حاشیه‌ای بر زندگی 8 میلیون حاشیه نشین

حاشیه نشین ها خیلی خوب می دانند که چه حسی دارد وقتی در ظاهر اهل شهر هستی ولی در عمل از بسیاری از خدمات شهری محروم باشی.

جمعیتشان هم اصلا کم نیست؛ جماعتی که از سر جبر و تنگدستی به دوردست شهرها پرتاب شده اند.

آن‌گونه که معاون وزیر بهداشت خبر داده است، هم اکنون حدود هشت میلیون نفر در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند؛ مردمی که برای دسترسی به ساده ترین خدمات شهری هم با محدودیت و محرومیت روبه‌رو هستند.

در بسیاری از مناطق حاشیه ای شهرها، حداقل‌های امکانات رفاهی برای داشتن یک زندگی سالم و ساده هم وجود ندارد و در این شرایط معلوم است که آسیب‌های اجتماعی مختلف در این مناطق، ریشه می دواند.

اما اتفاق نگران کننده تر اینجاست که هیچ برنامه منسجم و عملیاتی هم برای اصلاح وضع حاشیه نشینی در کشور وجود ندارد و معمولا اغلب برنامه های رفاهی با اولویت قرار دادن شرایط ساکنان مناطق مرکزی شهرها تدوین می شود.

جدای از آن‌که اصلاح وضع رفاهی مناطق حاشیه‌ای شهرها در اولویت برنامه ریزان شهری قرار ندارد، برنامه جدی هم برای کاهش حاشیه‌ نشینی در کشور نداریم.

حتی نمی توان با اطمینان گفت که در چند سال آینده، جمعیت حاشیه نشینان از مرز هشت میلیون نفر فعلی هم نگذرد و در حقیقت دغدغه اینجاست که دست‌کم برای توقف حاشیه نشینی در کشور هم برنامه قابل اتکایی وجود ندارد.

با توجه به این‌که شهرهای امروزی، همچون یک پیکر واحد هستند که وجود یک زخم اجتماعی در گوشه ای از آن، عملکرد دیگر نقاط شهر را هم تحت تاثیر قرار می دهد، نباید تصور کرد که مشکلات حاشیه نشینی فقط در مناطق حاشیه ای باقی می ماند و با این حساب توقع می رود که هم برای افزایش سطح رفاه ساکنان مناطق حاشیه ای و هم به احترام ساکنان نقاط مرکزی شهرها، حل بحران حاشیه نشینی از سوی مسئولان شهری جدی تر گرفته شود.

امین جلالوند - گروه جامعه