نگارش متن بسیار کند پیش می رود

پنجمین دور مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 در وین از روز دوشنبه 26 خرداد ماه با ناهار کاری اشتون و ظریف آغاز شد .

مذاکرات وین از همان دور ابتدایی برای توافق برگام نهایی بود که در توافق نامه ژنو تحت عنوان برنامه اقدام مشترک جامع به آن اشاره شده بود . توافق نهایی که تأکید شده است باید همه تحریم ها را علیه ایران لغو کند.

در 4 دور مذاکرات وین ایران و 1+5 دو طرف در موضوعات مختلف گفتگو کردند . آن طور که در دور سوم مذاکرات وزیر امور خارجه اعلام کرد همه موضوعات یک دور مورد بحث قرار گرفته و مرور شده است و حتی در برخی از موارد دو طرف به یکدیگر نزدیک شده اند.

بر این اساس دور چهارم مذاکرات وین از نظر همه به مرحله آغاز نگارش متن توافق نهایی تعبیر شد اما در پایان دور چهارم اختلافات بیشتر نمود پیدا کرد و مذاکرات بدون هیچ نتیجه ای پایان یافت هر چند که برخی از مقامات گفتند که توافق بر روی مقدمه صورت گرفته است که البته بخشی از این توافق درباره مقدمه نیز به برنامه اقدام مشترک ژنو باز می گردد که چارچوب کلی توافق نهایی را معلوم می کند.

به هر حال پس از رایزنی های فشرده دو جانبه و چند جانبه از وین 4 تا وین 5 و ساعت ها مذاکرات دو جانبه و سه جانبه با امریکایی ها در روز سوم مذاکرات وین 5 وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرد که نگارش توافق نهایی آغاز شده است . البته وزیر امور خارجه گفت که نگارش از مواردی که کمتر در ان اختلاف وجود دارد شروع شده تا در آینده به موارد اختلافی برسیم .

اما نگارش توافق در حالی آغاز شد که کارشناسان مطلع معتقدند: نگارش بر روی چند پاراگراف از متن که در میان صحبت ها توافق روی آنها وجود داشت آغاز شد اما موارد اختلافی اکنون بسیار شفاف تر از گذشته شده است .

بر این اساس تا کنون بیشتر در این موارد که چه ماده ای از منشور بین الملل مورد استفاده قرار گیرد و یا چطور و در چه مواردی از ان پی تی استفاده شود توافق هایی شده و این موارد نگاشته شده است .

دیپلمات های حاضر در وین در عین حال اظهار می کنند پتانسیل برای نگارش متن وجود دارد و دو طرف اراده سیاسی برای نگارش را دارند، اما با این حال به نظر می رسد اختلاف نظرها وجود دارد . کاربسیار پیچیده است چراکه همه مباحث به هم مربوط هستند و به همین دلیل نیز کار بسیار کند پیش می رود اما نکته مهم اراده طرفین است .

گزارش خبرنگار مهر حاکیست مسائل ماهوی مذاکرات 13 یا 14 مورد است که در مورد آنها بحث می شود و اختلافات زیاد است .

با این حال بعید به نظر می رسد در این دور از مذاکرات متنی در اختیار رسانه ها قرار می گیرد ،اما موضوعات مربوط به غنی سازی ، اراک و فردو همه از موارد اختلافی است که به هم مربوط هستند و تا طرفین در یک مورد به توافق نرسند در باقی موارد نیز توافقی حاصل نمی شود.

همچنین از دیگر مباحث مطرح بحث غنی سازی است و اینکه چه محدودیت هایی روی غنی سازی باید پذیرفته شود که او در این باره می گوید نکته مورد تأکید ایران آن است که باید دستمان در راندمان غنی سازی باز باشد .

بر اساس این گزارش به راندمان غنی سازی «سو» گفته می شود . 1+5 تأکید دارند که راندمان غنی سازی ایران به طور مثال باید 500 یا 1500 سو باشد و حال آنکه تأکید ایران بر نیاز عملی است .

ایران معتقد است: نیاز عملی ایران در این باره آن است که تا 8 سال آینده یعنی زمانی که قراردادایران با روسیه در مورد نیروگاه بوشهر به پایان رسید ایران امکان تأمین سوخت را داشته باشد .

جمهوری اسلامی ایران برای تأمین سوخت نیروگاه بوشهر نیازمند 54 هزار سانتریفیوژ پی 1 یا جایگزین است . به این مفهوم که اگر سانتریفیوژِ با 15 برابر پی 1 در اختیار داشت می تواند به جای 54 هزار سانتریفیوژ از 30 هزار سانتری فیوژ استفاده کند اما ایران باید در این باره و برای تأمین سوخت نیروگاه آزاد باشد .

به هر حال در این مسیر و با وجود چنین اختلاف نظرهایی نگارش در فضا ی کند آغاز شده است . وزیر امور خارجه کشورمان شب گذشته تأکید کرد که در صورت وجود اراده سیاسی همچنان می توان حتی تا قبل از 20 جولای به توافق رسید.

به نظر می رسد چنین اراده سیاسی وجود داشته باشد هر چند که ظاهر امر نشان می دهد آمریکایی ها دست از زیاده خواهی برنداشته اند و تا زمانی که آمریکایی ها دست از زیاده خواهی برندارند مسیر نگارش همین اندازه کند خواهد بود.

ویلیام برنز نفر دوم وزارت خارجه آمریکا در دو دور مذاکرات دو جانبه و سه جانبه ایران و آمریکا حضور داشت . حضور برنز نشان می دهد که آمریکایی ها مصمم هستند اما به گفته عضو نزدیک به تیم مذاکره کننده تا زمانی که دست از زیاده خواهی بر ندارند کار جلو نخواهد رفت.(مهر)