادشاهی روسیه استعفا کرد . در این هنگام بود که بلشویک‏ها با شعار صلح، نان و تقسیم زمین افکار عمومی را به سوی خود جلب کردند. در نهایت، با مقدماتی که فراهم آمده بود، قیام مسلحانه یا انقلاب بلشویکی، از نخستین ساعات بامداد روز هفتم نوامبر 1917م (برابر با 25 اکتبر در تاریخ قدیم روسیه) آغاز شد. در اولین مرحله عملیات، گاردهای سرخ، مراکز حساس دولتی و حکومتی را اشغال کردند و مقر دولت موقت را به محاصره خود درآوردند. با سقوط دولت موقت، لنین رهبری عملیات را شخصاً در دست گرفت و طی نطقی که در مقام رهبر انقلاب بلشویکی روسیه در کنگره شوراها ایراد کرد، حکومت بلشویکی خود را حکومت شوراها یا حکومت شوروی خواند. او در این سخنرانی چنین وانمود کرد که هدف قیام مسلحانه بلشویک‏ها، تفویض اختیارات حکومت به شوراها بوده است. لنین نام دولت خود را شورای کمیسرهای خلق گذاشت و وزیران خود را که کمیسر خلق نام داشتند، در فردای آن روز معرفی کرد. کمونیست‏های روسیه پس از به قدرت رسیدن، با آلمان پیمان صلح امضا کردند و سپس به سرکوب نیروهای وفادار به تزار پرداختند. پیروزی کمونیست‏های روسیه به رهبری لنین سرآغاز دیکتاتوری هفتاد و چهار ساله‏ای شد که بزرگ‏ترین کشور جهان را به انحطاط کشانید و منشاء و محرک بسیاری از جنگ‏ها، کشتارها و آوارگی‏ها در نقاط مختلف جهان گردید. این امپراتوری بزرگ سرانجام طی روند پیچیده ‏ای در سال 1991 فروپاشید.