توزیع داروی تقلبی در بیمارستان‌ها

روز گذشته مدیرکل نظارت بر دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو عنوان کرد: گزارش‌هایی از وجود داروهای تقلبی داشته‌ایم که سریعا اقدام کردیم و از سطح بازار دارویی کشور جمع‌آوری شده است، زیرا اگر کنترل و نظارت در بحث دارو را با جدیت دنبال نکنیم، به بیماران آسیب زده و طرح تحول سلامت دچار خدشه می‌شود.

داروهای تقلبی در بیمارستان‌های دولتی در حالی توزیع انجام می‌شود که حتی گاهی خود بیمارستان‌های دولتی هم از توزیع غیرقانونی برخی فرآورده‌های درمانی بی‌اطلاع هستند؛ به گونه‌ای که رییس سازمان غذا و دارو نیز در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید کرد که گاهی فروشندگان با ساخت مدارک جعلی، تجهیزات پزشکی قاچاق را به بیمارستان‌های دولتی می‌فروشند.

حال با وجود توزیع داروهای تقلبی در بیمارستان‌های دولتی، این پرسش پیش می‌آید که آیا توزیع این داروهای خطرناک در بیمارستان‌های دولتی به دلیل بی‌اطلاعی بیمارستان‌ها و ضعف نظارت‌ها صورت می‌گیرد یا گروه‌هایی با علم به تقلبی بودن دارو، آگاهانه اجازه ورود این داروهای مخرب را به بیمارستان‌های دولتی صادر می‌کنند.

وزارت بهداشت: نظارت‌ها را افزایش می‌دهیم

با اجرای طرح تحول سلامت که بیش از دو هفته از اجرای آن در بیمارستان‌های دولتی می‌گذرد، یکی از اهداف عمده این است که هزینه‌های دارویی مردم کاهش پیدا کند، ولی در صورتی که قرار باشد داروی قاچاق یا تقلبی به بیمارستان‌ها وارد شود، در این صورت کاهش قیمت داروها نمی‌تواند سلامت و رضایت کامل بیماران را در پی داشته باشد.

مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند که برای جلوگیری از ورود داروهای تقلبی به بیمارستان‌ها، سطح نظارت‌های دارویی را افزایش خواهیم داد تا به طرح تحول سلامت ضربه‌ای وارد نشود.

مهدی پیرصالحی ضمن تائید وجود داروهای تقلبی در برخی بیمارستان‌ها خاطرنشان می‌کند که از این پس، با فرآیند توزیع داروهای تقلبی از هر مسیر و از طریق هر واسطه‌ای برخورد جدی خواهد شد، ضمن آن تلاش خواهیم کرد همگام با کاهش قیمت داروها، از پخش داروهای تقلبی و قاچاق در بیمارستان‌ها نیز جلوگیری کنیم.

داروی قاچاق هم داروی تقلبی است

در حالی که وزارت بهداشت از افزایش سطح نظارت‌ها برای جلوگیری از توزیع داروی تقلبی در بیمارستان‌ها خبر می‌دهد، پرسش اینجاست که در تعریف این وزارتخانه، کدام داروها در زمره داروهای تقلبی جای می‌گیرد؟

پیرصالحی توضیح می‌دهد که به اعتقاد سازمان غذا و داروی کشور، داروی تقلبی فقط دارویی نیست که فرمول ترکیبات آن عوض شده باشد یا دوز ترکیبات دارو کم یا زیاد شود؛ بلکه از نظر ما داروی تقلبی دایره تعریف گسترده‌تری دارد و ما با هر دارویی که از مبادی قانونی وارد بیمارستان‌ها نشده باشد، عنوان داروی تقلبی می‌دهیم.

مسائلی مثل چگونگی انبارداری دارو، نحوه حمل و بهداشت نگهداری دارو، همگی از جمله مسائلی است که به گفته این مقام مسئول می‌تواند اثرپذیری دارو را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه هر دارویی که اثرپذیری خودش را به هر طریقی از دست داده باشد، تحت عنوان داروی تقلبی به حساب می‌آید و به همین دلیل است که سازمان غذا و دارو به هر دارویی که از مبادی قانونی، تولید و توزیع نشده باشد، با دیده شک و تردید نگاه می‌کند و اجازه توزیع آن را نخواهد داد.

خطر گسترش نسخه‌های جعلی

قیمت بسیاری از داروهای گرانقیمت بیماران صعب‌العلاج در هشت ماه اخیر، کاهش محسوسی داشته و حتی بهای برخی از این داروها به قیمت سال 91 رسیده است.

با اجرای طرح تحول سلامت، قیمت برخی داروها و تجهیزات پزشکی با افت محسوسی مواجه شده و حتی وزارت بهداشت از کاهش 40 درصدی قیمت برخی داروهای وارداتی سخن گفته است.

اما در چنین شرایطی که قیمت بسیاری از داروهای گران قیمت تحت پوشش حمایت بیمه‌های درمانی قرار گرفته است، این خطر وجود دارد که افرادی سودجو با بیمارتراشی و تهیه نسخه‌های جعلی، به تهیه این داروها با قیمت دولتی اقدام کنند سپس همان داروها را در بازار آزاد داخل یا حتی به صورت قاچاق در خارج از کشور، به فروش برسانند.

مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو نیز ضمن هشدار به تهیه نسخه‌های جعلی تصریح کرد: موضوع نسخه‌های جعلی، از چالش‌های پیش روی طرح تحول نظام سلامت است که ‌باید با آن برخورد شود؛ زیرا حالا که قیمت دارو کاهش یافته است، سوءاستفاده‌کنندگان دنبال تهیه داروی ارزان‌قیمت برای قاچاق آن به بیرون از مرزها هستند.

انتظار می‌رود روند نسخه‌نویسی الکترونیکی و سیستم ردیابی دارو (کنترل دقیق فرآیند مصرف دارو از تولید تا مصرف) در نظام درمانی کشور جدی‌تر گرفته شود و این رویه در سطح بیمارستان‌های دولتی نیز گسترش پیدا کند تا هم از حجم نسخه‌های جعلی کاسته شود و هم وزارت بهداشت با دقت بیشتری بر خرید و فروش دارو ـ بخصوص داروهای گران‌قیمت ـ نظارت کند.

امین جلالوند‌ - گروه جامعه