بزرگترین تلسکوپ جهان ساخته شد

در کویر آتاکاما در شیلی، یعنی جائی که فضا چنان شفاف و خشک است که گویی از قبل برای ستاره شناسان آماده شده، دانشمندان اروپایی کوهی به نام «سرو آرمازون» را برای ساختن بزرگترین تلسکوپ نوری و مادون قرمز جهان انتخاب کرده‌اند.

این منطقه از کویر آتاکاما در شیلی، به خاطر نداشتن آب، گیاه وحیوان مشهور است و این ویژگی، اینجا را برای اجرای طرح ساخت تلسکوپ فوق العاده بزرگ اروپا به نام «ای-ای.ال.تی» مساعد کرده است.

«راب ایویسون» کارشناس مرکز رصدخانه نیمکره جنوبی اروپا گفت: با انفجار در بالای کوه «سرو آرمازون»، مکانی برای سوار کردن تجهیزاتی که تا کنون ساخته شده آماده کرده‌ایم.

«روبرتو تامای»، مدیر اجرایی طرح گفت:با انفجار 5 هزار متر مکعب معادل 11 هزار تن سنگ بر فراز قله 3000 متری کوه سرو آرمازون، به زودی یک بستر نرم افزاری با قطر 150 متر خواهیم داشت. در حقیقت ما در وسط یک ناکجاآباد قرار داریم و باید در اینجا راه و همه امکانات و بستر لازم برای اجرای طرح را خودمان بسازیم.

به گزارش شبکه خبری یورونیوز، مرکز رصدخانه نیمکره جنوبی اروپا، در اینجا تلسکوپ عظیم «ای.ای.ال.تی» با ابعاد یک استادیوم فوتبال و آئینه ای به قطر 39 متر را خواهد ساخت.

راب ایویسون، درباره انتخاب این منطقه اظهار داشت: ما زمان زیادی را صرف بررسی این مسئله کردیم که کدامیک از کوه ها دارای صافترین آسمان و دارای شب‌های بدون ابر و نیز دارای کمترین نوسان و برق زدن است. این کوه در صدر بررسی ها درخشید و آن را انتخاب کردیم.

تلسکوپ عظیم «ای.ای.ال.تی» از رصدخانه پارانال در شیلی هدایت می‌شود که در 25 کیلومتری محل استقرار تلسکوپ قرار دارد. محلی که در فیلم «ذره ای آرامش» از جیمز باند نیز به نمایش درآمده است.

این تلسکوپ در طول روز خاموش است اما در تاریک و روشن غروب رو به آسمان باز می‌شود و ستاره شناسان کار خود را با آن آغاز می‌کنند.

«والنتین ایوانوو»، ستاره شناس رصدخانه پارانال گفت: ما در اتاق کنترل رصدخانه پارانال قرار داریم، یعنی جایی که تلسکوپ ها را هدایت می‌کنیم. در اینجا هر شب ستاره شناسان سرگرم جمع‌آوری داده‌های علمی برای دانشمندان در اروپا از طریق رصد کردن کهکشان‌ها تا سیارات منظومه خورشیدی هستند و تلسکوپ جدید برای آنها ابزار قدرتمندی برای تغییر چشم اندازهاست.

والنتین ایوانوو افزود: ستاره‌هایی هستند که ما در فضا و یا از روی زمین، بسیار به سختی آنها را تشخیص می‌دهیم. به کمک ابزاری که تا کنون داشته‌ایم، هرگز نمی‌توانیم منظری از آنها به دست آوریم، اما با این تلسکوپ عظیم می‌توانیم. همچنین می‌توانیم کارهای بسیار مهیج دیگری انجام دهیم.

تلسکوپ «ای-ای.ال.تی» در مقایسه با دیگر تلسکوپ‌ها مثلا تلسکوپ فضایی هابل چگونه عمل می‌کند؟ هابل دارای امکان مشاهده بدون وقفه از مدار زمین است و جانشین آینده هابل یعنی جیمز وب، می تواند طول موج‌هایی که از زمین قابل مشاهده نیست را ببیند. اما «ای-ای.ال.تی» جزئیات روشن تر و دقیق تر از هر دو را در اختیار ما قرار می‌دهد.

«استفان بریلانت»، ستاره‌شناس مرکز رصدخانه جنوبی اروپا گفت:مسلم است که از فضا می‌توان تابش‌های مادون قرمز را مشاهده کرد و نیز فضا برای مشاهده تابش‌های ماورای بنفش نیز بسیار مناسب است، اما مناطقی هستند که از روی زمین و با تکنیک های متفاوت می‌توان آنها را با وضوح بالاتری دید. نمی‌گویم که این تکنیک ها با هم رقابت می‌کنند، بلکه مکمل هم هستند.

«اوین وان دیشوک»، استاد ستاره شناسی از دانشگاه لایدن گفت: بسیاری از ستاره شناسان داده‌های تلسکوپی فضا و زمین را به صورت مکمل یکدیگر استفاده می‌کنند. اکنون نیز در مورد تصاویری که از تلسکوپ فضایی هابل می‌گیرند اگر کم نور باشد به تلسکوپ زمینی «وی.ال.تی» در رصدخانه پارانال مراجعه می‌کنند.

برخی از تصاویر کم نوری که ستاره شناسان می‌بینند، در حقیقت سیاره‌هایی هستند که بر مدار دیگر ستاره‌ها می‌چرخند. این سیارات فراخورشیدی، هدف کلیدی تلسکوپ «ای-ای.ال.تی» خواهند بود.

اوین وان دیشوک افزود: یکی از پیشرفت‌های اصلی در ستاره شناسی، طی پنج سال اخیر، کشف تعداد بسیار متنوعی از سیارات فراخورشیدی است. اکنون می‌دانیم که این سیارات بسیار متفاوت از زمین یا مریخ یا ونوس‌اند. و در آینده تلسکوپ «ای-ای.ال.تی» قادر خواهد بود ماهیت این سیارات را مشخص کند. اکنون فقط نکاتی را درباره طبیعت آنها می‌دانیم، اما «ای-.ای.ال.تی» قادر به اندازه‌گیری اتمسفر و جنس این سیارات خواهد بود.

راب ایویسون گفت: در آینده خواهیم توانست تصاویری از سیاراتی که به دور ستاره‌های دیگر می‌گردند داشته باشیم و خواهیم دانست آیا علائمی از حیات در انها هست یا نه؟ و اگر باشد، جهان متفاوت خواهد بود و خواهیم فهمید که تنها نیستیم.

جستجوی حیات در جاهای دیگر از طریق تلسکوپ در فضا و زمین ادامه دارد و بزودی تلسکوپ «ای-ای.ال.تی» اینجا در کویر آتاکاما به این کاوش خواهد پیوست.(فارس)