فرار رو به جلو به‌سبک کفاشیان

تهدیدات چندماهه کفاشیان برای راه ندادن دوربین‌های صداوسیما به ورزشگاه‌های فوتبال در حالی در هفته دوازدهم لیگ برتر عملی شد که از هفته‌ها قبل شایعه استیضاح رئیس خندان فوتبال ایران سر زبان‌ها افتاد؛ درست از همان روزی که تیم امید در بازی‌های آسیایی اینچئون، فوتبال ایران را خجالت‌زده کرد و در گروهی که ویتنام و قرقیزستان دیگر تیم‌هایش بود، بین سه تیم سوم شد. کمی پس از آن، ناکامی تیم جوانان هم به کارنامه مدیریتی کفاشیان سنجاق شد تا اوضاع از آنچه بود، برای این مدیر فوتبال بدتر شود. باخت به یمن همچون خوردن چهار گل از ویتنام، جزو شکست‌های غیرقابل هضم فوتبال ایران بود؛ شکست‌هایی که به گفته بیشتر کارشناسان، ریشه در مدیریت ناکارآمد حاکم بر فدراسیون فوتبال داشت. این نتایج صدای وزیر ورزش را هم درآورد تا جایی که محمود گودرزی بصراحت عنوان کرد فدراسیون فوتبال به اصلاحات جدی نیاز دارد. در چنین فضایی، عملی کردن یک تهدید، با نادیده گرفتن حق میلیون‌ها بیننده تلویزیونی و البته بی‌توجهی به توصیه شورای امنیت ملی، فقط یک فرضیه را در ذهن متبادر می‌کند؛ فرافکنی آقای رئیس برای برهم زدن قواعد بازی در آخرین روزهای ریاست بر فوتبال.

موضوعی که امیر عابدینی، عضو هیات رئیسه سازمان لیگ هم آن را به طور ضمنی تائید می‌کند. عابدینی که در مجمع انتخاباتی اسفند 90، یکی از حامیان کفاشیان در جلب رضایت رای‌دهندگان بود، در گفت‌وگو با جام‌جم با ابراز ناراحتی از پخش نشدن دیدارهای هفته دوازدهم لیگ برتر به دلیل صادر نشدن مجوز ورود دوربین‌های صداوسیما به ورزشگاه‌ها گفت: از جمله اهداف مهم نهادی چون صداوسیما اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و البته پر کردن اوقات فراغت مردم است.

ایجاد پلی برای ارتباط مسئولان با مردم، ساختن برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی همه و همه به دلیل ارج نهادن به همین مخاطبان است.

در این میان یکی از مقوله‌هایی که صداوسیما در بخش هنجار‌سازی اجتماعی با آن سروکار دارد، ورزش است. در اینجا آنها با تهیه و تولید برنامه‌های متنوع ورزشی از مخاطب خاص خود می‌خواهند به جای پر کردن اوقات فراغت با کارهایی که ناهنجاری به شمار می‌رود، به تماشای رقابت‌های مهیج ورزشی بنشیند و از هیجان بالای آن لذت ببرند. در این شرایط طبیعی است که فروشندگان این کالا هم باید بیایند و با صداوسیما تعامل کنند.

عابدینی با بیان این‌که آرمان‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اصلی است که همه باید به آن پایبند باشند، افزود: اگر این تعامل اتفاق نیفتد، اولین کسانی که ضرر می‌کنند مردم هستند. در وهله دوم خود فوتبال از این موضوع متضرر می‌شود و بعد از آن در درجه سوم صداوسیما قرار دارد که بخشی از مخاطبانش را از دست می‌دهد. گروه چهارم هم فروشندگان کالای تجاری هستند که در این مارکتینگ مشغول فعالیت هستند. شما اگر این چهار گروه را در کنار هم قرار دهید به یک خانواده بزرگ خواهید رسید که بخش زیادی از جامعه را تشکیل می‌دهد.

عابدینی در ادامه گفت: منافع فدراسیون فوتبال با تبلیغات میدانی گره خورده است، اما تبلیغات میدانی هم بدون پخش تلویزیونی اصلا معنا ندارد و این چیزی است که متاسفانه کفاشیان به آن توجه نکرده است. او بهتر بود با ارج نهادن به میلیون‌ها بیننده تلویزیونی، گام به گام در مسیر رسیدن به تعامل با مسئولان صداوسیما حرکت می‌کرد. من به شخصه معتقدم اعداد و ارقام می‌تواند موثر باشد، اما نباید اصل را تحت تاثیر قرار دهد. آنچه ما در قبال جامعه به آن تعهد داریم، هنجارسازی است. در روند اقتصادی گاهی اوقات شما کلی هزینه می‌کنید تا یک هنجار به ناهنجاری تبدیل نشود، اما در این مورد خاص متاسفانه پخش نشدن رقابت‌های فوتبال براحتی یک هنجار را به ناهنجاری تبدیل می‌کند. مگر غیر از فدراسیون فوتبال جایی هست که فوتبال را عرضه کند. مگر غیر از صداوسیما جایی هست که فوتبال را پخش کند. پس باید تعاملی موثر میان تنها فروشنده این کالا و تنها پخش‌کننده آن صورت گیرد تا در نهایت از ناراحتی و نگرانی این مردم کاسته شود.

مهر رد روی کارنامه کفاشیان

با توجه به پافشاری کفاشیان در پخش نشدن رقابت‌های فوتبال، آیا می‌توان این‌طور استنباط کرد که کفاشیان قصد فرافکنی دارد تا ناکامی‌های اخیر فدراسیون تحت مدیریتش را کمرنگ جلوه دهد؟

عابدینی در پاسخ به این پرسش جام‌جم هم گفت: این تحلیلی است که این روزها از سوی آدم‌های تیزبین مطرح می‌شود. صداوسیما سال گذشته قراردادی به مبلغ 18 میلیارد تومان با فدراسیون فوتبال داشته و پیش‌نویس قرارداد بعدی را با 25 درصد افزایش تنظیم کرده و مبلغ حق پخش را به 22 میلیارد تومان رسانده است. بیش از پنج میلیارد تومان هم مربوط می‌شود به هزینه‌های ضبط تمامی مسابقات لیگ، پخش زنده آنها و البته زحمت صد نفر که به عنوان عوامل اجرایی مشغول فعالیت هستند. جمع این ارقام به 30 میلیارد تومان نزدیک می‌شود.

در مقابل فدراسیون فوتبال هم برای تبلیغاتی محیطی قراردادی به ارزش 80 میلیارد تومان بسته است که اگر صداوسیما مسابقات را پخش تلویزیونی نکند، آن 80 میلیارد تومان هم نصیب فدراسیون نمی‌شود. در این شرایط فدراسیون فوتبال باید ببیند سال گذشته چقدر درآمد داشته که حالا به 110 میلیارد تومان رسیده است؛ درآمد 110 میلیاردی که خود صداوسیما هم در آن سهیم است و به کسب آن کمک می‌کند. من به عنوان یکی از اعضای فدراسیون فوتبال می‌گویم این حرف صداوسیما غیرمنطقی نیست. در مقابل، حرف فدراسیون فوتبال هم این است که فوتبال سالانه 300 میلیارد تومان هزینه دارد که فقط 110 میلیارد تومان آن از طریق حق پخش زنده می‌شود. در مجموع فکر می‌کنم این مساله قابل تفاهم باشد، اما اگر بخواهم به سبب دلخوری‌هایم کل فوتبال را با صداوسیما درگیر کنم، این دفاع از فوتبال نیست. من هم حرف شما را قبول دارم و به افکار عمومی حق می‌دهم که از این رفتار کفاشیان به عنوان فرافکنی یاد کنند.

عابدینی در پایان افزود: «آقای کفاشیان شما می‌دانی در افکار عمومی کارنامه فدراسیون در حال بررسی است و می‌بینند که تجدید نشدی و رد شدی حالا می‌خواهی در این دعوا، یک نمره قبولی برای خود به دست بیاوری؛ غافل از این‌که این جنجال نمرات بد کارنامه شما را پاک نمی‌کند و آن نمرات سر جای خودش هست که آن هم نمره‌ردی است.»

با توجه به این کارنامه مدیریتی که به وجه قابل دفاع نیست، به نظر می‌رسد آخرین روزهای ریاست علی کفاشیان در فدراسیون فوتبال از پی هم می‌گذرد. دوره هفت ساله‌ای که شروعش با اشتباه محمد علی‌آبادی در تصدی صندلی ریاست فدراسیون فوتبال آغاز شد و بعد هم با کوتاهی وزارت ورزش در مجمع انتخاباتی اسفند 91 تا امروز ادامه پیدا کرد، اما حالا کفاشیان دیگر از آن مقبولیت گذشته در میان اعضای مجمع فدراسیون فوتبال برخوردار نیست. تعداد زیادی از اعضای مجمع این روزها در حال جمع‌آوری امضا برای برگزاری مجمع فوق‌العاده هستند؛ مجمعی برای استیضاح رئیس ناکارآمد فدراسیون فوتبال.

کارشناسان معتقدند حال که ماجرا به اینجا رسیده است فرصتی طلایی برای قرارگرفتن فدراسیون روی ریل قانون فراهم است و باید با توجه به فقدان الزام قانونی برای پرداخت حق‌پخش از سوی صداوسیما و مخالفت مجمع‌تشخیص مصلحت نظام با این موضوع، مسئولان فوتبال به دنبال راهکاری قانونی برای ادعاهای خود باشند تا سلیقه‌های فردی و لجاجت‌ها سرنوشت فوتبال را بیش از این به قهقرا سوق ندهد.